مرا بسود و فرو ريخت هر چه دندان بود
نبود دندان، لا، بل چراغ تابان بود
سپيدْسيمِ زده بود و دُرّ و مرجان بود
ستاره سحري بود و قطره‌باران بود
رودكي نه از درد كه از فرسودن و از ميان رفتن دندان‌هايش نوشته است. امروز كه ما قرن‌ها با رودكي فاصله داريم و گمان مي‌كنيم در روزگاري مترقي زندگي مي‌كنيم، تصوراتي خطا و ساده‌دلانه در مورد دندان داريم و به نسل‌هاي بعد و كودكانمان نيز مي‌آموزيم. اين تصور كه ناراحتي، درد و فرسودگي دندان تنها مختص آنان است كه از دندان‌هاشان مراقبت نمي‌كنند يا ساده‌تر، مسواك بزن، پيش دندانپزشك نرو؛ مسواك نزن، برو پيش دندانپزشك تا حقت را كف دست‌ات بگذارد.
دندانپزشكي تنبيه نيست، علم است و كاربردش كمك به انسان‌هاست. مراقبت كردن از دندان‌ها روند فرسودگي دندان‌ها را كند مي‌كند اما متوقف نمي‌كند و دندان‌هاي افراد مختلف يكسان نيستند كه در برابر مراقبت كردن يا نكردن عكس‌العمل‌هاي يكسان نشان بدهند. براي مثال آنها كه در كودكي روند جذب كلسيم در بدنشان كامل نبوده است دندان‌هاي آسيب‌پذيرتري دارند، نقش وراثت و عوامل ژنتيك هم به جاي خود.
چندي پيش نزد دندانپزشك عزيزي رفته بودم كه نزديك 2 دهه است كار ترميم دندان‌هاي من را برايم انجام مي‌دهد. گفت عجيب است كه مردم زمستان‌ها بيشتر سراغ دندانپزشك‌ها مي‌روند. سعي كرديم با هم به ايده‌هايي برسيم كه انگيزه اين هجوم زمستاني را توجيه كند. تقريبا 2 ايده واضح‌تر بودند؛ ايده اقتصادمحور و ايده نوروزمحور. ايده اقتصادمحور مي‌گفت مردم تمام سال پس‌انداز مي‌كنند و در فصل زمستان احساس مي‌كنند آنقدر در حساب بانكي‌شان دارند كه سهمي را به ترميم دندان‌هايشان اختصاص بدهند. اين تصور رايج اما خطايي است. همين مردم اگر از همان بهار براي ترميم دندان‌هايشان اقدام مي‌كردند هزينه بسيار كمتري مي‌دادند و نتيجه بسيار بهتري مي‌گرفتند. فقط كافي است يادشان باشد دندان به سلامتي مربوط است و جزو نخستين اولويت‌هاست.
ايده نوروزمحور مي‌گويد مردم مي‌خواهند در ديد و بازديد نوروزي زيبا باشند و دندان‌هايشان نقصي نداشته باشد. البته دندان موجب زيبايي هم هست اما اين فرعي‌ترين كاركرد دندان است. يادمان باشد، دندان دكور نيست.