از دوران دانشجویی که کنار یونیت بیماران را معاینه می‌کردم با مشکل بوی بد دهان مردم روبه‌رو بوده‌ام. از آنجا که خودم به بهداشت فردی اهمیت می‌دادم هیچ‌گاه قبل از ورود به کلینیک، غذای با بوی تند و تیز نمی‌خوردم اما متاسفانه بیماران با این اخلاق من آشنایی نداشتند.
البته مقابله با بوی بد دهان دیگران تنها متوجه دندان‌پزشکان نیست، آرایشگران، پرستاران، راننده‌ها، همکاران و به طور کلی هر فردی ممکن است یا خودش دهانش بو بدهد یا به طور مرتب با شخصی که دهانش بو می‌دهد سر و کار داشته باشد.
بوی بد دهان یک مشکل ارثی یا غیر قابل حل نیست. اگر یک بیماری آن را به وجود آورده باشد، می‌توان بیماری را درمان کرد اگر هم عادت‌های فردی باعث آن شده باید روش‌های اصلاح این عادت‌ها را آموخت. من دکتر سام باباوند، متخصص پریودونتیکس هستم و در این شماره شما را با علل اصلی بوی بد دهان و راه‌های خلاص شدن از آنها آشنا می‌کنم.
- دهان چه کسانی بو می‌دهد؟
بوی بد دهان می‌تواند علل متفاوتی داشته باشد، مثلا خوردن برخی مواد غذایی، استعمال سیگار، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، مشکلات بهداشتی، خشکی دهان، عفونت‌های دهان، بیماریهای دندان یا استفاده از برخی داروها.
اگر دهان فردی بو دهد ضمن اینکه بوی بدی هنگام تکلم از دهانش خارج می‌شود، دهان او خشک است و روی زبان ودندان‌هایش سفیدی‌هایی دیده می‌شود. چنین فردی ممکن است طعم ناخوشایند، ترش یا تلخی را در دهانش حس کند.
ساده‌ترین راه برای از بین بردن بوی دهان مسواک زدن منظم، ترک سیگار و اجتناب از خوردن غذاهای بدبو است اما مشکل بوی بد دهان در برخی افراد عامل جدی‌تری دارد که باید توسط پزشک بررسی شود.
- پوشاندن بوی بد دهان
اگر به هر دلیلی دهان‌تان بو می‌دهد می‌توانید هنگام حضور در اجتماع یا قرارهای مهم از ماسک استفاده کنید؛ مسواک زدن دندان‌ها و روی زبان و همچنین استفاده صحیح از نخ دندان می‌تواند بوی بد دهان را به طرز چشم‌گیری کاهش دهد.
برای از بین بردن بلندمدت‌تر بوی بد دهان می‌توان بعد از مسواک زدن محلول دهان شویه را در دهان چرخاند. در بازار خمیردندان‌‌هایی هم برای بهبود بوی دهان وجود دارند که می‌توانید با آنها مسواک بزنید.
- متهم 1: رژیم غذایی
مهم‌ترین عامل بوی بد دهان خوردن مواد غذایی تند و تیز است. مثلا سیر، پیاز، غذاهای پرادویه، ترشی‌ها، برخی از انواع پنیرها، ماهی و نوشیدنی‌های اسیدی مثلا قهوه می‌تواند بوی بد طولانی مدتی را در دهان شما ایجاد می‌کند.
البته اگر فرد بهداشت دهان و دندانش را درست رعایت نکند مصرف هر نوع غذایی می‌تواند سبب بوی بد دهان شود. زیرا مواد غذایی هنگام جویدن لابه‌لای دندان‌ها و روی لثه‌ها گیر می‌کنند و اگر فرد دهانش را خوب مسواک نزند و نخ دندان نکشد باکتری‌ها این مواد را تجزیه و بوی بدی تولید می‌کنند.
گروهی از افراد هم برای کاهش وزن رژیم غذایی کم کربوهیدرات می‌‌گیرند تا بدن‌شان بیشتر چربی‌سوزی کند. این افراد بعد از مدتی دچار بوی بد استون مانندی در دهان‌شان می‌شوند که در اصطلاح به آن « نفس کتونی» می‌گوییم. این افراد باید زیر نظر متخصص تغذیه رژیم غذایی خود را اصلاح کنند.
- متهم 2: سیگار
هنگامی که سیگار می‌کشید مواد شیمیایی بد بوی فراوانی وارد دهان و ریه‌های شما می‌شوند و آنجا می‌مانند در نتیجه بعد از اینکه سیگارتان تمام شد، دهان‌تان بوی بدی می‌گیرد و دیگران را آزار می‌دهد.
چه بخواهید، چه نخواهید باید سیگارتان را ترک کنید زیرا سیگار باعث بیماریهای دهان و دندان و لثه می‌شود و دیر یا زود شما را به دردسر بزرگی می‌اندازد. در سال‌های اخیر محصولی در بازار به فروش می‌رسد که تولیدکنندگانش ادعا دارند تنها نیمی از عوارض سیگار را دارد.
این محصول که به سیگار الکترونیکی مشهور است مثل سیگار، نیکوتین دارد و سبب بیماریهای دهان، دندان، قلبی عروقی و ریوی می‌شود. به علاوه سیگار کشیدن چه از نوع معمولی چه از نوع الکتریکی دهان را خشک می‌کند و در نتیجه شرایط برای رشد بیش از 600 گونه باکتری و ایجاد بوی بد دهان فراهم می‌شود.
- متهم 3: داروها
برخی داروها ضمن ایجاد تاثیر اصلی خود در بدن، باعث خشکی دهان هم می‌شوند مثلا آنتی هیستامین‌ها و داروهای ادرارآور، انسولین، تریامترن و پارالدهیدها.
البته این گروه‌ها از اصلی‌ترین داروهایی هستند که دهان را بدبو می‌کنند و اگر جست‌وجویی در اینترنت داشته باشید متوجه می‌شود گروه‌های زیادی از داروها می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند بنابراین اگر دارویی که مصرف می‌کنید سبب بوی بد دهان‌تان شده از پزشک بخواهید جایگزینی از آن را برای‌تان تجویز کند.
- متهم4: بهداشت دهان و دندان
باکتری ها باقی‌مانده مواد غذایی لابه لای دندان ها را تجزیه و بوی بد تولید می کنند.به علاوه تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها در دهان، فرد را مستعد ابتلا به بیماریهای لثه‌ای و پوسیدگی دندانی می‌کند.
اگر به هر دلیلی فاصله دندان‌های فرد از حد طبیعی بیشتر باشد و مواد غذایی لابه‌لای دندان‌های او گیر کنند باکتری‌ها با تجزیه این مواد سبب بوی بد دهان می‌شوند. این افراد باید با مراجعه به دندان‌پزشک فاصله‌های دندانی خود را اصلاح کنند.
- متهم5: عفونت های گوارشی و ریوی
عفونت‌های سینوسی، ذات الریه، گلودرد و دیگر عفونت‌های گلو، برفک، برونشیت، ترشحات پشت بینی، آدنوئید و عفونت لوزه، دیابت، رفلاکس اسید معده، عدم تحمل لاکتوز و برخی بیماریهای کبدی می‌توانند سبب بوی بد دهان شوند.
باکتری هلیکوباکتر پیلوری که مولد زخم معده است می‌تواند عامل اصلی بوی بد دهان باشد. اگر هم جمعیت میکروبی و باکتری در روده بزرگ کم باشد غذا به خوبی هضم نمی‌شود و دهان بو می‌گیرد.
منبع:همشهري‌تندرستي