همزمان، معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري هم از اين قضيه حمايت كرد و قرار شد ابتدا يك جشنواره داخلي برگزار شود تا كساني كه در زمينه شركت‌هاي دانش‌بنيان و كارآفريني از اين طريق فعاليت مي‌كنند شناسايي و طرح‌هاي برگزيده براي حضور در كنفرانس بريج كه در برلين آلمان برگزار مي‌شود حمايت شوند.»؛ اينها را محمدرضا بحرينيان، مدير اجرايي انجمن بين‌المللي مديران ايراني مي‌گويد. با او در مورد تجربه برگزاري يك استارت‌آپ گسترده در زمينه ايده‌هاي فناورانه «هاي‌تك» و تجربه ارائه نتايج آن در يك استارت‌آپ جهاني صحبت كرده‌ايم. حرفهاي او را در ادامه مي‌خوانيد.
- جذب ايده‌هاي داخلي با هدف صادرات!
جشنواره استارت‌آپ پل به‌صورت مجازي در زمستان برگزار شد كه بيش از هزار نفر ثبت‌نام كردند و طرح فرستادند. گروه داوري حدود 70طرح را انتخاب كرد و قرار شد از آنها حمايت شود تا بتوانند در كنفرانس بريج شركت كنند. براي اين كار، حدود 30اسپانسر داريم. شركت‌هاي مختلفي اسپانسر برنامه ما شدند كه اكثرا خودشان استارت‌آپ‌هايي هستند كه الان تبديل به كسب و كارهاي بزرگي شده‌اند؛ يعني كساني كه چند سال پيش در جايگاه استارت‌آپ بوده‌اند ولي الان به چنين جايگاهي رسيده‌اند. يكسري هم شركت‌هاي بزرگ و معتبري هستند كه در زمينه «هاي‌تك» به‌ويژه «آي‌تي» فعال هستند. اين نخستين جشنواره از اين جنس و با اين وسعت بود كه در ايران برگزار مي‌شد و خروجي‌هاي جشنواره، شركت حدود 60طرح برگزيده در جشنواره بريج بود؛ در واقع در جشنواره پل، 10طرح به‌عنوان طرح برگزيده انتخاب شدند و 50طرح هم در سري دوم طرح‌هاي انتخابي قرار گرفتند. نكته مهم در مورد برنامه پل، اين بود كه گفتيم اين يك جشنواره كارآفريني است و شما در هر رشته‌اي كه ايده داريد مي‌توانيد وارد آن شويد، مشروط بر اينكه ثابت كنيد ايده در حوزه «هاي‌تك» است. در نهايت توانستيم يك شناسايي استعداد‌هاي مختلف را كه فعال هستند و دارند كار مي‌كنند در اين قضيه داشته باشيم. اسپانسرها هم از اين روال كار استقبال كردند. حتي همين الان با يكسري از دوستان و يكسري از استارت‌آپ‌ها وارد مذاكره شده‌اند و صحبت مي‌كنند و شايد بخواهند روي طرح‌هايشان سرمايه‌گذاري و آنها را جذب كنند. اينها اتفاقاتي بود كه به‌عنوان خروجي جشنواره كارآفريني پل اتفاق افتاد.
- چرا اسم پل انتخاب شد؟
انتخاب اسم «پل» مربوط به ايجاد ارتباط تكنولوژيك بين داخل و خارج از كشور بود. يك اتفاق مشابه در كشورهاي مختلف افتاده است؛ مثلا در هند طي دهه اخير خيلي در صنعت آي‌تي پيشرفت كرده است. علت اين پيشرفت هم اين بود كه هندي‌هاي زيادي از كشور رفتند و تخصص‌هاي مختلفي به‌خصوص در حيطه آي‌تي كسب كردند و به كشورشان برگشتند يا شعبه‌اي از آن شركت را در هند برقرار كردند؛ در واقع يا سرمايه يا دانش را به كشورشان آوردند. اين ارتباط و تعامل در صنعت آي‌تي باعث شد كه تعداد زيادي شغل و ثروت براي اين كشور توليد شود. ما هم به‌دنبال اين بوديم كه اين ارتباط تكنولوژيك برقرار شود؛ با تأكيد بر اين مسئله كه مقصود مهاجرت نيست و اين پل بايد دوطرفه باشد؛ هم رفت و هم برگشت. الان يكسري از ايرانيان رفته‌اند و يكسري كارهاي موفقيت‌آميز انجام داده‌اند و حالا دوست دارند كه برگردند. از طرف ديگر محققان و كارآفرينان داخل كشور دوست دارند بدانند در خارج از كشور چه خبر است و چه اتفاق‌هايي دارد مي‌افتد. ياد بگيرند و الگوبرداري كنند و از آنها در كشور خودمان استفاده كنند كه بتوانيم هم توليد ثروت داشته باشيم و هم دانش را منتقل كنيم و دانش روز را در حيطه آي‌تي در كشورمان داشته باشيم. يكسري از سازمان‌ها مانند خود انجمن مديران ايراني علت وجودي‌شان اين است كه به‌صورت غيرانتفاعي اين ارتباط را برقرار كنند. در واقع ما صرفا برگزار‌كننده جشنواره پل نيستيم. الان مدت‌ها‌ست كه اين انجمن سعي مي‌كند با ايرانيان خارج از كشور كه تحصيلات عالي در حيطه مديريت، بيزينس و اقتصاد و موارد مختلف دارند، ارتباط برقرار كنند. مثلا يكي از پروژه‌هايي كه اجرا مي‌شود اين است كه ما از آنها دعوت مي‌كنيم كه هر وقت به ايران مي‌آيند، اطلاعات لازم را از قبل به ما بدهند تا آنها را به دانشگاه‌هاي مختلف ارتباط دهيم. مثلا اساتيدي هستند كه در حيطه خاصي تخصص دارند و براي يك سفر يك هفته‌اي و 2هفته‌اي به ايران مي‌آيند. ما از آنها خواهش مي‌كنيم كه شما 2روز از وقت‌تان را براي دانشجويان ايراني بگذاريد و كارگاهي برگزار كنيد. اين قضيه باعث مي‌شود كه اين رفت و برگشت‌ها هدفمندتر شود و آنها بتوانند دانش‌شان را به داخل كشور منتقل كنند.
- ما، اقتصاد دانش‌بنيان و تحريم‌ها
ماهيت استارت‌آپ اين است كه با يك سرمايه اندكي ممكن است يك پروژه خيلي بزرگ را هدايت كنيم، بعد اگر رشد كند و نتيجه بگيرد، مي‌تواند تبديل به يك بيزينس بالغ بشود. معمولا هم انتظار مي‌رود كه يك سير رشد داشته باشيم؛ يعني با يك سرمايه اندك، شاهد يك صعود خيلي خوب باشيم. در كل دنيا هم جامعه از صنعتي بودن به سمت دانش مي‌رود. اين شيب در كل دنيا اتفاق افتاده و ايران هم از آن مستثني نيست؛ يعني زماني، شايد 50سال پيش، ارزش افزوده خيلي زياد در صنعت در توليد انبوه وجود داشت اما حالا ارزش افزوده زياد، در صنايعي است كه دانش‌بنيان هستند. شما يك دانشي را توليد مي‌كنيد و مي‌توانيد يك ارزش افزوده خيلي زيادي را در كل دنيا داشته باشيد. در كشور خودمان، از يك طرف از نظر ساختار جمعيتي الان به‌صورت بي‌نظيري، جمعيت جوان 25تا 35ساله دانشجو و با تحصيلات عالي به‌خصوص در رشته‌هاي فني و علوم پزشكي داريم؛ يعني ما نيروي كار عظيمي داريم كه تحصيلكرده و فن و علم دارند. از آن طرف، 4-3سالي است كه به‌خصوص در بحث سياست‌هاي كلان نظام و بحث اقتصاد مقاومتي، بحث اقتصاد دانش‌بنيان مطرح شده. اگر تمام اينها درست با هم هماهنگ شود، پيش‌بيني كل دنيا براي ايران اين است كه شايد 5سال يا 10سال ديگر سهم اقتصاد دانش‌بنيان را در كل اقتصاد كشورمان خيلي زياد ببينيم. الان دقيقا روي نقطه عطف اين قضيه هستيم. اين ماجرا 3-2سالي مي‌شود كه شكل گرفته؛ ادبياتش آمده، فرهنگش شكل گرفته، يكسري حركت‌هايي در حال انجام است و شتاب‌دهنده‌هاي استارت‌آپ‌ها هم وجود دارند.
نكته مهم در اين زمينه ، اين است كه اگر شركت‌هاي خارجي‌وارد شوند، ممكن است شركت‌هاي نوپاي داخلي را از بين ببرند. بايد خيلي هوشمندانه و آرام آرام اجازه بدهيم كه رابطه اقتصادي برقرار شود چون اين شركت‌هاي نوپايي كه شكل گرفته‌اند و در حال كار هستند، اگر قرار باشد كه يك‌دفعه با شركت‌هاي بزرگ خارجي مواجه بشوند، ممكن است خيلي دوام نياورند.
- پل ايراني در كنفرانس بريج آلماني
در كنفرانس بريج فرصتي به طرح‌هاي نوپا داده شد كه هر كدام به‌مدت 5دقيقه درباره طرح‌شان در حضور سرمايه‌گذارهاي داخلي و خارجي و يكسري از مشاوراني كه به استارت‌آپ‌ها مشاوره مي‌دهند، صحبت كنند. حدود 40طرح براي اين كار انتخاب شده‌اند كه مي‌توانند طرح‌شان را توضيح بدهند. سرمايه‌گذارها هم خيلي مشتاق بودند كه وارد اين كار بشوند و روي ايده‌هاي مطرح شده سرمايه‌گذاري كنند؛ چرا كه اينها طرح‌هايي هستند كه از نظر تجاري و ماركت خيلي قوي هستند. چند گروه از ايران در كنفرانس آي بيريج شركت مي‌كنند. يكي از اين گروه‌ها، بچه‌هاي جشنواره پل هستند. يكي ديگر، بچه‌هايي هستند كه در جاهاي مختلف و سازمان‌هاي مختلف، استارت‌آپ و بيزينس‌هاي مختلف دارند. آنها با حمايت شركت‌هاي خودشان مي‌آيند. يكسري هم بيزينس‌هاي جاافتاده و بزرگ هستند كه به‌عنوان سخنران مي‌آيند. برنامه‌اي كه از طرف جوان‌ترها وجود دارد، همين «پيچ‌پست» است كه اين فرصت را دارند كه در حضور يكسري آدم حرفهاي از ايران و جهان، طرح‌شان را ارائه كنند. فرايند انتخاب هم وجود دارد؛ يعني طرح‌هايي كه خيلي به تجارت نزديك هستند و فقط مانده كه در آنها سرمايه‌گذاري شود. يكي ديگر از برنامه‌ها اين است كه يكسري غرفه در اختيار آنها قرار داده شود كه در طول روز مي‌توانند، بروشورهاي خودشان را توزيع كنند. ضمن اينكه سخنراني‌هاي مختلف هم طي اين 3روز، هم از طرف اساتيد ايراني و هم ايرانيان خارج از كشور كه به اين كنفرانس كمك مي‌كنند برنامه‌ريزي شده كه در ارتباط با مسائل مختلفي كه يك استارت‌آپ مي‌تواند با آن مواجه شود، صحبت مي‌كنند. كارآفريني را بررسي مي‌كنند، مشكلاتش، شكستش، موفقيت‌هايش و... در يك كلاس جهاني مطرح مي‌شود كه مي‌تواند خيلي به همه افراد كمك كند.