حسن دانش، نماينده كشورمان در رشته قرائت در سي‌ودومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن جمهوري اسلامي ايران، دهم تيرماه سال 1365در شهر يزد متولد شده. در سال1387 ازدواج كرده و حالا داراي 2 فرزند دختر است. تحصيلات حسن دانش تا سطح 2 حوزوي است و تا قبل از برگزاري مسابقات بين‌المللي قرآن جمهوري اسلامي ايران، در اداره كل اوقاف و امور خيريه استان يزد مشغول فعاليت بود.
- ظاهرا شما بين قاريان قرآن‌كريم به اخلاق و متانت شناخته شده‌ايد. اين روحيه از چه زماني در شما شكل گرفت؟
اينطور كه مي‌گوييد نيست. گاهي مردم فكر مي‌كنند يك نفر وضع مالي بسيار خوبي دارد و او را به‌عنوان سرمايه‌دار مي‌شناسند ولي وقتي حساب جاري‌اش را چك مي‌كنند، مي‌بينند مبلغ چنداني موجودي ندارد! ما هم در اصل همينگونه هستيم. به‌خودم كه نگاه مي‌كنم مي‌بينم چيزي ندارم و هرچه دارم از بركت قرآن و لطف اهل‌بيت عليهم‌السلام است. اگر چيزي هم داشته باشم به‌خاطر انس با قرآن است كه با كلام خدا مانوس بوده‌ام و سعي كرده‌ام آموزه‌هاي اسلام و قرآن تا حدودي در رفتارم تأثير بگذارد.
- چند سال‌تان بود كه قرائت قرآن را به‌طور جدي شروع كرديد؟
خوشبختانه پدر و مادر من انس زيادي با قرآن داشتند. تقريبا 5ساله بودم كه همراه مادرم به مسجد مي‌رفتم و صوت قرآن را از نزديك مي‌شنيدم و مي‌ديدم كه شخصي به زيبايي آيه‌هاي قرآن را مي‌خواند. همراه پدرم هم به مجالس ديني رفت‌وآمد داشتم و در آنجا هم از قرائت زيباي قرآن استفاده مي‌كردم. البته بايد يادآوري كنم كه در آن زمان در محله‌اي از شهر يزد زندگي مي‌كرديم كه اكثريت مردم آن مانوس با قرآن بودند و من هم به اين ترتيب با اين كتاب آسماني آشنا شدم. بعد از آن هم وقتي به مدرسه رفتم، ناظمي در دوران دبستان داشتيم كه به‌واسطه آشنايي او با يكي از استادان توانمند در يزد به نام حجت‌الاسلام والمسلمين گندمي، افتخار شاگردي اين استاد بزرگ قرائت را پيدا كردم. آن زمان در كنار مدرسه ما مسجد كوچكي بود كه كلاس‌هاي قرائت استاد گندمي يك‌بار در هفته برگزار مي‌شد و من هم به همراه چند نفر از دوستانم در كلاس‌ها شركت مي‌كرديم. بعد از آموزش‌هاي ابتدايي، به واسطه استعدادي كه استاد گندمي از من ديد، به جلسه اصلي در مسجد قيام در شهر يزد دعوتم كرد. از همان دوران به‌طور جدي تلاوت قرآن را آموزش ديدم و تلاش بسياري براي يادگيري قواعد صوت و لحن مي‌كردم.
- پس خانواده‌تان هم با قرآن مانوس بوده‌اند كه زمينه ارتقاي شما تا حد رتبه اول رشته قرائت آن هم در سطح بين‌المللي هموار شد!
همينطور است. اگر بخواهم نخستين معلم‌ام را نام ببرم بايد از مادرم ياد كنم. چون از كودكي من را همراه خودش به مسجد و محفل‌هاي قرآني مي‌برد و با اين كار شوق يادگيري اصول تلاوت و قرائت را در من ايجاد كرد. وقتي كوچك بودم مادرم سوره‌هاي كوتاه قرآن را به من ياد مي‌داد و من هم دنبالش مي‌رفتم و آيه‌ها را تكرار مي‌كردم. از طرف ديگر حدود 30سال است كه پدرم موذن و خادم مسجدي است كه در نزديكي محل كارش قرار دارد. حس معنويت را از او گرفته‌ام. او اعتقادات ديني خود را به من هم منتقل كرده است. پدرم هم تلاش و كمك زيادي كرد تا قاري قرآن شوم. از يادم نمي‌رود روزهايي كه به كلاس‌هاي قرائت مي‌رفتم؛ پدرم در سرماي زمستان زير باران، با دوچرخه‌اش من را به كلاس قرائت قرآن مي‌رساند و آنقدر كنار دوچرخه‌اش مي‌ايستاد تا كلاس تمام شود و من را به خانه برگرداند. البته در زمينه ازدواج هم عنايت بزرگي از طرف خدا به من شد. درواقع بعد از توفيق در زمينه تلاوت قرآن كريم، بزرگ‌ترين عنايت خداوند به من داشتن، همسري بسيار خوب و شايسته است كه در موفقيت‌هاي من بسيار مؤثر بوده است. گاهي اوقات روحيه‌ام در مسابقات ضعيف مي‌شود، قوت قلب‌هايي كه خانواده پدري‌ام، همسر و خانواده همسرم به من مي‌دهند در موفقيت‌هايم بسيار تأثيرگذار است. استادانم هم در استان يزد حجت‌الاسلام گندمي و ملك ثابت بوده‌اند و در سطح كشوري هم از تجربيات استاداني مانند استاد غلامرضا شاه ميوه و احمد ابوالقاسمي بهره برده‌ام.
- شما 2 دختر داريد. آنها چقدر تحت‌تأثير روحيات قرآني شما قرار دارند و خودتان تا چه اندازه نسبت به تربيت ديني آنها توجه داريد؟
من اعتقاد دارم كه تربيت ديني را بايد از دوران خردسالي آغاز كرد چون انسان از دوران كودكي تحت‌تأثير فضاي خانواده و علاقه‌هاي پدر و مادر قرار مي‌گيرد و شخصيت او به مرور زمان براساس همان آموزه‌هاي مستقيم و غيرمستقيم در محيط خانواده ساخته مي‌شود. اگر پدر و مادري اوقات فراغت خود را با برنامه‌هاي نامناسب ماهواره‌اي بگذرانند يا تفريحات و گفت‌وگوهاي خلاف اخلاقي داشته باشند، نمي‌توانند انتظار داشته باشند كه فرزندشان اخلاق صحيحي داشته باشد. در خانواده ما هم مدام آيات قرآن خوانده مي‌شود و دخترهايم تحت‌تأثير همين محيط، با قرآن انس گرفته‌اند، به اندازه‌اي كه وقتي داخل اتومبيل مي‌نشينيم تا مسيري را برويم، بچه‌ها فورا درخواست مي‌كنند سي‌دي قرائت قرآن را داخل ضبط ماشين بگذارم و به محض شروع تلاوت، خودشان هم سعي مي‌كنند از قاري تقليد كنند.
- نكته مهمي كه در نتيجه تلاوت مداوم و مستمر قرآن بايد به‌دست بيايد تدبر و عمل كردن به دستورات قرآن است؛ همانطور كه مقام معظم رهبري در ديدار با قاريان و حافظان قرآن بر آن تأكيد داشته‌اند. شما چقدر تلاش مي‌كنيد عامل به قرآن باشيد؟
به‌نظر من عمل كردن به دستورات قرآن كار چندان سختي نيست چون اسلام دين شادي، محبت و زيبايي‌هاست. اگر دستورات قرآن ملكه ذهن باشد و انسان ساعات يا حتي دقايقي از شبانه روز را به تلاوت و تدبر در آيات قرآن اختصاص بدهد، به خوبي مي‌تواند زندگي كند؛ يعني مانند همه مردم كارهايش را انجام بدهد و در عين حال از گناه و معصيت هم دوري كند. البته داشتن چنين زندگي‌اي نيازمند اين است كه حين تلاوت آيات قرآن كريم، درباره آنها تدبر و تامل هم داشته باشيم و مفهوم حقيقي آيات را درك كنيم.
- در حرف‌هايتان به بركت‌هاي حفظ قرآن در زندگي اشاره كرديد. يكي‌دو نمونه را براي ما مثال مي‌زنيد؟
يكي از بركت‌هاي مانوس بودن با قرآن و قرائت مداوم آيات اين است كه هر وقت در شرايط سخت زندگي قرار مي‌گيرم و مشكلي برايم پيش مي‌آيد، آيه‌ها را با خودم مرور مي‌كنم و روحم آرام مي‌شود و بهتر و راحت‌تر مي‌توانم تصميم بگيرم. يكي ديگر از بركت‌هاي قرآن در زندگي من آشنايي و وصلت با يك خانواده نجيب و اصيل است. چون در يكي از جلسات قرآني بود كه به واسطه يكي از آشنايان كه قاري قرآن است، با خانواده او آشنا شدم و با خواهر همسر او ازدواج كردم. درمجموع باور دارم كه مانوس‌شدن با قرآن سراسر بركت و رحمت است و انسان را از خيلي مشكلات و گناهان دور مي‌كند. در جامعه امروز كه انواع سايت‌ها و برنامه‌هاي ماهواره‌اي قصد دارند ايمان مسلمان‌ها را مورد حمله قرار بدهند، پناه بردن به قرآن و اهل‌بيت عليهم‌السلام مي‌تواند جوان‌هاي ما را از خطرات دور نگه‌دارد و اين يكي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين بركت‌هاي اسلام محسوب مي‌شود، به همين‌خاطر است كه پدر و مادر من هم ما را از زمان كودكي به مجلس‌هاي قرآن و ذكر اهل‌بيت عليهم السلام مي‌بردند تا حال و هواي معنوي اين مجلس‌ها را حس كنيم و با آن خو‌بگيريم. ما هم بايد همين برنامه را براي فرزندان خودمان داشته باشيم و تا مي‌توانيم آنها را با آموزه‌هاي قرآن آشنا كنيم.
- نظر مقام معظم رهبري درباره تلاوت حسن دانش
هنگامي‌كه شركت‌كنندگان سي و دومين مسابقات بين‌المللي قرآن‌كريم به ديدار مقام معظم رهبري رفتند، در اين محفل، رتبه اول قرائت هم آياتي از قرآن‌كريم را تلاوت كرد و بعد از تمام شدن تلاوت به خدمت مقام معظم رهبري رفت. حسن دانش درباره اين ديدار مي‌گويد: «تلاوت آيات كه تمام شد به‌دستبوسي ايشان رفتم، تشكر كردند و گفتند: آيات خيلي خوبي بود. صداي بسيار خوبي داشتيد. صوت و لحن و وقف و ابتدا هم خوب بود. اين فرمايش آقا برايم بسيار دلنشين بود و خوشحالم كه ايشان اينطور به من توجه كردند». البته اين بار اولي نبود كه حسن دانش در محضر مقام معظم رهبري آيات قرآن را تلاوت كرد. سال 1382وقتي 17ساله بود هم در محضر ايشان تلاوت كرد. خودش مي‌گويد: « در آن زمان استرس خاصي داشتم كه تا قبل از آن چنين حسي را تجربه نكرده بودم. بعد از اين تجربه زيبا هميشه از خدا مي‌خواستم كه توفيق تلاوت مجدد در محضر ايشان را به من بدهد كه امسال با موفقيت در مسابقات بين‌المللي قرآن‌كريم به آرزويم رسيدم. البته تلاوت در محضر معظم له بسيار سخت است. امسال قبل از حضور در مسابقات بين‌المللي قرآن كريم، در كنار تمرين براي مسابقات، براي تلاوت در محضر ايشان هم برنامه‌ريزي مي‌كردم. البته مي‌دانستم مقام معظم رهبري در مناسبت‌هاي مختلف قاريان را به ارائه تلاوت‌هاي معنا محور تشويق مي‌كردند به همين جهت من هم سعي كردم در محضر ايشان تلاوتي معناگرا داشته باشم البته در اين راستا به راهنمايي‌هاي استادان نيز عمل كردم».
حسن دانش كه نخستين روز ماه مبارك رمضان در محفل انس با قرآن كريم كه با حضور مقام معظم رهبري برگزار شده بود شركت كرده، مي‌گويد: «در اين مجلس قرائت قرآن نداشتم و از رهنمودهاي مقام معظم رهبري و تلاوت ديگر قاريان بهره‌مند شدم.»
او ادامه مي‌دهد: «مقام معظم رهبري عنايت ويژه‌اي نسبت به تلاوت و تدبر در قرآن كريم دارند. امسال هم بسيار متبحرانه در اين‌باره سخن گفتند كه نشان‌دهنده تسلط، تبحر و توجه ايشان نسبت به بحث تلاوت قرآن است، چراكه نكات بسيار مهمي كه استادان توانا در زمينه قرائت مطرح مي‌كنند، در سخنان خود بيان فرمودند. از طرف ديگر اين جلسه حدود 3ساعت و نيم طول كشيد و با توجه به مشغله بسيار و سن مقام معظم رهبري، بسيار طولاني به‌نظر مي‌رسيد. اما ايشان با علاقه، شادابي و دقت بسياري در جلسه حضور داشتند كه نشان‌دهنده توجه و عنايتشان به تلاوت و محافل قرآني است.»
او ادامه مي‌دهد: «هر اندازه كه محافل قرآني در جامعه ما بيشتر برگزار شود، اثرات و بركات زيادي براي جامعه به همراه دارد. از آنجا كه رهبر معظم انقلاب پرچم‌دار مباحث قرآني در كشور هستند، بايد مردم و مسئولان هم از ايشان الگو گرفته و سعي كنند توجه‌شان نسبت به محافل قرآني و تربيت قراء و حفاظ بيشتر شود.»
- حسن دانش تلاوت خوبي داشت
يكي از قاريان مطرح در سي‌ودومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن كريم، حسن دانش، نماينده جمهوري اسلامي در رشته قرائت بود. اين نكته را نه فقط داوران بلكه حتي تعداد زيادي از متسابقين در رشته قرائت تأكيد مي‌كردند؛ به‌عنوان مثال نماينده ايالات متحده آمريكا در اين‌باره مي‌گفت: «وقتي صداي تلاوت حسن دانش را در هتل محل اسكانمان شنيدم، به همه گفتم به‌احتمال بسيار زياد رتبه اول قرائت او است چون در حد يك استاد كامل قرائت مي‌كرد».
البته داوران بين‌المللي اين مسابقات هم بر اين نكته تأكيد مي‌كردند و همين موجب شد تا حسن دانش بر سكوي نخست قرائت جهان بايستد. غلامرضا شاه‌ميوه، داور رشته لحن سي و دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن گفت: «نماينده ايران در رشته قرائت نسبتا تلاوت خوبي داشت و خوب خواند. از نقاط قوت تلاوت حسن دانش، تنوع نغمات بود كه در طول تلاوت داشت و همچنين توجه او به‌معاني آيات خيلي خوب بود اما برخي انتقال‌ها از نظر مفهومي مي‌توانست بهتر باشد».
استاد راهنماي سي و دومين دوره مسابقات بين‌المللي قرآن ايران هم مهدي دغاغله بود كه معتقد بود: «تلاوت نماينده جمهوري اسلامي ايران در مرحله مقدماتي رشته قرائت مايه خوشحالي و مباهات بود چون با تلاوت خوبي كه در مرحله مقدماتي داشت توانست مهم‌ترين رقيبان خود را با فاصله زياد پشت سر بگذارد و به‌عبارتي فاصله قاري ايراني با نمايندگان ديگر كشورها زياد است». به گفته اين داور بين‌المللي، هندسه تلاوت نماينده ايران در مرحله مقدماتي رشته قرائت بسيار زيبا و جذاب و تلاوتش مايه مباهات و خوشحالي بود.
البته يكي از مسائل مهم در نحوه تلاوت قاريان، وضعيت روحي آنهاست و اكثر افرادي كه در جايگاه و صحن مسابقات بين‌المللي قرآن براي تلاوت مي‌نشستند به‌دليل شرايطي كه در سالن برگزاري مسابقات وجود داشت از حالت روحي متفاوتي برخوردار بودند و اين شرايط روي صوت و لحن آنها هم تأثير مي‌گذاشت اما با وجود اينكه تعداد زيادي از مسئولان و دولتمردان در زمان تلاوت دانش در سالن مسابقات حضور داشتند و انتظارها هم از او زياد بود و همه منتظر بودند تا ببينند قاري ايراني چگونه تلاوت مي‌كند و همين مسئله هم فشار زيادي از نظر روحي به شركت‌كننده وارد مي‌كند، خداوند تسلطي به دانش داد كه قابل تحسين بود و هم در مرحله مقدماتي و هم در مرحله نهايي رشته قرائت بسيار مسلط و با اعتماد به نفس زياد به اجرا پرداخت.
- موفقيت‌هاي دانش در يك نگاه
مروري بر زندگي قرآني رتبه اول قرائت قرآن مسابقات بين‌المللي حسن دانش، نفر اول سي و دومين مسابقات بين‌المللي قرآن‌كريم در رشته قرائت، فعاليت در اين عرصه نوراني را از 5 سالگي شروع كرد؛ زماني كه همراه مادرش به مسجد كوچكي در شهر يزد مي‌رفت و به قرائت قاريان توانا گوش مي‌داد. از آن زمان تا به حال رتبه‌هاي درخشاني را در كارنامه زندگي‌اش ثبت كرده است. در اين بخش مهم‌ترين رويدادهاي زندگي قاري تواناي كشورمان را بررسي مي‌كنيم.
1365
حسن دانش از جوانان دهه شصتي است.
1370
آغاز فعاليت در زمينه قرائت قرآن
1378
رتبه دوم مسابقات دانش‌آموزي در مرحله كشوري
1380
رتبه اول مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خيريه در مقطع زير 16سال
1380
نفر چهارم مسابقات قرآن در كشور عربستان
1391
نفر اول مسابقات بين‌المللي قرآن در كشور تونس
1393
نفر اول سي و هفتمين دوره مسابقات سراسري قرآن در سازمان اوقاف و امور خيريه
1394
رتبه اول مسابقات بين‌المللي قرآن‌كريم در جمهوري اسلامي ايران