محمد علی توحید: افزایش قیمت نفت علاوه بر افزایش در‌آمد، به کابوس همیشگی اعضای سازمان کشور‌های تولید کننده نفت یعنی تلاش کشور‌های صنعتی برای تولید انرژی‌های جایگزین دامن می‌زند.

اعضای اوپک در سال‌های دور، پیرو این ایده بودند که دوره نو‌سنگی به دلیل تمام شدن سنگ خاتمه نیافته، بلکه به دلیل جایگزین شدن ماده دیگری مثل آهن انسان آن را کنار گذاشت.

این دیدگاه که به احمد‌ زکی یمانی وزیر نفت عربستان در 30 سال پیش منتسب است، به این سیاست منجر می‌شد که تولید نفت اوپک باید به میزانی باشد که منجر به افزایش قیمت نفت نشود. نگرانی از افزایش قیمت از این رو مطرح می‌شد که سرمایه گذاری برای تولید انرژی‌های جایگزین اقتصادی می‌شد.

امروز زمان طولانی از آن دوره گذشته و شاهد هستیم که قیمت نفت هر سال مرز‌های جدیدی را پشت‌سر می‌گذارد ولی نگرانی از رونق مصرف انرژی‌های جایگزین درمیان اعضای اوپک و یا تولید کنندگان نفت مانند گذشته نیست.

چرا شرایط دگرگون شده و اوپک از افزایش قیمت هراسی ندارد. چرا با وجود اوج گرفتن قیمت نفت به بیش از 81 دلار، اوپک باز هم از افزایش تولید سخن نمی‌گوید. این تغییر سیاست به تحولات بازار نفت وابسته است.

دیدگاه غالب براین باور است که مجموع ذخایر نفتی موجود و اثبات شده جهان در نقطه‌ای سر به‌سر با نیاز مصرف جهان در دهه اخیر قرار دارد. بازار‌های مصرف تشنه نفت در آسیا در حال رشد است و برخی مانند چین با جمعیت بالا و رشد اقتصادی بالای 9 درصد به تنهایی یکی از عوامل افزایش قیمت نفت است.

در چنین شرایطی تولید نفت هرچه افزایش یابد و در بازار عرضه شود تاثیری در کاهش قیمت ندارد. محدودیت منابع و تقاضای نامحدود که پیش روی تولید کنندگان نفت است شرایط پیچیده‌ای ایجاد کرده است.

اعضای اوپک اگرچه از سوی کشور‌های مصرف کننده، مسئول افزایش قیمت نفت خام معرفی می‌شوند ولی اغلب تولید کنندگان نفت در بازار امروز برای مازاد نفت تولیدی خود در بازار مشتری ندارند.

اگر برای نفت مازاد مشتری وجود داشته باشد با توجه به قیمت‌های بالا تولید کنندگان در عرضه آن تردید نکرده و اگر عضو اوپک نیز باشند محدودیت تولید اوپک را نیز رعایت نمی‌کنند.

این شرایط پیچیده موجب شده کشورهای بزرگ صنعتی با توجه به قیمت‌های بالای نفت بسوی تولید انرژی‌های نو روی آورند. نشانه‌هایی از سیاست جدیدی پیش روی بازار انرژی جهان است.

انرژی‌های جایگزین که در سال‌های اخیر برای جایگزینی بنزین مورد توجه قرار گرفته است برق و اتانول است که از این 2 اتانول از بازار خوبی برخوردار شده است. تولید اتانول به میزانی افزایش یافته که اکنون قیمت غلات و نیشکر در بازار‌های جهانی به شدت و با روند بی سابقه‌ای در حال رشد است.

براساس برنامه‌های اعلام شده از سوی کشور‌های صنعتی که مصرف کنندگان بزرگ نفت به ویژه آمریکا و اروپا نیز در بین آن‌‌ها هستند، این کشور‌ها قصد دارند میزان وابستگی خود به نفت را تا سال 2030 میلادی کاهش دهند.

اتحادیه اروپا قصد دارد تا سال 2020 مصرف بیش از 10 درصد خودروهای خود را از بنزین به انرژی‌های جدید تغییر دهد.

آمریکا نیز خواستار آن است تا میزان مصرف بنزین را تا سال 2017 میلادی 20 درصد کاهش دهد. به نظر می‌رسد افزایش بی سابقه قیمت نفت گرچه با درآمدهای فراوان، دولت‌های صادر کننده نفت را خوشحال می‌کند ولی پیامد‌هایی دارد که نگران کننده است. به همین دلیل برخی کارشناسان حتی پژوهشگران اوپک نیز نسبت به این روند ابراز نگرانی کرده‌اند. اما آیا اتانول می‌تواند جایگزین بنزین شود.

اتانول چیست؟

اتانول، نوعی الکل است که از تخمیر و تقطیر ذرت یا انواع غلات یا ضایعات نیشکر به دست می‌آید و در صورت ترکیب با بنزین می‌تواند به عنوان سوخت در خودروها استفاده شود.

این سوخت به صورت خالص یا مخلوط با بنزین در خودروهای احتراقی درون‌سوز قابل استفاده است. هنوز تولید این سوخت اقتصادی نیست و در حال حاضر که قیمت نفت بالا‌ست مصرف آن اقتصادی است.

در حال حاضر از مخلوط 75 تا 80 درصد بنزین و 20 تا 25 درصد اتانول به عنوان سوخت در خودروها استفاده می‌شود. استفاده از الکل به تولید خودروهای جدید نیز رونق بخشیده که امکان انتخاب نوع سوخت را برای مشتری فراهم می‌‌‌کنند.

با توجه به ارزان بودن الکل رانندگان می‌توانند با توجه به قیمت بنزین، انتخاب کنند که ترکیب آنان را با چه درصد و تناسبی استفاده کنند.

برچسب‌ها