زهرا نعمتي، عضو سابق تيم ملي تكواندو، درست در روزهايي كه آماده جشن تولد 20سالگي بود، در يك سانحه رانندگي دچار معلوليت شد اما اين اتفاق، مانعي براي موفقيتهايش نبود. نتيجه 7سال تلاش نعمتي در رشته تيروكمان، شهريورماه سال 91در جريان برگزاري مرحله يك چهارم نهايي پارالمپيك 2012به ثمر نشست؛ جايي كه ركورد اين مسابقات در رشته ريكرو را 2 امتياز بهبود بخشيد. بعد از آن، شكست حريفاني از تركيه و ايتاليا راه را براي كسب نخستين مدال طلاي جهاني او و پنجمين مدال زرين كاروان ايران هموار كرد. زهرا نعمتي، نخستين ايراني است كه همزمان جواز حضور در المپيك و پارالمپيك را كسب كرده و پرچمدار كاروان ورزش كشورمان در مسابقات ريو2016خواهد بود. جمله زهرا نعمتي، بانوي كماندار معلول ايراني «هرگز تسليم معلوليت خود نشويد» بهعنوان يكي از 10جمله انگيزهدهنده برتر سال 2014از سوي كميته بينالمللي پارالمپيك انتخاب شد. با او درباره فراز و فرودهاي زندگي، شرايط زندگي يك ورزشكار معلول و سختيهاي مسابقه دادن با حريفاتي كه نقص جسماني ندارند، گفتوگو كرديم.
وقتي نخستين بار در مسابقات پارالمپيك گذشته مدال طلا گرفت، گفته بود «اين سختترين رقابت من بود و كار دشواري پيش رو داشتم. خوشحالم كه سختترين پيكار عمرم را برنده شدم. خواستن، توانستن است.» حالا او بعد از 4سال، ركوردهاي زيادي شكسته و بهعنوان نخستين ايراني تاريخ، همزمان سهميه المپيك و پارالمپيك را بهدست آورده و بهمعناي واقعي كلمه، فعل خواستن را صرف كرده است. 4 روز بعد از آن طلا، زندگي جديد زهرا نعمتي آغاز شد؛ پانزدهم شهريور سال 91همزمان با جشن قهرماني، در لندن نامزدي خود با رهام شهابيپور عضو تيم ملي مردان تيراندازي با كمان را جشن گرفت و اين مراسم، آغازگر عزم او و همسرش براي حضور در مسابقات ريو2016بود؛ «هميشه دوست داشتم به همه ثابت كنم كه خانمهاي ايراني چيزي از بقيه كم ندارند. همه ديدند كه بانوان ما با حجاب كامل در مسابقات شركت كردند و مشكلي هم نداشتند.» حالا او 4 سال بعد از ازدواج، بيشتر با همسرش كريخواني ميكند؛ «بايد قبول كنيد تيراندازي خانمها از آقايان بهتر است، چون رشته تيراندازي روح لطيفي ميخواهد كه بيشتر مختص زنان است! در اين رشته هر چقدر با آرامش و احساس بهتري كار كنيد، ميتوانيد راحتتر تير بزنيد و تيراندازي بهتري خواهيد داشت.» پرچمدار كاروان ورزش ايران در المپيك درباره سختيهاي ورزش براي بانوان ورزشكار ميگويد: «خانمهاي ايراني با اراده و با اعتماد به نفس هستند و ثابت كردهاند ميتوانند عملكرد موفقي داشته باشند. روزهاي اول كه به مسابقات آسيايي رفته بوديم، ديدن موفقيتهاي ما براي ورزشكاران كشورهاي ديگر كه از نظر خودشان آزادي كامل داشتند، سخت بود. آنها فكر نميكردند كه خانمهاي ايراني با حجاب اسلامي نتايج خوبي كسب كنند. ورزشكاران ما نشان دادند با وجود همه سختيها ميتوانند جزو بهترينها باشند».
- زن ايراني ميتواند در دنيا بهترين باشد
زهرا نعمتي بعد از طلاي پارالمپيك، برنده جايزه بنياد «اسپورت اكورد» از سوي كميته بينالمللي پارالمپيك شد و هشتم خرداد 92در روسيه اين جايزه را دريافت كرد. پس از اين انتخاب و كسب افتخار توسط بانوي معلول تيروكمان ايران، رئيس كميته ملي پارالمپيك در پيامي اين افتخار را تبريك گفت: «زهرا نعمتي نماينده شايسته زنان ايراني است، اين موفقيت را به مادران شهدا و جامعه زنان ايراني تبريك ميگويم». نعمتي درباره آن روزها ميگويد: «از گرفتن آن جايزه خيلي خوشحال شدم. بهنظرم انگيزه بانوان ورزشكار ايراني با چنين اتفاقاتي بالا ميرود و به دنيا ثابت ميكند كه ما هم ميتوانيم در جهان بهترين باشيم و خوشحالم كه اين موضوع ثابت شد». قهرماني در مسابقات آسيايي اينچئون و جابهجايي ركورد ايران در مسابقات جهاني شانگهاي چين، باعث شد نعمتي با اعتماد به نفس بيشتر، تمركز خود را به جاي پارالمپيك، براي حضور در المپيك ريو بيشتر كند؛«آن روزها مسابقات دانمارك را بهخاطر آب و هواي نامناسب محل برگزاري مسابقات از دست دادم و در مسابقات جهاني تيروكمان معلولان در آلمان هم خوب نبودم. خيلي ناراحت بودم چون هدفم كسب مدال طلا و سهميه پارالمپيك بود. تصميم گرفتم قيد پارالمپيك را بزنم و فقط به مسابقات المپيك فكر كنم. به همينخاطر به مسابقات تايلند رفتم تا در آنجا المپيكي شوم كه خدا خواست و موفق شدم.» ميگويد آن تصميم عجيبش، بدون همراهي خسروي وفا رئيس فدراسيون ورزشهاي جانبازان و معلولان امكانپذير نبود؛ «جا دارد از آقاي خسروي وفا و اعتمادي كه به من كردند، تشكر كنم». آبان ماه، اوج هيجان براي زهرا نعمتي بود؛ بانوي معلول تيم ملي تيروكمان، در مسابقات قهرماني آسيا، با حريفاني كه بدون مشكل جسماني با او به رقابت پرداخته بودند، مسابقه داد؛ بهترين ورزشكار دور مقدماتي شد، حريفان قزاق، مغول و ويتنامي خود را شكست داد و در تاريخ ورزش ايران جاودانه شد.
- در يك روز، 11ساعت مسابقه دادم
«خيلي خوشحال بودم كه تلاشهاي شبانه روزيام جواب داد. وقتي مدال طلاي تايلند قطعي شد، تصميم گرفتم در مسابقات پارالمپيك هم شركت كنم. احساس كردم پيروزي در آن مسابقات اصلا نبايد كار سختي باشد.» زهرا نعمتي تيرانداز معلول كشورمان بعد از كسب سهميه المپيك در رقابتهاي آسيايي در ميان مدعيان قارهاي و جهاني كه معلول نبودند، به سادگي مدال طلاي مسابقات معلولان را هم بهدست آورد تا نخستين ورزشكار ايراني باشد كه همزمان در المپيك و پارالمپيك شركت خواهد كرد. درباره اين اتفاق ميگويد: «مسابقات خيلي طولاني و خستهكننده بود. يادم هست آن روز نزديك به ۱۱ ساعت در مسابقات مختلف شركت كردم. مسئلهاي كه كار را سخت، ميكرد، همزماني مسابقات اصلي و معلولان بود. من خيلي خسته بودم اما به لطف خدا توانستم با چند روز استراحت، در مسابقات معلولان هم شركت كنم. بيشتر از اين خوشحال شدم كه ميتوانستم در هر دو بخش شركت كنم و اين رويا، برايم به واقعيت تبديل شده بود. واقعا اگر همسرم آن روزها همراهي نميكرد، نميتوانستم به چنين موقعيتي برسم. رهام شهابيپور همپاي من در تمام تلاشهايم حضور داشت و بدون او هيچوقت نميتوانستم به موفقيت برسم».
- تاسيس انجمن توانمندسازي معلولان با كمك ورزش
از او درباره آينده ميپرسم، اينكه رؤياي بعدياي كه براي رسيدن به آن تلاش خواهد كرد، چيست؟ فارغ از كسب مدال در المپيك و پارالمپيك، دغدغههاي اجتماعياش براي معلولان پررنگتر است؛ «تا قبل از اين اتفاقات راستش من ميخواستم اين اعتماد بهوجود بيايد كه كمانداران داراي معلوليت هم جايگاهشان را در ميان كمانداران غيرمعلول پيدا كنند. اما الان دوست دارم تجربههاي خودم را به ديگر ورزشكاران معلول منتقل كنم. با همسرم تصميم گرفتيم انجمني تاسيس كنيم كه هدفش توانمندسازي افراد داراي معلوليت از طريق ورزش است. قصد داريم با كمك بزرگان و با حمايت فدراسيون ورزشهاي جانبازان و معلولان، افراد داراي معلوليت را جذب كنيم و به سمت ورزش بكشانيم». او كه حامي كودكان اوتيسم و سرطاني هم هست، درباره ايده اوليه اين انجمن هم تعريف ميكند؛ «جرقه تاسيس اين انجمن زماني زده شد كه به سازمان ملل دعوت شدم. آنجا شاهد بودم كه سازمانهاي مردمنهاد زيادي از سراسر دنيا حضور دارند كه بهصورت اختصاصي در حوزه ورزش معلولان فعاليت ميكنند. ديدم جاي خالي چنين سازمانهايي در كشورمان حس ميشود و تصور ميكنم با شروع فعاليت انجمني كه در فكر راهاندازي آن هستيم موج خوبي به راه خواهد افتاد.» از زهرا نعمتي ميپرسم حمايتهاي خانواده و جامعه در موفقيتهايش چه تأثيري داشته است؟
«قطعا تأثيرگذار است. بهخصوص حمايتهاي خانواده كه بهنظرم اگر نباشد، امكان موفقيت وجود ندارد. بايد همسر و پدر و مادر يك ورزشكار، شرايط و سختيهاي ورزش را درك كنند كه آنها مجبور نباشند فشار رواني بيشتري متحمل شوند.» او حالا هر روز زيرنظر فدراسيون تيروكمان تمرينات خود را با ورزشكاران فعال در اين رشته پيگيري و براي قهرماني در المپيك، چندبرابر بيشتر تلاش ميكند؛ «فشار تمرين در بخش المپيكيها بيشتر است. در بخش پارالمپيك ماهانه يك دوره تمرين يك هفتهاي داريم، درحاليكه در ميان المپيكيها تمرينات بهصورت متوالي در طول سال دنبال ميشود.» خانم نعمتي قرار است در مسابقات جهاني تركيه كه ارديبهشت 95برگزار ميشود، تيم ملي تيروكمان را همراهي كند تا بتواند همراه با ساير ورزشكاران، سهميه تيمي ايران براي المپيك برزيل را هم بهدست بياورد. قهرمان پارالمپيك لندن درباره پيشبيني خود براي تكرار مدال طلا ميگويد: «قطعا خيلي شرايط براي كسب مدال طلا سختتر شده، بهخصوص اينكه حريفانم كساني هستند كه به لحاظ جسماني وضعيت بهتري از من دارند. راستش من اهل پيشبيني نيستم و هميشه براي كسب بهترين نتيجه و بهترين عملكرد تلاش ميكنم.» آخرين جملات زهرا نعمتي، درباره اميدش به آينده است؛ «افتخار براي ورزشكاران ايراني، افتخار براي كشورمان ايران است؛ بهخصوص اينكه آن ورزشكار يك خانم باشد. اميدوارم شرمنده محبتهاي مردم نشوم و از ريو، خبرهاي خوبي به كشور بفرستيم. قول ميدهم تمام تلاشم را بكنم كه دوباره پرچم ايران را در المپيك برافراشته كنم».
- فيلم زندگي زهرا نعمتي ساخته خواهد شد
پس از موفقيت زهرا نعمتي در كسب سهميه المپيك و پارالمپيك و عملكرد موفقي كه وي در عرصه جهاني، پاراآسيايي و پارالمپيك بهعنوان نخستين زن معلول ايراني داشت، مؤسسه شاهد طي مكاتباتي با فدراسيون تيروكمان درخواست كرده تا درصورت موافقت زهرا نعمتي، زندگينامه وي از دوران كودكي تا زمان راهيابي به المپيك و پارالمپيك بهصورت يك برنامه مستند بينالمللي و سپس در قالب فيلم، تدوين و به نمايش گذاشته شود. قرار است اين مستند توسط منوچهر فضلي، مدير فيلم و سريالهاي ماندگار كشور ازجمله گل پامچال، شوق پرواز، روز سوم، شب واقعه و... تدوين شود و به مرحله اجرا در آيد.