اين بار اما چند پژوهشگر ايراني، طب سنتي را به يكي از پيشرفته‌ترين فناوري‌ها پيوند زده‌اند و از زردچوبه، نانودارو گرفته‌اند. پاي صحبت‌هاي مهناز قمي، رئيس هيأت مديره شركت توليد نانودارو نشستيم؛ شركتي كه 6سال قبل توسط دكتر محمودرضا جعفري، عضو هيأت علمي دانشگاه مشهد تاسيس شده و نخستين داروي نانويي كشور را وارد بازار كرده است.
- قيمت: يك‌صدم نمونه خارجي
اولين داروي اين شركت كه به داروخانه‌ها عرضه شده، دارويي عمومي براي درمان بسياري از سرطان‌هاست اما از نوع نانويي آن براي درمان پيشرفته استفاده مي‌شود. تنها 4يا 5كشور اين دارو را توليد مي‌كنند و هندوستان، 2كشور از اروپا و آمريكا تكنولوژي بالاي توليدش را دارند. اين دارو در دنيا بسيار گران‌قيمت است. هر ويال(ويال در حوزه داروسازي به‌معناي 2ميلي‌گرم يا 20سي‌سي از دارو است كه در فرم مايع، براي سنجش حجم دارو استفاده مي‌شود) آن در بازارهاي جهاني 800تا 1200دلار قيمت‌گذاري شده است. هر بيمار در هر دوز درماني بايد 2 تا 3 ويال مصرف كند كه اگر به ريال حساب كنيم، تقريباً يك بيمار در هر دوره درمان 6تا 7ميليون تومان بايد هزينه كند. خوشبختانه دارويي كه در كشور خودمان در سال 90پس از بررسي‌ها و تاييد نهايي وزارت بهداشت به‌عنوان نخستين داروي نانويي مجوز گرفت و وارد بازار شد، (با توجه به افزايش قيمتي كه در سال94 نسبت به 93 داشته است)، هر ويال 700هزار تومان به‌دست مصرف‌كننده مي‌رسد؛ دارويي كه در ليست بيمه هم قرار گرفته و 90درصد قيمت دارو را بيمه تقبل مي‌كند. با اين حساب، بيمار فقط 70هزار تومان براي هر ويال پرداخت مي‌كند كه با توجه به قيمت 7ميليون توماني نمونه خارجي، تقريباً اين دارو را 100برابر ارزان‌تر مي‌توانيم به‌دست بيماران برسانيم. با توجه به كيفيت خوبي كه اين دارو داشته و استقبالي كه پزشكان آنتولوژيست از اين دارو داشته‌اند، طبق تحقيقات تأثير «فرا هم سنگي‌زيستي» (كه فارغ از اين اسم عجيب و غريبش، يعني وقتي به يك بيمار، داروي مشابهي تجويز مي‌شود، بعد از مدتي حجم دارو در پلاسماي خونش اندازه‌گيري مي‌شود) اين دارو، دقيقا مشابه نمونه خارجي تأثير داشته است. سال گذشته حدود 10هزار ويال توزيع و در كشور مصرف شده است.
- سيناكوركومين! زردچوبه‌اي درمانگر
داروي سيناكوركومين به‌عنوان داروي مكمل، مجوزش را سال93 از وزارت بهداشت دريافت كرده است و دارويي گياهي محسوب مي‌شود. كوركومين كه در انتهاي نام اين دارو آمده است، ماده مؤثره زردچوبه است. در واقع چيزي كه طب سنتي ما از آن استقبال مي‌كرده، در اين دارو مورد توجه قرار گرفته است. از كودكي به ياد داريم كه اگر دستمان شكسته يا ضرب ديده، مادربزرگ‌ها گذاشتن زردچوبه روي محل آسيب ديده را توصيه مي‌كردند. دليلش اين بوده كه زردچوبه خاصيت ضدالتهابي دارد و حتي اگر كسي دل‌درد داشته باشد هم همين ماده برايش تجويز مي‌شود.
اين اثرات ضدالتهابي در طب سنتي يا آسيايي با تاكيد فراوان آمده است. نكته دارويي اين است كه كوركومين 4تا 8درصد زردچوبه را تشكيل مي‌دهد كه از آن استخراج مي‌كنند و به اشكال مختلف در بازار دنيا شاهدش هستيم. اما سيناكوركومين، نمونه ايراني و اختصاصي دارويي است كه تك لايه هستند و تاثيرگذاري دارو را افزايش مي‌دهد. نكته اين است كه زردچوبه در دماي بالا از بين مي‌رود و حلاليتش در آب بسيار كم است. به همين دليل، لازم است مقدار زيادي مصرف شود تا در بدن تأثير بگذارد. اما در اين دارو، ضريب جذب 1000برابر بيشتر شده است. اين داروي نانويي جديد، خواص ضدالتهابي، آنتي اكسيداني، ضدتوموري، مؤثر در درمان كبد چرب، درمان بيماري‌هاي پوستي، آفت دهان، ديابت، بيماري‌هاي قلبي- عروقي و... دارد و در محافل علمي دنيا، درباره كوركومين يا همين ماده مؤثره موجود در زردچوبه، چندين هزار مقاله معتبر وجود دارد كه به خواص آن اشاره مي‌كند.
سيناكوركومين به‌عنوان دارويي كه حتي بدون نسخه هم مي‌توانيد آن را از داروخانه‌ها دريافت كنيد، در سراسر كشور توزيع شده است و اثرات شادي‌بخشي و انرژي‌زايي هم دارد. برخي مي‌گويند كوركومين جايگزين آسپرين خواهد شد و آينده داروسازي را تغيير خواهد داد.
- آمفوليش؛ پماد نانويي درمان سالك
اين دارو كه نتايج سال‌ها تحقيقات دكتر محمودرضا جعفري بوده و با همكاري مركز تخصصي پوست و جذام توليد شده، مؤثر در درمان سالك است. همانطور كه مي‌دانيد سالك بيماري فقرا و مناطق محروم است؛ جاهايي كه خاك و آلودگي وجود دارد، پشه‌اي وجود دارد كه نيش مي‌زند و اين انگل را منتقل مي‌كند. زخمي ايجاد مي‌كند كه عميق است و جايش هم خوب نمي‌شود. درماني كه الان وجود دارد، آمپول‌هايي است كه در خود زخم تزريق مي‌شود و بسيار هم دردناك است. اما باز هم درمان قطعي اتفاق نمي‌افتد و عوارض زيادي هم دارد. اما داروي جديد به شكل پماد اگر استفاده شود، به‌خاطر سايز نانويي و كوچكي كه دارد، قدرت نفوذ بيشتري داشته و كاملاً زخم را از بين برده و مي‌توان گفت بعد از 3 هفته به‌طور كامل اثرات سالك را از محل زخم پاك مي‌كند. اين داروكه نمونه خارجي ندارد، به روش داروسازي صنعتي نانو توليد شده و در دنياي داروسازي انقلابي ايجاد خواهد كرد؛ كشورهاي آمريكاي جنوبي، افغانستان، سوريه، پاكستان و عراق بسيار درگير اين بيماري هستند، از كشور برزيل هم به‌صورت عمده خريدار وجود دارد.
- پزشكان، داروهاي ايراني را بيشتر بشناسند
خانم قمي مي‌گويد خيلي از پزشكان داروهاي ما را نمي‌شناسند و كم‌كم دارند متوجه مي‌شوند كه داروهايي با قيمت مناسب با كيفيت مشابه نمونه‌هاي خارجي در توليد داخل وجود دارد. لازم است همايش يا رويدادهايي تعريف كنيم كه پزشكان با اين داروها آشنا شوند و براي بيماران تجويز كنند. مهناز قمي درباره صادرات اين داروها به كشورهاي مختلف هم مي‌گويد: «داروي درمان سرطان سينه كه نخستين داروي نانويي كشور بود، سال گذشته به سوريه صادر شد و امسال هم براي صادرات به تاجيكستان، عراق و گرجستان در حال رايزني هستيم. ما قيمت رقابتي داريم و درمان دارويمان هم مشابه نمونه خارجي است». اين پژوهشگر حوزه نانودارو از سختگيري‌ها هم مي‌گويد: «معمولا قوانين كشورها براي واردات داروها سخت است و سختگيري زيادي انجام مي‌شود. اما براي داروي كوركومين يا همان زردچوبه‌اي، چون گياهي است و فرهنگ كشورهاي خاورميانه و آسيايي به ما نزديك‌تر است، راحت‌تر براي صادراتش مذاكره مي‌كنيم. حتي از ايتاليا هم به‌صورت عمده اين دارو را مي‌خواهند. با گرجستان، تاجيكستان و تركيه هم در مرحله رايزني هستيم. ضمن اينكه در مورد آمفوليش كه براي درمان سالك مؤثر است، در حال رايزني با نهادهاي بين‌المللي هستيم تا دارو را به‌دست بيماران كه عموما از كشورهاي محروم هستند، برساند».