عطارهایی که در گذشته به «دکتر علفی» مشهور بودند این روزها جای‌شان را به جوان‌هایی داده‌اند که شغل خود را از پدران‌شان به ارث نبرده‌اند.حالا کمتر عطاری‌ای را می‌توان در شهر یافت که براساس تجربه مشغول این فعالیت باشد.

فروشندگان جواني كه در اين صنف مشغول به كارند نه تخصصي در زمينه داروهاي گياهي دارند و نه از عوارض آن مطلعند و برخي با استناد به كتاب‌هايي كه درخصوص گياهان دارويي تدوين شده، اقدام به تجويز دارو براي مشتريان مي‌كنند.اين روزها رشد قارچ گونه عطاري‌ها صداي مسئولان وزارت بهداشت را در آورده است؛مغازه‌هايي كه يك شبه تبديل به عطاري مي‌شوند و فروشنده‌اي بي‌تجربه به تجويز گياهان دارويي در آن مشغول مي‌شود.

  • هر روز بيشتر از ديروز

براي تعداد عطاري‌ها واقعا نمي‌شود آمار دقيقي داد چون هر روز تعداد آنها نسبت به روز قبل بيشتر مي‌شود. اگر چه بانك اطلاعات مشاغل و صنايع ايران تعداد عطاري‌هاي ثبت شده را 5هزار و 500مورد عنوان مي‌كند اما دكتر محمود خدادوست، معاون طب سنتي وزارت بهداشت اوايل سال‌جاري آمار اين صنف را 15هزار مورد عنوان كرد و گفت: «كمتر از يك سوم اين تعداد داراي مجوز فعاليت هستند.» گياهان دارويي اگر چه گفته مي‌شود نسبت به داروهاي شيميايي عوارض كمتري دارند اما اگر توسط افراد بي‌تجربه تجويز شوند گاه فرد را دچار عوارض و بيماري‌هايي مي‌كند كه گاهي قابل جبران نيستند. شايد اقبال مردم به طب سنتي و روي آوردن به اين نوع درمان كه از گذشته‌هاي دور در كشورمان رواج داشته عاملي براي رشد قارچ گونه عطاري‌ها باشد اما لزوم نظارت هر چه بيشتر به اين مغازه‌ها موضوعي است كه نبايداز آن غافل شد.تا‌كنون هشدارها درباره فعاليت غيرمجاز اين عطاري‌ها كم نبوده است اما روز گذشته اين وزير بهداشت بود كه مشخصا در اين‌باره هشدار داد.

  • هشدار وزير

دكتر سيدحسن هاشمي، وزير بهداشت روز گذشته با گلايه از فعاليت عطاري‌ها در كشور با اشاره به اين نكته كه به طب سنتي اعتقاد دارد، ‌گفت:‌ «طب ملي بايد جايگزين عطاري‌ها شود و بايد به سمتي برويم تا طي 3-2دهه ديگر طب ملي جايگزين عطاري‌هاي كنوني شود و اين طب به خارج از مرزها و كشورهاي اسلامي نيز گسترش پيدا كند.» انجام اقدامات اساسي در حوزه طب سنتي از ديگر نكاتي بود كه وزير به آن اشاره كرد و گفت:« ما بايد در كنار طب ملي و اسلامي زمينه‌هايي ايجاد كنيم كه با سرعت بيشتر بتوانيم گذشته اين طب را جبران كنيم، اگر طب ملي و اسلامي ما به خوبي تبليغ شود رضايتمندي مردم را در بر خواهد داشت.» تا‌كنون كارشناسان تحصيلكرده و مجرب اين حوزه هشدار داده‌اند كه تشخيص‌ عطاران جوان يا حتي عطارهاي مسن بي‌تجربه مي‌تواند مشكل زا باشد و حتي برخي از گياهان دارويي را اشتباه به مردم عرضه مي‌كنند كه عارضه به افراد وارد مي‌كنند.براي نمونه داروهاي چاق‌كننده كه در عطاري‌ها به فروش مي‌رسد داراي كورتون هستند. مصرف كورتون با تشخيص پزشك و براي برخي از بيماري‌ها اگر چه اشكال ندارد اما مصرف غيرصحيح آن حتما عوارض جبران‌ناپذيري دارد.

  • خط و نشان‌هاي بي‌نتيجه

دكتر محمودخدادوست، معاون طب سنتي وزارت بهداشت هم با اشاره به اينكه عطاري‌ها اجازه دخالت در حوزه پزشكي و فروش داروهاي شيميايي و گياهان دارويي تركيبي را ندارند، مي‌گويد:‌ «اگر عطاري به‌صورت خودسرانه اقدام به تجويز دارو و يا درمان بيماران كند، سازمان غذا و دارو با وي برخورد خواهد كرد.»

معاون طب سنتي وزارت بهداشت نگاهي هم به مسائل بهداشتي و نحوه نگهداري گياهان و عرقيات در عطاري‌ها دارد و تأكيد مي‌كند:« اگر مشكلي در اين زمينه به‌وجود آيد بازرسا ن وزارت بهداشت با آن برخورد خواهند كرد. » اين خط و نشان كشيدن‌ها در حالي است كه عطاري‌ها نه‌تنها به اين سخنان توجهي نمي‌كنند، بلكه براي هر نوع بيماري از سردرد گرفته تا برخي بيماري‌هاي صعب‌العلاج دارو تجويز كرده و به فرد نيز القا مي‌كنند كه اثرات اين داروهاي تجويزي خيلي كمتر از داروهاي شيميايي است كه پزشكان تجويز مي‌كنند. نمونه بارز اين تجويزها را مي‌توان در نوشته‌هايي كه روي شيشه مغازه چسبانده شده، مشاهده كرد؛ درمان قطعي ميگرن، درمان ناباروري، رفع جوش در يك هفته، درمان طاسي، لاغري موضعي، چاقي موضعي صورت، با داروي... از سرطان رهايي پيدا كنيد، ترك اعتياد تضميني، درمان قطعي‌ام اس با داروهاي صد در صد گياهي و... .

اينها برخي از مواردي است كه در بيرون و داخل عطاري و در انظار عمومي قرار دارد. همانطور كه يك رهگذر عادي اين تبليغات را مشاهده مي‌كند مطمئنا بازرسان سازمان غذا و دارو نيز با گشت زدن در خيابان‌هاي شهر مي‌توانند صدها مورد مشابه را مشاهده كنند. اما اينكه چرا برخوردي با اين افراد نمي‌شود و تنها به خط و نشان كشيدن براي اين مغازه‌ها بسنده مي‌شود موضوعي است كه ظاهرا بايد توسط سازمان بازرسي كل كشور مورد موشكافي قرار بگيرد!