بعد از چند سال به تبع اين استقبال، نياز به توليد گياهان دارويي بالا رفته و كسب‌وكار زيادي در اين زمينه راه افتاده كه سود خوبي هم دارد. پيشنهاد ورود به اين كار، بدون آموزش و گرفتن مجوز امكان ندارد. يكسري مركز آموزشي زيرنظر سازمان فنيوحرفهاي كار مي‌كنند كه نحوه پرورش و فروش گياهان دارويي را به علاقه‌مندان آموزش مي‌دهند و آنها را به‌اصطلاح با چم و خم كار آشنا مي‌كنند. طول اين دوره‌ها در مراكز آموزشي حدود 3ماه است و در پايان هر دوره آموزش‌ديدگان به سازمان فني و حرفه‌اي معرفي مي‌شوند تا بعد از برگزاري آزمون رسمي، مدرك و مجوز كار بگيرند.
- شروع كار و مجوز
اگر فارغ‌التحصيل رشته مرتبط با كشاورزي هستيد كه هيچ، اما اگر مدرك دانشگاهي مرتبط نداريد يا اصلا مدرك تحصيلي دانشگاهي نداريد، بايد از سازمان فنيوحرفهاي مدرك بگيريد تا اجازه فعاليت در اين زمينه را پيدا كنيد. اين دوره‌ها حدود 3ماه طول مي‌كشند و براي شركت در آن حداقل بايد مدرك سوم‌راهنمايي داشته باشيد. هزينه هر دوره هم حدود 600-500هزار تومان است.
- جوانب كار را بسنجيد!
در مورد 2 نكته تحقيق كنيد؛ اول نوع كشت و دوم بازار فروش. گياه مناسبي براي كشت انتخاب كنيد. بايد در انتخاب گياه مورد كشت، به شرايط آب‌وهوايي توجه كنيد و بدانيد كه چه گياهي در موقعيت آب‌وهوايي زمين شما بهتر عمل مي‌آيد؛ به اين ترتيب مي‌توانيد محصولي با كيفيت مرغوب داشته باشيد. از طرف ديگر، بازار را هم بسنجيد. اينكه كدام گياه كجا و چقدر مشتري دارد خيلي مهم است. اگر دانش كشاورزي خوبي داريد حتي مي‌توانيد با گياهي شروع كنيد كه هم در منطقه خوب جواب مي‌دهد و دردسر كمتري دارد، هم براي مردم جديد و ناشناخته است. اينطوري شما معرفي‌كننده محصول هستيد و اول كار خود شما تعيين‌كننده قيمت خواهيد بود.
- سنگ بزرگ بر نداريد!
كار را در ابعاد كوچك شروع كنيد. اينجوري هزينه اشتباهات اول كار پايين مي‌آيد. پس شما مي‌توانيد با سرمايه اوليه كمتري وارد كار شويد و با صرف زمان كمتر كسب و كار راه بيندازيد.
زمين يا گلخانه مورد نظرتان را كوچك انتخاب كنيد. طبق قانون كشت گياهان دارويي،حداقل زمين مورد نياز براي اين كار، 500مترمربع است.
گياهي انتخاب كنيد كه دردسر كمتري داشته باشد. البته امتياز كار شما اين است كه بيشتر گياهان دارويي مقاوم هستند و در شرايط گرم و خشك هم عمل مي‌آيند. بنابراين براي آبياري و كود، دردسر زيادي نخواهيد داشت و لازم نيست خيلي به آن رسيدگي كنيد.
كار را با كشت يك نوع محصول شروع كنيد. اضافه كردن محصول‌ها و فعاليت‌هاي ديگر را بگذاريد براي چند وقت بعد‌كه به‌كار مسلط شديد و سختي‌هاي كار دستتان آمد. بعدها كه كار جا بيفتد مي‌توانيد شاخه‌هاي ديگري را هم وارد كار كنيد؛ مثلا اگر گياهتان اسانس مي‌دهد مي‌توانيد يك كارگاه اسانس‌گيري كنار همان زمين راه بيندازيد. خصوصا اينكه اسانس گرفتن در ابعاد كوچك نياز به تجهيزات زيادي ندارد؛ چيزي در حد كارگاه‌هاي گلاب‌گيري ساده كافي است.
اگر در روستا يا شهرهاي كم‌جمعيت زندگي مي‌كنيد،كافي است حياط بزرگ يا باغچه كوچكي در اختيار داشته باشيد. به اين ترتيب مي‌توانيد كار را به شكل سنتي و در مقياس كوچك، تحت عنوان «مشاغل خانگي» شروع كنيد. «مشاغل خانگي» قوانين و دستورالعمل‌هاي خاص خودش را دارد و به‌مراتب ساده‌تر از شروع رسمي كار است و شما را درگير گرفتن مجوزهاي مختلف نمي‌كند. اينطوري، طبق قانون مشاغل خانگي اجازه خواهيد داشت محصولتان را در بسته‌بندي‌هاي سنتي و ساده،در بازارهاي محلي، به صنف عطارها وشركت‌هاي توليدي و صادراتي فعال در اين زمينه بفروشيد. براي گرفتن مجوز هم بايد به سازمان جهادكشاورزي استان محل زندگي‌تان مراجعه كنيد. در ضمن امتيازهايي براي مشاغل خانگي تعريف شده كه اول كاري به دردتان خواهد خورد؛ از قبيل وام‌هاي قرض‌الحسنه و تسهيلات بانكي و... .
در سايت وزارت كار و تعاون و در قسمت مشاغل خانگي، بخشي مربوط به گياهان دارويي وجود دارد كه نحوه گرفتن مجوز و تسهيلاتي را كه به اين نوع كار تعلق مي‌گيرد، توضيح داده است. دستورالعمل اجرايي قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي هم در سايت مذكور موجود است و خواندن آن كمك زيادي به شما مي‌كند. همچنين مي‌توانيد نگاهي به فهرست كلي مشاغل خانگي تعريف شده بيندازيد.
- قوانين را بدانيد!
در اين كار هر اقدامي نياز به مدرك و مجوز دارد. حتي براي فعاليت به‌عنوان عطار هم حداقل نياز به داشتن مدرك فني و حرفه‌اي داريد تا اجازه كار پيدا كنيد.
پرورش، اسانس‌گيري و حتي بسته‌بندي گياهان دارويي، نياز به گرفتن مجوز و تأييد توسط آزمايشگاه، كنترل كيفيت و عبور از سدهاي قانوني دارد. در ضمن محصول كار شما دارو است و با جسم و جان مردم سر و كار دارد، به همين‌خاطر، با آزمايش و كنترل كيفيت، ايرادهاي كارتان معلوم مي‌شود.
هميشه در كارهايي كه نظارت دقيق‌تري بر آنها وجود دارد، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها مرتب به روز مي‌شوند و تغيير مي‌كنند. پس به نفع شماست در اين كار قبل از برداشتن هر قدم جديدي، اول چند و چون قوانين و مقررات مربوط به آن را بدانيد، بعد عمل كنيد تا حين كار با مشكل قانوني مواجه نشويد.
- دستبند و گوشي سرمايه اوليه‌‌ام بود!
هدي بي‌غم، خانم 26ساله‌اي است كه بعد از پايان تحصيلاتش در رشته مهندسي كشاورزي، تصميم گرفته به كشت گياهان دارويي بپردازد. او اهل فرخ‌شهر استان چهارمحال و بختياري است و از سال 86 وارد كار شده است. او در مورد چگونگي ورود به اين كار و سختي‌هاي آن حرف‌هايي دارد كه مي‌تواند براي تازه‌واردها كاربردي باشد.
- جايزه براي نخستين محصول
خانواده من اوايل، با نوع كاري كه مي‌خواستم انجام دهم مخالف بودند. طبعا آنها نمي‌پذيرفتند كه دختر تحصيلكرده و جوانشان برود سر زمين و زراعت كند. اما بعدها از من حمايت كردند. براي جور كردن سرمايه اوليه هم دستبند طلا و گوشي تلفن همراهم را فروختم و كارم را در يك زمين 2000متري با كاشت تخم كدوي پوست كاغذي شروع كردم. بدون اينكه كارگر بگيرم كار را پيش مي‌بردم اما با اين حال توانستم محصول خوبي برداشت كنم. چون قبل از من كس ديگري در استان ما اين محصول را كشت نكرده بود. سود خوبي به‌دست آوردم. در آن سال وزارت جهادكشاورزي،700هزار تومان به‌عنوان جايزه به من داد. با آن مبلغ اجاره زمين و هزينه‌هاي كار را تسويه كردم و در نهايت 2ميليون تومان پول برايم باقي ماند كه از فروش محصولم به دست‌آمد و كلاً سود خالص بود. اين مبلغ در سال 87پول خوبي بود و مي‌توانستم با آن‌كار را پيشرفت دهم. به مرور توانستم 2 هزار مترزمين را به 20هزار متر تبديل كنم و تعداد محصولات را هم افزايش دهم. مدتي بعد با يك ديگ كوچك، اسانس‌گيري راه انداختم. اما بعد از مدتي توانستم ديگ را بزرگ كنم و اين شاخه از كار را هم گسترش دهم. البته من پله پله و با مشقت، به موقعيت كنوني رسيده‌ام. زير آفتاب كار مي‌كردم. سنگ‌اندازي‌هايي هم سر راهم اتفاق مي‌افتاد. بعضي شب‌ها كه كارم زياد بود خانه نمي‌رفتم و مي‌ماندم تا كار را تمام كنم. براي گرفتن بعضي از مجوزهايم دوندگي زيادي كردم و گاهي حتي اشكم درآمد.
- مخالفت‌ها كار مرا درست كرد
راز موفقيت در اين كار استقامت است. خيلي‌ها بعد از من و به تقليد اين كار را شروع كردند، اما وسط راه، سختي‌ها باعث شد جا بزنند و كار را نيمه كاره رها كنند. بعضي از آنها حتي نتوانستند محصولشان را از روي زمين جمع كنند. البته‌اين كار با توجه به مخالفت همه، براي من يك‌جورهايي حيثيتي شده بود. فكر مي‌كنم يكي از دلايل مقاومتم در اين كار همين است. اينكه توانستم راه پرپيچ و خم را با چنين پشتكاري ادامه بدهم و به قول معروف كم نياورم اين بود كه مي‌خواستم توانايي‌ام را ثابت كنم. البته امروز كار ما توي چشم آمده به‌خاطر همين گرفتن مجوز سخت‌تر شده به علاوه،گران شدن تجهيزات هم ورود به اين كار را مشكل مي‌كند؛ البته براي كساني كه به‌كار علاقه نداشته باشند. براي همين بهترين توصيه‌اي كه براي تازه‌واردها دارم اين است كه كار را در مقياس كوچك و تحت عنوان «مشاغل خانگي» شروع كنند تا دردسرهايشان در آغاز راه براي گرفتن مجوز و... كمتر شود.
نظر شما