او يكي از استعدادهاي درخشان ايران زمين است؛ كسي كه در همين سن و سال در تمام زمينه‌هايي كه علاقه داشته فعاليت كرده؛ از شركت در مسابقات بسكتبال تا تفسير قرآن. با او در يكي از روزهاي شلوغ آزمون‌هاي درسي‌اش گفت‌وگو كرديم.
شهريار درباره تجربه‌اش در حوزه نانو تعريف مي‌كند: «مسابقه نانو، شامل 2 قسمت است: مسابقه ملي نانو و المپياد دانش‌آموزي نانو؛ در مسابقه ملي، دانشجو‌ها شركت مي‌كنند و المپياد براي دانش‌آموزهاست. دوره‌اي كه من در آن شركت كردم ششمين دوره برگزاري اين مسابقه بود. اين المپياد هم خودش از 2 مرحله تشكيل شده است؛ در مرحله اول 30 يا 40نفر اول را برگزيده و براي دوره‌اي چند روزه به تهران مي‌برند و آموزش مي‌دهند و پس از آموزش‌ها آزمون عملي و تشريحي مي‌گيرند و براساس آن آزمون‌ها نفرات بر‌تر مشخص شده و مدال دريافت مي‌كنند».
- نانوي درمانگر
او درباره دليل علاقه‌مندي‌اش به حوزه نانو مي‌گويد: «اول اينكه نانو خيلي بين رشته‌اي است؛ يعني زيست‌شناسي، شيمي و فيزيك را پوشش مي‌دهد و كم‌كم به سمت كاربردي بودن مي‌رود. حالا اگر ما بتوانيم علمي را پيدا كنيم كه مفاهيم جديدي را در تك تك اين علم‌ها پيدا بكند و بتوانيم با اينها كار بكنيم، خيلي خوب است». وقتي مي‌بيند قانع نشدم خيلي زود اضافه مي‌كند: «راستش من اخبار علمي را دنبال مي‌كردم و مي‌ديدم هر اتفاقي كه در علم رقم مي‌خورد، از درمان سرطان تا هر موضوع ديگري، علم نانو در آن دخيل بوده و اين، توجه من را به اين رشته علاقه‌مند كرد. اما فقط علاقه بود و من تا روزهاي پيش از شركت كردن در اين آزمون حتي هيچ مطالعه آزادي در اين زمينه نداشتم؛ فقط مي‌دانستم با كمك علم نانو مي‌توان بيماري‌هاي لاعلاج ازجمله سرطان را درمان كرد و اين اتفاق براي من خيلي ارزشمند بود».
راستي فكر مي‌كنيد درمان بيماري‌هاي ازجمله سرطان چقدر براي شهريار اهميت دارد؟ «خوشبختانه از اقوام و اطرافيانم كسي به اين بيماري دچار نشده اما چند سال پيش يكي از دوستانم مادرش را بر اثر اين بيماري از دست داد و شايد همين اتفاق يكي از اصلي‌ترين انگيزه‌هاي من براي خواندن و تلاش در اين رشته شد».
- آقاي مدير و بچههاي بوشهر
شهريار نقش مدير دبيرستانشان را در موفقيتش خيلي پررنگ مي‌داند؛ «ما يك مدير فوق‌العاده فعال داريم؛ آقاي علي تنگستاني. او از علاقه من به نانو باخبر بود. يك روز به من زنگ زد و گفت كه از فردا ديگه مدرسه نيا! من خيلي ترسيدم، فكر كردم اخراج شده‌ام». با خنده ادامه مي‌دهد: «بعد منابع المپياد را به من معرفي كرد. من دوست داشتم وقتي كه بزرگ شدم در حوزه نانو فعاليت كنم همانطور كه گفتم هيچ اطلاعي، حتي ابتدايي‌ترين چيز‌ها را درباره نانو نمي‌دانستم. مجموعه مقالات علم نانو، مباحث عمومي نانو فناوري و كتاب «نانو از نو» را به‌عنوان منابع المپياد گرفتم و تنها در 6 روز باقيمانده تا آزمون خواندم و در كمال ناباوري، در مرحله اول قبول شدم».
شهريار درباره موفقيتش در مرحله دوم توضيح مي‌دهد؛ «مرحله دوم چند قسمتي است. بقيه المپياد‌ها تنها نظري هستند ولي المپياد نانو از 2 بخش عملي و نظري تشكيل شده. مرحله دوم آزمايشگاه است كه خودش چند بخش دارد. 2مرحله آزمون كتبي، مقاله، ارائه و دفاع از آن، بخش‌هاي متفاوت اين قسمت است. من توانستم در اين آزمون، مدال برنز كشور را به‌دست بياورم. البته بدشانس بودم چون با تنها يك امتياز اختلاف، نقره به من نرسيد». از شهريار مي‌پرسم مي‌خواهي امسال هم المپياد شركت كني؟ مي‌گويد: «بله، هفتمين دوره المپياد نانو، فروردين برگزار مي‌شود و من هم دوست دارم و برنامه‌ريزي كرده‌ام كه حتما در آن شركت كنم. البته به واسطه امتحانات نهايي و به تبع آن كنكور، نمي‌توانم انرژي سال گذشته را براي اين اتفاق بگذارم، به همين‌خاطر خيلي به‌خودم اميد تصاحب مدال نمي‌دهم».
- دغدغه كنكور آقاي المپيادي
به شهريار مي‌گوييم به‌خاطر مدال المپياد كه نبايد دغدغه كنكور داشته باشي! مي‌گويد: «المپياد نانو از اين قاعده مستثني است». او براي موفقيت در كنكور و همچنين موفقيت در زمينه‌هاي مختلف علاقه‌مندي‌هايش تلاش زيادي مي‌كند؛ «من مقام قهرماني نونهالان، قهرماني نوجوانان و نايب قهرماني جوانان را در بسكتبال دارم. در حوزه پژوهشي هم رتبه سوم كشوري را به دست آورده‌ام كه اسفند ۹۳ در دانشگاه شريف برگزار شد. در تفسير قرآن هم رتبه ۴ كشوري دارم و 3 دوره هم در استان در رشته تفسير و قرائت قرآن اول شده‌ام. چند سال پيش هم در حوزه تئا‌تر مقام كشوري كسب كردم. براي رسيدگي به همه اين رشته‌ها هم برنامه‌ريزي مي‌كنم. زمان هر كاري را به‌خودش اختصاص مي‌دهم و سعي مي‌كنم همه را با هم پيش ببرم. اما الان به‌دليل فشردگي درس‌ها و مهم‌تر از آن كنكور، فعاليت‌هاي هنري و ورزشي‌ام را به صفر رسانده‌ام.» مي‌پرسم يعني ديگر نمي‌خواهي در هنر و ورزش فعاليت كني؟ مي‌گويد: «من خيلي به هنر و ورزش علاقه‌دارم و الان به اين دليل كه از آنها فاصله گرفته‌ام، خيلي سرحال نيستم! حتما بعد از كنكور خيلي حرفه‌اي‌تر از قبل اين رشته‌ها را دنبال مي‌كنم».
از شهريار مي‌پرسيم از كنكور مي‌ترسي؟ اول حسابي مي‌خندد و بعد مي‌گويد: «نه نمي‌ترسم. فقط دلم مي‌خواهد تمام تلاش خودم را بكنم تا اينكه خداي‌ناكرده چند سال ديگر به‌خودم نگويم كه من توانايي اين را داشتم كه بهتر از اين باشم اما نشدم. به همين دليل هم مي‌خواهم متمركز‌تر براي كنكور درس بخوانم و تلاش كنم. من هر روز بيش از هر چيز به كنكور و امتحان‌هاي نهايي فكر مي‌كنم و براي آن برنامه دارم».
- درخشش بوشهر بعد از 2 دهه
شهريار درباره مشغوليت‌هاي اين روز‌هايش تعريف مي‌كند: «هنوز آزمون‌هاي مدرسه شروع نشده اما همين امروز امتحان المپياد دادم؛ مسابقه رياضي كاربردي جهاني كه به‌صورت گروهي برگزار مي‌شود. 3-2 هفته پيش هم مسابقه ليگ رياضي به‌صورت گروهي در استان برگزار شد و ما پذيرفته شديم كه در مرحله كشوري هم حضور پيدا كنيم.»
از شهريار درباره بقيه همشهري‌هايش مي‌پرسيم؛ اينكه بوشهري‌ها هميشه اينقدر درسخوان بوده‌اند يا نه، كه جواب مي‌دهد: «بچههاي بوشهر به‌شدت مستعد هستند اما در اين سال‌ها نتوانسته بودند در مرحله كشوري مقامي به‌دست بياورند. آخرين مدال كشوري بوشهر براي اوايل دهه ۷۰ است».
او درباره دليل موفقيت خودش و يكي ديگر از دوستانش در علم نانو مي‌گويد: «بعد از اين همه سال من و يكي ديگر از بچههاي استان بوشهر توانستيم در المپياد نانو مقام بياوريم. اين اتفاق هم دلايل متعددي داشت؛ يك هماهنگي كلي در سطح استان شكل گرفت؛ از رئيس آموزش و پرورش استان كه بودجه حضور ما را داد تا پژوهشگاه شهيد خوشبخت بوشهر كه امكانات لازم را براي آموزش و پژوهش ما فراهم كرد، تا آقاي خوشخو كه پيگيري كارهاي ما را به‌عهده داشت و خانم دكتر آوردگاه كه استاد راهنماي ما بود. براي حضور ما در مرحله دوم زحمت‌هاي فراواني كشيده شد. كيهان فرهادي يكي از جوانان نخبه استان كه دانشجوي پزشكي است هم يكي از دلايل موفقيت ما بود. كيهان قبلا به مرحله دوم المپياد نانو راه پيدا كرده بود ولي نتوانسته بود مدال به‌دست بياورد. بيان تجربيات او براي ما بسيار راهگشا بود. او راه و رسم المپياد را به ما نشان داد. البته نبايد حمايت‌هاي آقاي تنگستاني را هم فراموش كنم. ايشان در كنار پدر و مادرم مهم‌ترين مشوق‌هاي من هستند».
شهريار ميرزايي درباره علاقه بوشهري‌ها به نانو مي‌گويد: «المپياد نانو يكي از پرطرفدار‌ترين رشته‌ها براي بچههاي بوشهر است. دليل وقوع و شيوع اين علاقه حمايتي است كه مسئولين آموزش و پرورش براي پيشرفت و شناسايي اين علم در استان انجام مي‌دهند. از طرف ديگر هم وقتي علاقه‌مندان به علم و پژوهش مي‌بينند كه يكي از همكلاسي‌ها و هم‌استاني‌هايشان نتيجه مي‌گيرد، به آن رشته علاقه‌مند مي‌شوند و در همان راه قدم مي‌گذارند».
- روزهاي دور از خانه
شهريار تك پسر خانواده است و يك خواهر ۷ساله دارد كه تازه كلاس اول است. خودش عقيده دارد كه از اول پدر و مادرشان نخواستند او را لوس بار بياورند و او از بچگي شخصيت مستقلي داشته، براي ثابت كردن اين اتفاق هم از اردوهايي تعريف مي‌كند كه از زمان دبستان در آنها حضور داشته؛ «خيلي از بچه‌ها به اين بهانه كه خيلي به خانواده‌شان وابسته‌اند از حضور در اردوهاي آماده‌سازي، چه ورزشي و چه علمي، جا مي‌زدند؛ من اما از همان سال‌هاي ابتدايي به واسطه فعاليت‌هاي گسترده‌اي كه داشتم، روزهاي زيادي را در اردوهاي مختلف، دور از خانه و خانواده‌ام مي‌گذراندم. شايد يكي از دلايل موفقيتم اعتماد به نفس و اعتمادي بود كه خانواده‌ام به من مي‌دادند.»
شهريار زيست‌شناسي و ادبيات را خيلي دوست دارد. علاقه‌اش به زيست‌شناسي را كه با مدال المپياد نشان داده اما درباره بروز علاقه‌اش به ادبيات مي‌گويد: «برنامه‌ام اين است كه در هر دانشگاهي كه قبول شدم، حتما سر كلاس بچههاي ادبيات هم بنشينم. من عاشقانه شعرهاي حافظ، سعدي، فردوسي و مولوي را دوست دارم و ديوانه شعرهاي سهرابم. البته راستش را بخواهيد به‌نظرم همه شاعر‌ها، حرفي خواندني در اشعارشان دارند». در همين بين شهريار پرده از يك راز بزرگ بر مي‌دارد و مي‌گويد كه سال اول دبيرستان در حدود ۱۰۰ صفحه كتاب نوشته؛ «افتاده بود توي سرم كه حتما كتاب بنويسم. كتابم هم خاطره‌نگاري بود نه هيچ‌چيز ديگر. اما بعد به اين نتيجه رسيدم كه دلم نمي‌خواهد اين كتاب را كسي بخواند و با خودم گفتم بايد بزرگ‌تر شوم تا بتوانم كتاب بهتري بنويسم. چون حوزه مورد علاقه‌ام فلسفه، عرفان و جامعه‌شناسي است، فكر مي‌كنم احتياج دارم كه خيلي بيشتر از اينها بخوانم، بدانم و تجربه كنم تا بتوانم بنويسم. ولي حتما يك روزي كتابي از من مي‌بينيد.»
- نانو فناوري چيست؟
نانو يك مقياس اندازه‌گيري مثل سانتي متر، گيگا و... است. فناوري نانو توانايي ساخت، كنترل و استفاده ماده در ابعاد نانومتري است. اندازه ذرات در فناوري نانو بسيار مهم است، چرا كه در مقياس نانويي، ابعاد ماده درخصوصيات آن بسيار تأثيرگذار است و خواص فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي تك تك اتم‌ها و مولكول‌ها با خواص توده ماده متفاوت است. اين اندازه در مواد مختلف متفاوت است، اما به‌طور معمول، مواد نانو به موادي كه حداقل يكي از ابعاد آنها كوچك‌تر از ۱۰۰ نانومتر باشد گفته مي‌شود.