اما اين فكرها زماني از ذهن محمدمهدي رجبي عبور مي‌كرد؛ طلبه جواني كه البته حفظ قرآن را از دوران نوجواني‌اش شروع كرد، آن هم‌زماني كه همراه پدر و دايي‌اش، دست 3برادر و پسردايي‌اش را مي‌گرفت و راهي كلاس‌هاي حفظ قرآن مي‌شد. سال‌هاي زيادي از آن دوران گذشت تا اينكه همان پسربچه مشتاق به حفظ قرآن، حجت‌الاسلام محمدمهدي رجبي، حافظ كل قرآن شد. بعد از آن توانست در مسابقات بين‌المللي قرآن‌كريم به‌عنوان نماينده جمهوري اسلامي ايران شركت كند و بر سكوي اول جهاني در رشته حفظ كل قرآن كريم بايستد. حجت‌الاسلام رجبي 29سال دارد و با صبر و حوصله به سؤالات ما پاسخ مي‌دهد. اگر مي‌خواهيد رمز و رازهاي موفقيت رتبه اول جهاني حفظ قرآن را بدانيد، در اين مطلب با ما همراه شويد.
- ايستادن بر سكوي اول جهاني در رشته حفظ قرآن، تلاش و همت بالايي مي‌طلبد. خودتان تصور رتبه اول بين‌المللي را داشتيد؟
براي رسيدن به اين رتبه مدت‌ها تلاش كردم. همه برنامه‌هاي زندگي‌ام را به فعاليت‌هاي قرآني منوط كرده بودم. به همين دليل بود كه از خودم توقع رتبه اول را داشتم.البته به هيچ وجه نمي‌توانم ادعا كنم كه من كاري انجام داده‌ام و رتبه اول حفظ قرآن را كسب كرده‌ام چون همه موفقيت‌هايم را از لطف خدا و عنايت امام‌رضا(ع) دارم. از نخستين باري كه حفظ قرآن را در حرم مطهر امام‌رضا(ع) شروع كردم تا به اين مرحله رسيدم، ذيل عنايت و رأفت آن حضرت بوده‌ام. حتي در لحظاتي كه در سالن اجلاس سران پشت تريبون براي انجام رقابت نهايي نشستم و شروع به تلاوت آيات قرآن كردم، خودم را در محضر امام‌رضا(ع) مي‌ديدم و به آن حضرت توسل كرده بودم. بنابراين نتيجه توكل به خدا، توسل به امام‌رضا(ع) و تلاش شبانه روزي به رتبه اول جهاني حفظ قرآن منجر شد.
- اشاره كرديد كه حفظ قرآن را در حرم مطهر امام‌رضا(ع) شروع كرديد. چند سال داشتيد كه به اين كار مهم مشغول شديد؟
از دوران كودكي به كساني كه آيه‌ها قرآن را از حفظ مي‌خواندند توجه زيادي داشتم. هميشه دلم مي‌خواست مثل آنها قرآن را از حفظ و با لحن زيبا بخوانم. البته بايد بگويم كه متولد مشهد هستم و از كودكي در اين شهر مقدس زندگي كرده‌ام. آن زمان هم جلسه‌هاي قرآني در مشهد رونق داشت. همين علاقه من به حفظ قرآن باعث شده بود كه وقتي همراه پدرم به مجلس‌هاي قرآني مي‌رفتم، همه توجهم به سمت قاري و حافظ قرآن بود. پدرم هم خيلي دوست داشت كه من و برادرهايم حافظ قرآن شويم. به همين دليل از همان دوران كودكي با قرآن كريم آشنا شدم. با حمايت‌هاي بي‌دريغ پدر و مادرم و در كنار آنها، حمايت‌هاي دايي‌ام حفظ قرآن را شروع كردم. البته نخستين بار تقريبا ده‌ساله بودم كه همراه پدرم به حرم مطهر امام‌رضا(ع) رفتيم و بعد از زيارت، به اتاقي به نام دارالحفاظ وارد شديم؛ اتاق كوچكي كه روبه‌روي ضريح مطهر آن حضرت قرار داشت و حافظان قرآن در آنجا رفت‌وآمد داشتند. من هم نخستين آيه‌هاي قرآن را در همان اتاق حفظ كردم. از آن زمان تا سال 80كه وارد حوزه علميه آيت‌الله خويي در مشهد مقدس شدم، 10جزء قرآن را حفظ بودم و تا سال سوم حوزه توانستم كل قرآن را حفظ كنم.
- بنابراين حفظ قرآن را در كنار تحصيل انجام داديد.
همينطور است. درواقع همراه با تحصيل در حوزه‌علميه، قرآن را هم حفظ مي‌كردم. اينطور نبود كه مدتي را فارغ از تحصيل و جدا از درس و بحث باشم و قرآن را حفظ كنم بلكه حتي به ياد دارم كه روزهايي را كه از صبح تا ظهر در حوزه علميه كلاس و درس داشتيم و من در فاصله بين كلاس‌ها كه حدود يك‌ربع ساعت مي‌شد، آيه‌هاي قرآن را حفظ مي‌كردم. چون آنقدر مشتاق به اين كار بودم كه از هر فرصتي استفاده مي‌كردم.
- چه چيزي اشتياق شما را براي حفظ قرآن بيشتر مي‌كرد؟ رقيب خاصي داشتيد؟
حقيقت اين است كه در خانواده ما همه با قرآن مانوس هستند. من فرزند دوم خانواده هستم و 3برادر و يك خواهر دارم. هر 4برادر حافظ قرآن هستيم؛ البته من و برادر سوم حافظ كل هستيم. برادر بزرگ‌ترم نزديك به حفظ كل است و برادر كوچك‌ترم هم حدود 12جزء قرآن را حفظ است. خواهرم هم سوره‌هايي از قرآن را در حافظه دارد. به‌نظر من رقابت در كارهاي قرآني نه‌تنها بد نيست، بلكه خيلي هم خوب و پسنديده است. البته اعضاي خانواده ما براي رقابت كردن وارد فعاليت‌هاي قرآني نشدند. همه ما از سر علاقه قرآن را حفظ كرديم يا وارد عرصه قرائت و تفسير شديم.
- همسرتان هم حافظ قرآن است؟
مثل معروفي است كه مي‌گويند پشت سر هر مرد موفقي، زن دانا و موفقي است. همسر من هم شامل اين مثل معروف مي‌شود. اگر همكاري‌ها و كمك‌هاي همسرم نبود نمي‌توانستم تا مرحله فينال مسابقات قرآن پيش بروم و رتبه اول جهاني را كسب كنم. چون ما 2پسر خردسال هم داريم و طبيعي است كه نگهداري و رسيدگي به آنها زحمت زيادي مي‌طلبد. همسرم بخش زيادي از مسئوليت‌ها را بر عهده گرفت تا من بتوانم به حفظ قرآن مشغول باشم و در جلسات و مسابقات گوناگون شركت كنم. از طرف ديگر طبيعي است وقتي مرد خانه درگير مسئله‌اي باشد، خانواده هم درگير همان موضوع مي‌شود. همسرم هم در زمينه حفظ قرآن كمك زيادي به من كرده است.
به‌عنوان مثال براي شركت در مسابقات قرآن كريم لازم بود كه هر روز مدت زيادي را به مرور حفظيات و برنامه‌هاي قرآني اختصاص بدهم و او با سعه‌صدر خود، من را در اين مسير نوراني همراهي كرد. البته همسرم هم در مسير حفظ قرآن قدم برداشت اما به‌دليل مشغله‌هاي زندگي و 2پسرمان، مقداري از ادامه فعاليت در زمينه حفظ قرآن فاصله گرفته است. من هم به‌دليل تحصيل، تدريس، مشغله‌هاي قرآني و وعظ و منبر زمان كمي براي كمك به حفظيات او داشتم. ان‌شاءالله از اين زمان به بعد كه مسابقات بين‌المللي قرآن را هم به خوبي به اتمام رساندم، سعي مي‌كنم بيشتر به خانواده و فرزندانم در اين زمينه كمك كنم.
- اشاره كرديد كه 2پسر خردسال داريد. شما به‌عنوان حافظ كل قرآن چقدر دوست داريد كه فرزندان‌تان هم حافظ قرآن شوند؟
راستش خيلي دوست دارم كه اين اتفاق بيفتد. هرچند كه حفظ قرآن را زمينه‌اي براي انس با قرآن مي‌دانم و از خدا مي‌خواهم كه فرزندانم رفتار و منش قرآني داشته باشند و در عمل مطيع دستورات قرآن باشند. نكته بسيار مهم اين است كه نبايد در زمينه حفظ قرآن به كودكان خيلي سخت گرفت و اصرار كرد كه حتما در سنين خردسالي كه زمان بازي و آموختن نكات اصلي زندگي است، تمام وقت او صرف حفظ قرآن شود. حالا هم پسر بزرگ‌ترم كه حدود 5سال دارد در مهد قرآن مشغول حفظ قرآن است و پسر كوچك‌ترم كه 2ساله است را هم ان‌شاءالله در زمان مناسب در اين مسير نوراني هدايت خواهيم كرد.
- يكي از پرسش‌ها براي جوان‌ها و نوجوان‌هاي علاقه‌مند به حفظ قرآن، اين است كه از چه زماني بايد حفظ قرآن را شروع كنند؟ و آيا لازم است كه براي حفظ‌كردن آيات قرآن حتما مدتي از درس و تحصيل فاصله بگيرند يا اينكه مي‌شود حين تحصيل، قرآن را هم حفظ كرد؟
همانطور كه اشاره كردم من حفظ قرآن را به‌طور پيوسته و مستمر انجام ندادم، يعني هم درس مي‌خواندم و هم قرآن را حفظ مي‌كردم. در حال حاضر هم فكر مي‌كنم بهترين كار اين است كه جوان‌ها و نوجوان‌ها درس را رها نكنند بلكه در كنار تحصيل علم، قرآن را حفظ كنند. در اين صورت اگر برنامه صحيح و منظمي داشته باشند مي‌توانند به خوبي در مدت 3سال كل قرآن را حفظ كنند، در عين حال كه از درس و مشغله‌ها و برنامه‌هاي ديگر زندگي‌شان هم فاصله نگرفته‌اند.
- شما با حفظ 3ساله قرآن موافق هستيد. نظرتان درباره دوره‌هاي فشرده حفظ قرآن كه در طول يك سال حافظ قرآن مي‌شوند چيست؟
براي پاسخ به اين پرسش بايد به شرايط روحي و جسمي فرد توجه شود. بعضي افراد آنقدر استعداد و توان جسمي خوبي دارند كه مي‌توانند در مدت يك سال بدون هيچ مشكلي حافظ كل قرآن شوند و حفظ آنها هم در سطح خوبي انجام مي‌شود، يعني آيات به خوبي در ذهن‌شان نقش مي‌بندد. حتي خودشان هم ابراز مي‌كنند كه با اين كار، لطمه‌اي به سلامتي جسمي و روحي‌شان وارد نمي‌شود، در اين صورت اشكالي ندارد. اما بايد توجه داشت كه بعضي از اساتيد در اين‌باره نظر مثبتي ندارند، به‌خصوص اينكه اگر حفظ قرآن به سلامتي حافظ قرآن لطمه بزند، بايد از اين كار پرهيز كرد. درمجموع بايد به شرايط فرد توجه شود تا درباره تعيين زمان حفظ قرآن نظر داده شود. هرچند كه باور دارم بهترين مدت زمان حفظ قرآن، شركت در دوره‌هاي 3ساله حفظ است.
- يكي از انتظاراتي كه مردم از همنشين‌هاي قرآن دارند، اين است كه رفتارشان الگوي ديگران باشد. شايد بعضي مردم تصور كنند كه اخلاق قرآني‌داشتن در مورد شما كه جوان هستيد، كمي سخت مي‌شود و مجبوريد مثل بقيه همسن وسال‌هايتان جواني نكنيد!
جواني‌كردن به شيوه بچه مسلمان‌ها كار سختي نيست. كافي است مراقبت از رفتار و حرف‌ها ملكه ذهن ما باشد. ديگر هيچ نيازي نيست كه مثلا سينما نرويم، تفريح نكنيم و كتاب نخوانيم. درواقع خيلي راحت مي‌شود مسلمان بود و جواني كرد. نه فقط حافظان قرآن، بلكه خيلي از جوان‌هاي ديگر هم در كشور خود ما هستند كه پايبند و متعهد به اسلام و قرآن و اهل‌بيت عليهم‌السلام هستند و در عين حال روحيه نشاط و شادابي خودشان را حفظ كرده‌اند. پس اگر كسي به درستي با آموزه‌هاي قرآن و امامان معصوم عليهم‌السلام آشنا باشد، در هر لحظه از زندگي آنها را به‌خاطر دارد و سعي مي‌كند گفتار و كردارش طبق اسلام باشد. اما لازمه مسلمان بودن اين نيست كه حتما همه حافظ قرآن باشند.
البته حفظ قرآن كار بسيار پسنديده‌اي است كه بركت‌هاي بسياري در زندگي دنيا و آخرت به همراه دارد اما عامل بودن به قرآن نكته‌اي است كه همه مسلمان‌ها بايد به آن توجه داشته باشند و اين كار هم منافاتي با تفريح و شوخي و خنده ندارد. جالب اينكه خانواده ما كه خودش يك محفل انس با قرآن محسوب مي‌شود و شايد بعضي‌ها تصور كنند كه خانواده ما فضاي بسيارخشكي دارد اما فضاي خانواده‌مان خيلي شاد و دوستانه است و رابطه بسيار خوبي با برادرها و خواهرمان داريم.
- سال‌ها رقابت در رشته حفظ كل
تا به حال 6بار در مسابقات سراسري حفظ قرآن شركت كرده‌ام اما امسال بار اول بودكه توانستم به مرحله فينال و رقابت جهاني راه پيدا كنم و درنهايت هم مقام اول را كسب كردم. به اين ترتيب كه سال گذشته براي نخستين بار در دوره نهايي مسابقات سراسري قرآن كريم كه از سوي سازمان اوقاف و امور خيريه برگزار شد، توانستم رتبه اول در كشور را كسب كنم و سپس به‌عنوان نماينده جمهوري اسلامي ايران به مرحله رقابت‌هاي بين‌المللي مسابقات رسيدم.
- اميدها را نااميد نكرد
نحوه قرائت نماينده كشورمان در رشته حفظ كل را بسياري از اصحاب رسانه داخلي و خارجي دنبال مي‌كردند. نخستين باري كه حجت‌الاسلام محمدمهدي رجبي در سالن اجلاس سران اجراي برنامه حفظ داشت، درواقع مرحله نيمه نهايي رقابت‌ها در اين رشته محسوب مي‌شد. بعد از اين مرحله بود كه مهدي دغاغله، داور بين‌المللي كشورمان و يكي از اساتيد راهنماي سي‌و‌دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن در مورد اجراي نماينده كشورمان در رشته حفظ كل، گفت: «نماينده كشورمان در رشته حفظ به اعتقاد من اجراي عالي‌اي داشت. از لحاظ صوت و لحن، تجويد، وقف و ابتدا در اوج آمادگي قرار داشت و در اجرا هم در سطح بالايي بود و از ساير شركت‌كنندگان اجراي بهتري داشت». به اين ترتيب بود كه اميد مردم براي موفقيت نماينده كشورمان بيشتر شد چون به گفته اين داور بين‌المللي، رجبي علاوه بر بخش‌هاي صوتي و لحني در بخش حسن حفظ هم كه از اهميت بسيار زيادي برخوردار است عملكرد بسيار خوبي از خود به‌جا گذاشت و به اعتقاد دغاغله بدون هيچ اشتباهي كار خود را به پايان برد. البته نماينده كشورمان در پاسخ به سؤال دوم دچار يك لغزش كوتاه شد اما بدون تذكر داوران آن را تصحيح كرد و دغاغله در اين‌باره توضيح داده بود كه «اين اتفاق مهم نبود، چراكه حتي اگر نمره منفي هم به او تعلق بگيرد چندان اهميتي ندارد، اين يك مرحله است و نمره كمتري نسبت به مرحله فينال دارد». تا اينكه حجت‌الاسلام رجبي در مرحله فينال اوج قدرت حفظيات و تسلط خود را در نحوه قرائت و صوت و لحن به نمايش گذاشت و بر سكوي اول جهاني در رشته حفظ كل قرآن كريم ايستاد.
- ادعا نكنيم؛ عمل كنيم
بي ادعا شدن و عامل بودن به دستورات قرآن كريم، يكي از نكاتي است كه رتبه اول مسابقات بين‌المللي قرآن كريم بارها بر آن تأكيد مي‌كند. حجت‌الاسلام محمدمهدي رجبي مي‌گويد: «همه تلاشم از ابتداي حفظ قرآن اين بوده كه در زندگي شخصي و اجتماعي دستورات و رهنمودهاي قرآن را رعايت كنم و باور دارم كه مسئله اخلاق هم از قرآن جدا نيست و اخلاق غيرقرآن معنا ندارد چون حتي در روايات ائمه اطهار عليهم‌السلام تأكيد شده كه دستور زندگي را بايد از قرآن درك كرد و به‌دست آورد و اين نكته در سبك زندگي اين بزرگان هم رعايت مي‌شد. در واقع اعتقاد و باور دارم كه عمل به دستورات قرآن مقصود اصلي از قرائت و حفظ آيات است و بايد در آيات قرآن دقت كرد. به اين دليل كه تمسك به قرآن، بهره بردن از ريسمان و حبلي است كه انسان براي رهايي از چاه به آن نيازمند است.»
- مروري بر زندگي قرآني
رتبه اول جهاني حفظ قرآن
حسن مطلع زندگي حجت‌الاسلام محمدمهدي رجبي، ورودش به عرصه حفظ قرآن در سن 10سالگي است؛ زماني كه روبه‌روي ضريح مبارك و مطهر امام رضا(ع) ايستاد و نخستين آيه‌هاي قرآن را حفظ كرد. نفر اول مسابقات بين‌المللي قرآن كريم در رشته حفظ كل، كارنامه درخشاني در فعاليت‌هاي قرآني‌اش دارد كه البته بايد طلبگي او در حوزه علميه آيت‌الله خويي در مشهد مقدس و تحصيل در سطح خارج فقه و اصول را هم به اين كارنامه پربار ديني اضافه كرد.
سال 1365: تولد
سال 1375: آغاز حفظ قرآن
سال 1380: ورود به حـــوزه علميه آيت‌الله خويي در مشهد مقدس
سال 1386: ازدواج
سال 1386: مسابقات ملي دانشجويان، رتبه سوم
سال 1389: تولد نخستين فرزند
سال 1392: مسابقات حفظ قرآن در حوزه‌هاي علميه، رتبه اول
سال 1392: تولد دومين فرزند
سال 1393: مسابقات دارالـــقرآن امام‌علي(ع)، رتبه سوم
سال 1393: مسابقات سراسري سازمان اوقاف و امور خيريه، رتبه اول
سال 1394: مسابقـــات بين‌المللي قرآن‌كريم در جمهوري اسلامي ايران، رتبه اول