همشهری آنلاین: زنان روزنامه‌نگار از پیشگامان رسانه‌های دیجیتال هستند؛ اما متاسفانه هنوز شکاف دیجیتال آن هم از نوع جنسیت در جامعه روزنامه‌نگاران مشهود است.

مگ هکمان استاد و سخنران برنامه‌های ‌روزنامه‌نگاری دانشگاه نیوهمپ‌شایر است، او در اين باره مي‌نويسد؛ زنان همواره سعی کرده‌اند تا توانایی‌های خود را اثبات کنند و نشان دهند که فرقی میان آنان و مردان وجود ندارد، با اين وجود هنوز هم برای رسیدن به هدف بزرگي كه آنان در نظر دارند، راه زیادی پیش است.

اگرچه زنان روزنامه‌نگار از پیشگامان رسانه‌های دیجیتال هستند؛ اما متاسفانه هنوزشکاف ديجيتالي از نوع جنسیت در جامعه روزنامه‌نگاران مشهود است.

در صنعت ‌روزنامه‌نگاری جای زیادی برای تقدیر از زنان این عرصه وجود دارد، زنان روزنامه‌نگاري كه كم‌تر از فعاليت‌هاي آنان نام برده يا حتي اشاره شده باشد. وقتی روزنامه یو.اس.ای تو دی نخستین وب سایت خود را چند روز پیش از بمب‌گذاری اوکلاهما سیتی در سال ۱۹۹۵ افتتاح کرد و کارمندان آن پس از آن واقعه به خلق شیوه اخبارگویی جدیدی از بحران‌ها کمک کردند، مخاطبان با پدیده جدیدی به نام اخبار آنلاین و لحظه به لحظه آشنا شدند.

سرعت در به روزرسانی‌ها، آپلود پي‌در پي عکس‌ها و فهرست اخبار این حادثه دلخراش، سایت روزنامه یو.اس.ای تو دی را از دیگر رقیب‌هايش متمایز کرد. تمايزي که برای اولين بار در تاریخ رسانه‌هاي خبری، سايتي را كه متعلق به یک روزنامه بود تبدیل به يك منبع قابل توجهي از اطلاعات كرد كه برای درک آن تراژدی به وجود آمده بود.

دو سال بعد روزنامه بزرگ دیگری با حمایت از یک تهیه کننده برای ساخت نسخه چند رسانه‌ای از "سقوط شاهین سیاه" و انتشار آن در سایت "فيلي" درک ما را از اخبار آنلاین بهبود بخشید.

در ادامه چنين روندي "سن خوزه مرکوری نیوز" در برنامه "صبح به خیر سیلیکون ولی" در اواسط دهه ۱۹۹۰ دست به افشاگری و پرده برداری از حقایقی زد که با سرعتی باورنکردنی آن را به وبلاگی با تمرکز روی صنعت در حال شکوفایی فناوری انتشار اخبار آنلاین، تبدیل کرد.

نکته جالب در این تغيير و تحولات این است که همه این رویدادها و پروژه‌های رسانه‌‌ای را زنان ‌روزنامه‌نگاري مديريت و اجرا مي‌كردند که استعدادی شگرف برای کسب تجربیات فنی داشتند.

"لورین سیچاوسکی"، نایب رییس فعلی بخش فناوری خبرگزاری آسوشیتدپرس، یکی از زنانی است که عملیات‌ دیجیتال یو.اس.ای تو دی را طی آن رويداد که "اخبار آنلاین حادثه" نامیده می‌شود، رهبری کرد.

از سوي ديگر در فیلادلفیا، "جنیفر موزر متز" چیزی را تهیه کرد که "سی دبلیو اندرسون" یکی از دانشمندان سرشناس دنیای رسانه آن را نخستین پروژه اتاق خبر برای ورود به حوزه دیجیتال اینترنت معرفی کرد.

"پاتریشیا سولیوان" که اکنون خبرنگار واشنگتن پست است هم از جمله پیشگامانی است که هر روز صبح لینک‌های مهم خبری را به طور دستی به ستونش اضافه می‌کرد و به این ترتیب با بهره‌مندی از تکنولوژی‌های نوین رسانه‌ای تبدیل به یکی از زنان پیشگام در عرصه رسانه‌های دیجیتال شد.

این زنان و زنان دیگری همچون "میشل جانسون" در سايت بوستون، "ریتا هیل" در سایت واشنگتن پست و "امیلی بل" در سایت گاردین از جمله زنان روزنامه نگار پیشتاز در به خدمت گرفتن تکنولوژی و تکنیک‌های نوین رسانه‌ای هستند كه كمتر از آنها تقدير شده است.

آنان روزنامه‌نگاران دیجیتالی هستند که با بهره‌مندی از امکانات ارائه و به هنگام سازی آخرین اخبار، عکس و ... در کوتاه‌ترین  زمان ممکن توانمندی‌های خود را برای بهره‌مندی از جایگاه‌های بهتر و شایسته تر ثابت کرده‌اند. با اين وجود، آنان هنوز در جايگاه واقعي خود قرار ندارند و با وجود تمام تلاش‌‌هایی که در حيطه حرفه خود انجام داده‌اند، هنوز بايد برای کسب موقعیتی برابر با مردان روزنامه‌نگار در رسانه‌های دیجیتال به فعالیت‌های شبانه روزی خود ادامه دهند.

چندی پیش امیلی بل در مقاله‌ای در روزنامه و وب‌سایت گاردین، این سوال را مطرح کرد که مردانی همچون "نیت سیلور"، "ازرا کلاین" و "گلن گرینوالد" که با برچسب پیشگامان و پیشتازان صنعت ‌روزنامه‌نگاری شناخته می‌شوند را چطور باید به عنوان روزنامه‌نگاران انقلابی پذیرفت آن هم در حالی که در نقش بازیگران کلیدی، عملا مانند بارون‌های پیر روزنامه‌ها فکر می‌کنند و سعی دارند نوعی تفکیک جنسیتی را متذکر شوند؟

اين زن روزنامه‌نگار توضیح می‌دهد: كاملا آشكار است كه زنان روزنامه‌نگار در رسانه‌های دیجیتال به درستي معرفی نمی‌شوند و به فعالیت‌های آنان، آن طور که شایسته است اهمیت داده نمي‌شود.

او درباره این که تشكيلات کوچک ‌روزنامه‌نگاری هم اکنون نشانه‌هایی از میراث محدودیت دارند که با افتخار پشت سر گذاشته‌اند، مي‌نويسد: به نظر می‌رسد آنچه طی دو سال تحقیق و مصاحبه با زنان فعال در صنعت ‌روزنامه‌نگاری دريافتم، کاملا درست است.

زنان پیشگام با وجود حضور پررنگ و زودهنگام در ‌روزنامه‌نگاری دیجیتال، در این صنعت اقلیت محسوب می‌شود و زنانی که انتشارات نوین را افتتاح می‌کنند، به اندازه مردان توجه‌ها را به خود جلب نمی‌کنند. این امر گوياي اين است كه آینده ‌روزنامه‌نگاری به اندازه گذشته‌ آن تك بعدي و تک جنسی است.

بررسی‌هاي من نشان مي‌دهد كه از زنان روزنامه‌نگار در برنامه‌هاي نوپا كمتر به كار گرفته مي‌شوند. حتي در اتاق‌هاي خبر سنتی، زنان یک سوم خبرنگاران حاضر را تشکیل می‌دهند و درصد کمی‌از آنان نیز در نقش‌های مدیریتی ظاهر می‌شوند. با ادامه بررسي‌ها متوجه شدم كه ميزان و درصد مديريت زنان در رسانه‌هاي دیجیتال خبری، درصد مشابهی از رسانه‌های سنتی است و حتي به شدت رو به کاهش گذاشته است، به طوری که در برخی از رسانه‌هاي بزرگ و مشهور به ۱۹ درصد رسيده است.

این آمار با توجه به تلاش‌های فراوان برای متنوع کردن رسانه از طریق برنامه‌های آموزش، بورسیه و طرح‌های دعوی ناامید کننده به نظر می‌رسد.

بررسی‌هاي موجود به اعتقاد بل، گویای این واقعیت تلخ است که عوامل بسیاری، زنان روزنامه‌نگار را عقب نگه داشته و پس مي‌زند و اين بسيار تاسف‌بار است.

او مي‌نويسد؛ اوايل شكوفايي اخبار دیجیتال، هنگامی‌که صنعت ‌روزنامه‌نگاری مشغول استخدام نیرو و ترویج زنان و رنگین پوستان بود، شاخصه‌های مردم شناسی کج و معوج دانش کامپیوتر، فرهنگ استارت آپ و اینترنت را به ارث برد. در این بین شعارهای زیادی داده شد و مدام شنیده مي‌شد که می‌خواهیم روزنامه‌نگاران فردا کارآفرین باشند؛ اما زنان کارآفرین اغلب در مقایسه با همتایان مرد خود در درجه دوم دیده می‌شوند. چرا؟!

می‌گوییم ابراز وجود شخصی بسیار حیاتی است؛ اما زنانی که در عرصه روزنامه‌نگاري  آنلاین از خود دفاع می‌کنند اغلب اوقات مورد آزار  و تمسخر قرار مي‌گيرند و حتي تهدید می‌شوند. فرهنگ غربي همچنان روش ‌روزنامه‌نگاری زنان را رد می‌کند و آن را در مقایسه با کار مردان چندان معتبر و تجاری نمی‌داند.

بسیاری از زنان ‌روزنامه‌نگاری که بل اين روزنامه‌نگار كهنه كار در تحقیاتش با آنها مصاحبه کرده است، توصیف کردند که در دهه ۱۹۹۰ معمول بود كه زنان مديريت و كارهاي بخش‌های دیجیتال رسانه‌هاي خبری سنتي را پر کنند. چرا كه در آن زمان‌ها بخش ديجيتال رسانه را زياد مهم و كارا نمي‌دانستند. شايد هم سردبيران و مدیران ارشد روزنامه‌ها، وب‌سایت و اخبار آنلاين را کم اهمیت‌تر از نسخه چاپی می‌دانستند. (تفكري كه هنوز هم  در بيشتر رسانه‌ها و حتي در ميان مردم نيز رايج است.)

اکنون در میانه تولد دوباره ‌روزنامه‌نگاری هستیم، پدیده‌ای که از اختلال عظیم فناوری سرچشمه می‌گیرد. در حال حاضر، فرصت برای خبرنگاران باهوش و زیرک مهیا است. اما با توجه به غوغایی که اطراف FiveThirtyEight, Vox و پروژه‌های دیگر وجود دارد، این فرصت‌ها نيز برای مردان ذخیره می‌شود! این سایت‌ها هیجان‌انگیز و مهم هستند و گویی به نظر می‌رسد شیوه استخدام متنوعی را در پیش دارند.

اما آنها تنها گردانندگان اين صنعت نیستند. بل می‌گوید: در تحقیقاتم با زنان متعددی همچون " جین پیندر"، موسس و مدیر ارشد اجرایی سايت سلامت، "ارین پل گرین" از سايت نمادها و "لورا آمیکو" موسس و سردبیر سايت حوادث جنايي برخورد کردم که برای دستیابی به فرصت‌هایی که شایسته‌اش هستند، تلاش می‌کنند، انتشاراتی به راه می‌اندازند و تفکراتی نوین درباره ‌روزنامه‌نگاری آنلاین دارند.

در اين ميدان پرهیاهو البته زنانی چون "کلی ویرلا" و "دیان آلوریو" بی‌توجه به محدودیت‌ها خستگی ناپذیر به فعالیت‌های رسانه‌ای خود ادامه می‌دهند.

ویرلا از وب‌سايت The Urban Thinker جسورتر از همیشه فاش می‌کند که به زودی "لانگ‌فروم " مجله‌ای دیجیتال برای مخاطبان سیاهپوست را افتتاح می‌کند. و آلوریو با راه‌اندازی شبكه خبري لاتينو  در جنوب نیوانگلند به محبوبیتی شگرف دست پیدا كرده است.

حقيقت این است که زنان بدون ترس از شرایطی که به آنها تحمیل می‌شود در هر وضعیتی اقدام به راه‌اندازي وب سایت‌های خبري محلی می‌کنند و امید دارند در جایی موفق شوند که روزنامه‌های قدیمی‌ حضور دارند. حتي‌بسیاری از این زنان برنده کمک‌های مالی شدند، بورسیه‌ها وکمک هزینه‌های تحصیلی معتبر به دست آورده‌اند و جوایز بزرگ صنعت ‌روزنامه‌نگاری را به خود اختصاص داده‌اند.

با وجود این صحبت درباره آینده خبر، تنها روی گروه معدودی از مردان روزنامه‌نگار متمرکز است. رسانه‌هاي خبری مدرن نمی‌توانند دهه‌ها تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی را تحمل کنند. آنها با انجام اشتباهات مکرر گذشته خطر زیادی را به جان می‌خرند و با اين اوصاف اتاق‌هاي خبر قدیمی‌ چنان گرفتار روش‌های قدیمی‌ و سنتي خود هستند که نمی‌توانند خود را با سرعت تغییرات اجتماعی و فناوری وفق دهند.

به این ترتیب یک بار دیگر خطرات به حاشیه راندن شدن زنان روزنامه‌نگار را كه لحظه‌های حیاتی در تاریخچه صنعت ‌روزنامه‌نگاری را رقم می‌زنند؛ گوش‌زد مي‌كنيم.

منبع:cjr