کشش نامرئی

هرچه جرم بيشتر، كشش هم بيشتر. اين جاذبه و كشش در ميان انسان‌ها نيز وجود دارد اما جنس اين كشش فرق مي‌كند. جنسش مادي نيست بلكه جنسي فرامادي دارد و چه زيبا كه به بزرگي افراد وابسته است؛ هر چه فرد عظمتش و روحش وسيع‌تر و جاذبه‌اش بيشتر، همه‌‌چيز را به سمت خود مي‌كشد، درست مثل زمين. اين كشش در انسان‌ها با نام عشق و محبت و رفاقت خود را نشان مي‌دهد. رفاقت از محيط‌هايي است كه بر روح انسان اثر مي‌گذارد و دليل آن هم اين است كه دوستي و رفاقت بر محور كشش است. كشش جسمي، حسبي، نسبي و ديني، اينها همه كشش هستند. در اين ميان، كشش محبت قوي‌تر است به‌طوري كه موجب مي‌شود نسبت به آنچه انسان در محيط خانواده و محيط آموزشي فرانگرفته است در اين كشش محبت و محيط دوستي را بياموزد.

مثلا اگر محيط خانوادگي انسان مناسب نبود، محيط آموزشي‌اش مناسب نبود اما محيط رفاقتي‌اش مناسب بود، به اين معنا كه با شرع و عقل همسو بود، اين رفاقت نقش تخريبي آنها را تا حدي از بين مي‌برد. برعكس، اگر محيط خانوادگي مناسب بود، محيط آموزشي مناسب بود اما محيط رفاقتي مناسب نبود و اين همسويي را نداشت، اين رفاقت، بسياري از آنچه را كه در محيط خانواده و آموزش ساخته شده بود، ويران مي‌كند.پس بايد نسبت به انتخاب دوست حساس باشيم و از خود سؤال كنيم چه نوع دوستي‌اي را انتخاب مي‌كنيم؟

مثلا تا من مي‌آيم حرفي بزنم، مي‌گويد: پشت سر مردم حرف نزن! اين كار حرام است عزيز من! تا مي‌خواهم كاري انجام دهم، سنگ جلوي پايم مي‌اندازد ولي سنگ‌هايش، سنگ‌هاي الهي است. پاپيچم مي‌شود ولي براي اين است كه من خلافي مرتكب نشوم. نبايد از اين رفاقت گريز داشته باشيم! دوستي براي خدا در بعد اجتماعي يعني همين كه با چنين افرادي رفاقت كنيم. ما در روايت داريم كه دوست بدار كسي را كه با تو كلنجار مي‌رود، براي اينكه تو را اصلاح كند. اين اعتراض‌ها و بگو مگوها موجب نشود كه پيوند دوستي الهي شما با يكديگر تضعيف شود. آدمي باشيم كه اگر در رفاقت و دوستي، برخوردهايي پيدا شد كه در راستاي اوامر الهي بود، دست از اين رفاقت نكشيم! امام علي(عليه‌السلام) مي‌فرمايند: «كسي كه براي نفع دينت با تو كلنجار مي‌رود را در راه خدا دوست بدار! و كسي را دوست بدار كه باعث مي‌شود يقين نيكو پيدا كني!»