عجله داريد و بي‌خيال تابلوي توقف مطلقا ممنوع بالاي سرتان مي‌شويد، برمي‌گرديد و مي‌بينيد كه اثري از خودرو نيست. قبل از اينكه زبانتان بند بيايد كسبه و اهالي محل مي‌گويند كه جرثقيل آمده و خودرو را برده. از آن لحظه به بعد تا زماني كه خودرو را از پاركينگ تحويل بگيريد مدام با خود مي‌گوييد چرا جايي كه تابلوي حمل با جرثقيل داشت خودرو را پارك كردم!؟ به هر حال پيشامدي است كه اتفاق افتاده. حالا بايد به فكر بيرون آوردن خودرو از پاركينگ باشيد. راهنماي زير به شما كمك مي‌كند تا مراحل لازم براي انجام اين كار را بشناسيد.
استعلام خودروي توقيفي
اول بايد اطمينان پيدا كنيد كه خودروي شما به سرقت نرفته و توقيف شده است. بايد با پليس ۱۱۰ تماس بگيريد. شماره پلاك و مشخصات خودرو را كه اعلام كنيد نيروي انتظامي به شما مي‌گويد كه خودروي شما جزو خودروهاي توقيف شده در آن روز بوده يا خير. اگر جواب مثبت باشد، نيروي انتظامي شما را به پليس راهنمايي و رانندگي منطقه ارجاع مي‌دهد. مراجعه حضوري به اداره پليس راهور لازم نيست و از طريق تلفن هم مي‌توانيد نشاني پاركينگي كه خودروي شما در آن در حال استراحت است را از پليس راهور بپرسيد. بد نيست بدانيد ۵۵پاركينگ در تهران با پليس راهور همكاري مي‌كنند؛ يعني خودروي شما در يكي از اين ۵۵پاركينگ است. اگر منطقه مورد نظر كه خودرو در آن توقيف شده است ستاد ترخيص خودرو داشته باشد، نيروي انتظامي شماره تماس و نشاني اين ستاد را به شما مي‌دهد.
صبوري تا ۲۴ ساعت بعد
در گام دوم كاري نبايد انجام دهيد به غير از صبر كردن. اين يك جريمه عمومي است؛ بعد از اينكه خيالتان بابت عدم‌سرقت خودرو آسوده شد و فهميديد كه خودرو توقيف شده است بايد ۲۴ساعت صبر كنيد تا بتوانيد براي ترخيص خودرو از پاركينگ اقدام كنيد؛ يعني گام دوم در ترخيص خودرو از پاركينگ صبوري است. در اين مدت فرصت داريد به اين فكر كنيد كه چرا خودروي خود را درست در جايي كه تابلوي حمل با جرثقيل داشته پارك كرده‌ايد يا قوانين را براي دقيقه‌اي هم كه شده ناديده گرفته‌ايد. مسلما اين جريمه براي خيلي‌ها كه تردد زيادي در شهر دارند، از جرايم نقدي سنگين‌تر است. يك پيشنهاد براي اينكه اين زمان ۲۴ساعته را هدر نداده باشيد اين است كه براي آماده‌كردن مدارك لازم ترخيص خودرو دست به‌كار شويد تا بعد از ۲۴ ساعت، معطلي كمتري داشته باشيد.
دريافت قبض پاركينگ
گام بعدي اين است؛ به پاركينگ مراجعه كنيد و خودروي خود را شناسايي كنيد. پس از مراجعه به پاركينگ لازم است مدارك شناسايي خودرو را به مسئول پاركينگ ارائه دهيد تا خودرو را به شما نشان دهد. در مورد موتورسيكلت هم همينطور؛ بايد مدارك شناسايي موتورسيكلت را ارائه دهيد تا مسئول پاركينگ با توجه به مختصاتي كه براي خود تعريف كرده و جاگذاري موتور‌ها، از بين انبوهي از خودرو يا ماشين، شما را به همان محلي كه بايد، هدايت كند. بعد از اينكه خودرو را پيدا كرديد اطراف آن را خوب وارسي كنيد چون ممكن است حين جابه‌جايي؛ آسيب‌هايي به بدنه آن وارد شده باشد. در اين صورت وارد گام چهارم مي‌شويد. اگر خودرو سالم بود يك گام جلو مي‌افتيد. برگه‌اي از مسئول پاركينگ دريافت مي‌كنيد كه در آن اعلام شده است كه خودروي شما با فلان مشخصات در فلان پاركينگ متوقف شده است.
ادعاي خسارت خودرو
همه پاركينگ‌هاي نگهداري از خودروهاي توقيف شده بيمه هستند. از طرفي ممكن است در زمان حمل خودرو و وسيله نقليه، بدنه آن دچار آسيب شده باشد. خودرو در زمان ورودش به پاركينگ بررسي مي‌شود و خط‌خوردگي‌ها و مشكلاتي كه در بدنه و ظاهر آن وجود دارد در برگه‌اي به‌طور كامل نوشته مي‌شود. اگر در طول حضور خودرو در پاركينگ يا طي حمل خودرو به پاركينگ، خودرو دچار آسيب شده باشد مالك خودرو مي‌تواند ادعاي خسارت كند. كار‌شناسان راهور، خودرو را بررسي مي‌كنند و اگر آسيب‌ديدگي در طول حمل يا توقف در پاركينگ محرز شود، مالك به بيمه معرفي مي‌شود تا با برآورد خسارت، مبلغ خسارت به مالك پرداخت شود. صاحبان خودروهاي توقيف شده تا قبل از خروج خودرو از پاركينگ براي ادعاي خسارت فرصت دارند، بنابراين بايد در همان مراجعه اوليه به پاركينگ، تمام زواياي خودرو را خوب بررسي كنند.
مراجعه به ستاد ترخيص
حال كه قبض مربوط به‌خودرو را از پاركينگ‌دار دريافت كرده‌ايد بايد به ستاد ترخيص خودرو مراجعه كنيد. به ياد داشته باشيد كه مراجعه به اداره‌هاي پليس راهور كاري بي‌فايده است و فقط وقت‌تان تلف مي‌شود. در تهران در مجموع ۹ ستاد ترخيص خودرو وجود دارد. اينكه بايد به كدام ستاد مراجعه كنيد بستگي به اين دارد كه خودروي شما در كدام منطقه از شهر تهران توقيف شده باشد. مدارك را كه در ستون كنار صفحه بيان كرده‌ايم هم همراه مي‌بريد و منتظر مي‌مانيد تا نوبت‌تان برسد. از شلوغي ستادهاي ترخيص خودرو تعجب نكنيد؛ در تهران روزانه ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ خودرو از پاركينگ ترخيص مي‌شوند. مدارك مورد نظر را به متصدي باجه مربوطه تحويل دهيد. مدارك بايد به تأييد متصدي باجه برسد. علاوه بر مدارك خودرو و مدارك هويتي مالك خودرو، مدارك ديگري هم مبني بر برخي تسويه حساب‌ها مورد نياز است.
پرداخت هزينه ترخيص
يكي از مدارك مهم مورد نياز در ترخيص خودرو، ارائه بيمه شخص ثالث است. اگر مهلت بيمه خودروي‌تان گذشته است، قبل از مراجعه به ستاد ترخيص حتما آن را تمديد كنيد. خودرويي كه از پاركينگ ترخيص مي‌شود بايد گواهي عدم‌خلافي هم داشته باشد. براي اينكه در ستاد ترخيص كمتر وقت‌تان گرفته شود بهتر است به دفا‌تر پليس+۱۰ مراجعه كنيد و با پرداخت جريمه‌هاي معوقه، گواهي عدم‌خلافي خودرو را دريافت كنيد. البته در ستادهاي ترخيص هم باجه‌اي براي همين كار درنظر گرفته شده است. با داشتن كارت بانك الكترونيكي معتبر مي‌توانيد اين مبلغ جريمه را در ستاد ترخيص پرداخت كنيد. بعد از تكميل مدارك و پرداخت جريمه، نوبت به تسويه حساب براي حمل خودرو تا پاركينگ مي‌رسد. بسته به مسيري كه جرثقيل براي حمل خودرو طي كرده است مبلغي از شما دريافت و رسيد آن به شما تحويل داده مي‌شود.
آزادي خودرو از پاركينگ
متصدي باجه، برگه ترخيص خودرو را به‌دست شما مي‌دهد. حالا بايد دوباره به پاركينگ مراجعه كنيد و خودرو را بيرون بياوريد. رسيد ترخيص را به پاركينگ‌دار تحويل دهيد و سراغ خودرو بررويد. درست در جلوي در پاركينگ بايد هزينه توقف خودرو در پاركينگ را هم پرداخت كنيد. در حال حاضر به ازاي هر روز توقف خودرو در پاركينگ ۵ هزار تومان هزينه دريافت مي‌شود. بعد از پرداخت هزينه، رسيد تحويل خودرو را امضا مي‌كنيد و خودروي شما باز هم به آغوش خيابان‌هاي شهر برمي‌گردد. به‌خاطر داشته باشيد كه براي ترخيص خودروهايي كه به دلايلي به جز تخلفات راهنمايي و رانندگي توقيف مي‌شوند بايد به ستاد ترخيص خودرو مركز، واقع در خيابان زنجان شمالي مراجعه كنيد. ارگان‌هايي مثل كلانتري، پليس آگاهي، دادگاه‌ها و... هم مي‌توانند با داشتن حكم قانوني، خودروي موردنظر را توقيف كنند.
مدارك مورد نياز براي ترخيص خودرو
اصل و كپي سند خودرو، اصل و كپي كارت خودرو و اصل و كپي بيمه شخص ثالث ازجمله مداركي هستند كه در مركز ترخيص خودرو بايد آنها را ارائه دهيد. گواهينامه راننده، فيش پرداخت عوارض شهرداري، گواهي عدم‌خلافي خودرو را هم بايد به همراه داشته باشيد. مدارك شناسايي مالك خودرو ازجمله كارت ملي و شناسنامه را هم فراموش نكنيد. مالك خودرو بايد شخصا در ستاد ترخيص خودرو حضور داشته باشد و مدارك شناسايي خود را به همراه بياورد؛ حتي اگر در زمان توقيف خودرو شخص ديگري رانندگي خودرو را بر عهده داشته است. درحقيقت قانون در اين شرايط با دارنده پلاك سر و كار دارد نه كسي كه رانندگي كرده است. براي دريافت برگه ترخيص خودرو لازم است قبض پاركينگ را هم به همراه داشته باشيد.
براي ترخيص كجا بايد برويم؟
مسلما مهم‌ترين محل مراجعه براي ترخيص خودروها از پاركينگ‌ها، ستادهاي ترخيص اتومبيل هستند كه زيرنظر اداره راهنمايي و رانندگي فعاليت دارند. فقط يادتان باشد كه ساعت كاري ستادهاي ترخيص خودرو از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۷ تا ۱۴ است. اين ستاد‌ها روزهاي پنجشنبه تا ساعت 12 ظهر فعال هستند.