دسته دوم عاشقان مطالعه و كتابند و كتابخوان حرفه‌اي محسوب مي‌شوند و دسته سوم كساني هستند كه نه از مطالعه فاصله دارند و نه كتابخوان حرفه‌اي هستند؛ موضعي بينابين! دوست دارند كتاب بخوانند و حتي نسبت به آن احساس نياز مي‌كنند، اما نمي‌دانند چه چيزي بخوانند و چگونه. ما در ادامه به راهكارهايي براي انتخاب كتاب و راه‌هايي براي مطالعه مؤثرتر خواهيم پرداخت.
ليست معرفي: احتمالا شما زماني كه مي‌خواهيد مطالعه را شروع كنيد و براي خريد كتاب به كتابفروشي يا نمايشگاه برويد، خودتان ايده خاصي براي خريد نداريد و قرار است به فهرست پيشنهادي ديگران تكيه كنيد. پيشنهاد گرفتن از ديگران خوب است اما تمام و كمال خودتان را به ليست‌هاي پيشنهادي بقيه نسپاريد. هر كتابي را قبل از خواندن ورق بزنيد، تصادفي يكي‌دو صفحه‌اش را بخوانيد و ببينيد آيا نثر و موضوع كتاب اصلا مورد علاقه شما هست يا نه؟ از طرفي روحيات و عقايد شخصي كه به شما پيشنهاد كتاب داده هم بايد براي‌تان مهم باشد و از سلامت اخلاقي و اعتقادي اين افراد مطمئن باشيد.
به ترجمه دقت كنيد: اگر قصد خريد كتاب ترجمه شده‌اي داريد، حتما به نثر و ترجمه كتاب دقت كنيد. باز هم پيشنهاد منطقي اين است كه يكي‌دو صفحه از كتاب را بخوانيد و اگر به‌نظرتان آمد كه ترجمه خوبي ندارد، از خريد آن منصرف شويد، حتي اگر كتاب موردنظر پيشنهاد آدم مهمي باشد. كتاب‌هايي كه بد ترجمه شده‌اند ما را نسبت به مطالعه بدبين و زده مي‌كنند.
جست‌وجو كنيد: شايد بد نباشد درباره كتابي كه مي‌خواهيد بخريد كمي جست‌وجو كنيد. راه جست‌وجو و پرسيدن هم كه باز است؛ مثلا بپرسيد كه بهترين ترجمه آن از نظر صاحب‌نظران كدام است يا كدام انتشارات، چاپ مرغوب‌تر و سالم‌تري ارائه كرده است؟ اگر دنبال كتابي با موضوع خاص هستيد، ممكن است ده‌ها عنوان كتاب با همان موضوع يافت بشود، براي اينكه بهترينش را بخريد بايد با اهل فن مشورت كنيدو سايت‌هاي فعال مرتبط با موضوع كتاب را جست‌وجو و بررسي كنيد.
قبلي‌ها را بخوانيد: اينكه بدون توجه به قفسه كتاب‌هاي خوانده نشده‌تان دوباره اقدام به خريد كتاب كنيد از شما يك كتابخوان حرفه‌اي نمي‌سازد. اين كار فقط فضاي خانه و اتاق‌تان را پر مي‌كند و جيب‌تان را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد و عادات كتابخواني‌تان آسيب مي‌بيند. عادت به خريدن و نخواندن كتاب‌ها آسيب‌زاست؛ بنابراين براي خواندن كتاب‌هايي كه داريد برنامه داشته باشيد. همچنين ممكن است كتابي را كه مدتي قبل نيمه‌كاره رها كرده‌ايد و فكر مي‌كنيد اصلا از آن خوشتان نيامده يا چيزي از محتواي آن را متوجه نشده‌ايد، الان بخوانيد و لذتش را ببريد.
همه صاحبان ليست: به لطف كانال‌هاي تلگرام، صفحات اينستاگرام و... دستمان پر است از كتاب‌هاي معرفي شده كه نمي‌دانيم كدامشان را بخريم و بخوانيم. اگر خودتان را ميان فهرست‌هاي متفاوت و متنوع محاصره شده مي‌بينيد، براي انتخاب از ميان آنها چند گزينه را درنظر بگيريد. به پيشنهاد كسي بها بدهيد كه خودش قبلا كتاب مورد نظر را خوانده است و تنها هدفش تبليغ نيست. به هدف، علائق، عقايد، شغل و رشته تحصيلي معرفي كننده كتاب دقت كنيد. شايد شما برويد و كتاب‌هايي را كه يك دكتري فلسفه معرفي كرده بخريد و از آنها سردرنياوريد. در آخر هم همان كه اول گفتيم، به علايق و انتخاب خودتان هم احترام بگذاريد و اعتماد كنيد.
از كلاسيك‌ها شروع نكنيد: خيلي كلاس دارد كه كسي كتاب‌هاي كلاسيك و متون قديمي زيادي را خوانده باشد ولي اگر شما اول راه هستيد، از كتاب‌هاي كلاسيك شروع نكنيد. سبك و سياق اين كتاب‌ها به‌گونه‌اي است كه احتمال خسته شدن و رها كردن در آنها بسيار زياد است.
- چگونه كتابخوان بهتري باشيم؟
آهسته و پيوسته
اينكه يك روز 100 صفحه كتاب بخوانيد و 2 هفته يك ورق روزنامه را هم نخوانيد، از شما كتابخوان نمي‌سازد. بهتر است آهسته و پيوسته حركت كنيد؛ يعني اگر روزي يك صفحه بخوانيد و هميشه بخوانيد، احتمالا موفق‌تر خواهيد بود.
مكان و زمان مشخص درنظر بگيريد: از كتاب‌هاي قطع پالتويي هميشه همراهتان داشته باشيد تا زمان‌هايي كه در ايستگاه اتوبوس، مترو، مطب دكتر و... بيكار و معطل مانده‌ايد به مطالعه بپردازيد. همچنين مكاني در خانه‌تان درنظر بگيريد كه هميشه همان‌جا به مطالعه بپردازيد؛ يك كنج دنج، مثل پشت ميز تحريرتان، كاناپه كنار پنجره يا هر جاي ديگري. اين كار باعث مي‌شود كه ذهنتان شرطي شود و هر زمان در آن مكان قرار گرفتيد تمركزتان براي مطالعه بالا برود.
بيشتر فكر كنيد: اينكه بخوانيم و فراموش كنيم، به هر حال خالي از فايده نيست، اما بهتر آن است كه بخوانيم و به‌خاطر بسپاريم. براي موفقيت در يادگيري و به‌خاطر سپردن، سعي كنيد كه به چيزي كه خوانده‌ايد فكر كنيد. حتي اگر يك رمان ساده را مي‌خوانيد، بين مطالعه، كتاب را كنار بگذاريد و به آنچه خوانده‌ايد فكر كنيد.
خلاصه نويسي كنيد: قديم‌ها افراد كتابخوان هميشه با خودشان يك دفترچه و قلم داشتند كه هر چه درباره كتاب دوست داشتند را مي‌نوشتند يا خلاصه نويسي و حاشيه نويسي مي‌كردند. اين روزها اوضاع فرق كرده، حتي گاهي نيازي به دفترچه و قلم هم نيست. همين كه نرم‌افزار يادداشت موبايل كنارتان است كارتان راه مي‌افتد، حتي بهتر است كه به جاي فرستادن جوك‌هاي بي‌مزه و اخبار بي‌اعتبار به گروه‌ها و صفحات شبكه‌هاي اجتماعي، از تكه‌هاي كتابي كه مي‌خوانيد تايپ كرده و بفرستيد؛ هم براي خودتان ماندگار مي‌شود، هم ديگران استفاده مي‌كنند.
- سخت نگيريد
بررسي كنيد و ببينيد چرا بعضي از كتاب‌ها را نيمه كاره رها كرده‌ايد. شايد واقعا ايراد از شما نباشد. شايد كتابي كه انتخاب كرده‌ايد الان مناسب حال و علاقه‌تان نباشد و يك‌سال ديگر از آن كلي هم لذت ببريد. نيمه‌كاره رها كردن نبايد شما را بترساند يا از مطالعه منصرف و نسبت به توانايي‌تان بدبين كند.