با اين حساب حالا بايد ديد كه سازمان حفاظت محيطزيست و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران چه برنامه زمانبندي براي انتقال اين واحد صنعتي در نظر ميگيرند. فروردين ماه سال گذشته بود كه وقتي احمد مسجدجامعي، در برنامه تهرانگردي به شهرري رفت، سري هم به كارخانه قديمي سيمان زد. آن زمان، اين عضو شوراي شهر تهران نكاتي را در مورد آلايندگي اين كارخانه متذكر شد؛ «از 4كوره اين كارخانه تنها يك كوره با استفاده از فيلترهاي كنترلكننده در شرايط استاندارد از لحاظ خروجي گردوغبار قرار دارد.» در آن ديدار مسئولان كارخانه قول دادند كه تا پايان تيرماه 94 نسبت به استانداردسازي مابقي كورهها نيز اقدام كنند. اتفاقي كه به نظر ميرسد به طور كامل رخ نداد تا اهالي مشيريه هنوز شاهد خروج دود خاكستري از برخي از كورهها باشند. به همين خاطر رئيس اداره حفاظت محيطزيست شهرري گفته كه با توجه به فعالیت، قدمت، سابقه و فرسودگی بخشی از قسمتهای كارخانه بهعنوان یکواحد آلاینده در نظر گرفته شده است. اينطور كه محسن شوكتي اعلام كرده اين بخش 20درصد ظرفيت كارخانه را شامل ميشود. وي به هرحال وجود ذرات گرد و غبار كارخانه به محلههاي مسكوني اطراف آسيب ميرساند را تأييد كرده است.
- اوج آلايندگي در اوج مصرف برق
آلايندگي كارخانه سيمان گاهي همزمان با ساعات اوج مصرف برق به بالاترين حد خود ميرسد. در واقع بعد از ظهرها همزمان با افزايش مصرف برق، اختلالات نوساني شكل گرفته و جريان برق قطع ميشود. در اين ميان بخشي از سيستم كارخانه از كار افتاده و در پي آن بلافاصله فيلترها خاموش ميشوند. اين در حالي است كه فن آن واحد به دليل سرعت و چرخش گشتآوري خود حدودا 10دقيقهاي طول ميكشد تا متوقف شود. در نهایت مدتی که فیلتر خاموش و فن کار میکند به دلیل نبودن هیچگونه ترمزي، گرد و غبار افزایش یافته و بیرون زده و در هوا پراكنده ميشود. شوكتي اين بازه زماني را زمان اوج آلايندگي محيطي كارخانه سيمان تهران ميداند.
- سنگشكني هم آلايندگي دارد
رئيس شوراي شهر تهران هم در گفتوگو با همشهري، در رابطه آلايندگي برخي از واحدهاي صنعتي پايتخت ابتدا مطالبي را در مورد منشا توليد گرد و غبارها بيان كرد. مهدي چمران با بيان اينكه در مورد آلودگي گرد و غباري تهران فقط نبايد محدوده شهر را در نظر گرفت، افزود: «اگرچه بخشي از واحدهاي كارخانه سيمان ري تهران، بهخاطر قدمت تعطيل شده اما در همجواري آنها واحدهاي سنگشكني هستند كه گرد حاصل از فعاليت آنها آلودگي فراواني را به محلههاي اطراف تحميل ميكند.»
- از كنترل كورهها تا كنترل دپو
به هر ترتيب تعدادي از واحدهاي صنعتي از جمله كارخانه سيمان در جنوب شرق پايتخت آلايندگيشان محرز شناخته شده است. حال طبق گفته محسن شوكتي، رئيس اداره حفاظت محيطزيست شهرري، انتقال و جابهجایی آنها مستلزم فراهم آوردن شرایطی است که در ابتدا باید در سطح سازمان حفاظت محیط زیست و طی برنامه زمانبندی تعطیلی و جابهجایي آنها مشخص شود. البته شایان کیا، مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) شرکت سیمان تهران اعلام كرده كه تلاشها براي رسيدن گرد و غبار كورههاي كارخانه به زير استاندارد از جمله كوره 6 ادامه دارد.
كارخانه سيمان تهران 413 هکتار وسعت دارد که 216 هکتار آن فضای سبز است. يكي از خطهاي بسيار قديمي آن هم كه قدمتش به بيش از 90سال ميرسد، اكنون به موزه سيمان تبديل شده است. اگرچه براساس سخنان مسئولان كارخانه 103گونه گیاهی در آن وجود دارند اما براساس مطالعات كميسيون سلامت و محيطزيست شوراي شهر تهران، اين ميزان گونه به تنهايي در كاهش آلودگي كارخانه كفايت نميكند.
موضوع گرد و خاک برخاسته از دپوی سیمان در زمینهای جانبی كارخانه نيز بارها مورد بحث بوده كه به گفته برخي مسئولان ماهيت يكچنين كارخانهاي بهحساب ميآيد. با وجود اين، ادارهكل محيطزيست تهران ميبايست طبق قانون دائما ارتفاع دپوي را رصد كند تا از 6متر بيشتر نشود.
- سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران حساسيت ندارد
به گفته چمران، شهرداري تهران، استانداري، سازمان صنعت، معدن و تجارت و ادارهكل محيطزيست استان تهران بايد در خصوص واحدهاي آلاينده تعامل مناسب و اقدامات لازم را انجام دهند؛ اما در اين بين سازمان صنعت، معدن و تجارت خيلي خود را وارد قضايا نميكند. رئيس شوراي شهر تهران در اين رابطه وضعيت برخي از معادن شن و ماسه استان تهران را مثال زد كه بهرهبرداري بيضابطه آنها باعث شده تا گودالهاي عميقي در منابع طبيعي بهوجود آيد. اين در حالي است كه سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام ميكند مجوزهاي بهرهبرداري با عمقهاي زياد پيش از آذر سال 90 و توسط استانداري صادر شده است، بنابراين مسئوليتي درباره آن مجوزها ندارند. چمران اين رويكرد را سبب عدمحساسيت سازمان صنعت نسبت به مسئله دانست. وي در ادامه هشدار داد كه اگر تعامل و حساسيت لازم بهوجود نيايد، ناچارا شوراي تامين استان را تشكيل خواهند داد.