اما برخي از ما آدمها، گاهي مسير را به اشتباه ميرويم و براي رسيدن به اين رشد، به هر دري ميزنيم و به هر شيوهاي متوسل ميشويم و بهعبارتي به جاي آنكه رشد كنيم در منجلاب خودبزرگبيني و خودبرتربيني و رفتارهاي متكبرانه ميافتيم و به همينخاطر نهتنها رشد نميكنيم، بلكه مطابق آموزههاي ديني، با اين خودبزرگبيني و بلندپروازي، عاقبتي جز حقارت و پستي در دنيا و آخرت نخواهيم داشت.
اميرالمومنين در خطبه 192نهجالبلاغه ميفرمايند: «شيطان دشمن خدا و پيشواي متعصبها و سرسلسله متكبران است كه اساس عصبيت را بنا نهاد...، لباس بزرگي را بر تن پوشيد و پوشش تواضع و فروتني را از تن درآورد و خداوند بهخاطر خودبزرگبيني، او را كوچك ساخت و به جهت بلندپروازي او را پست و خوار گردانيد...»
اين در حالي است كه انسان، اصلا در جايگاهي نيست كه بتواند تكبر و تفاخري داشته باشد، حضرت امير(ع) در حكمت 126نهجالبلاغه در اين خصوص ميفرمايند: «در شگفتم از متكبر، كه ديروز نطفه (بيارزشي) بود و فردا مردار گنديدهاي است(پس تكبر چرا؟)»
اما در مقابل اين صفت مذموم، تواضع بهعنوان راهكاري اساسي براي رشد و تعالي مادي و معنوي انسان معرفي شده است كه در مراجعهاي ساده به نهجالبلاغه شريف، چگونگي استفاده از اين صفت پسنديده براي قرار گرفتن در مسير رشد و تعالي بيان شده است. ازجمله اينكه حضرت امير(ع) ميفرمايند: «تواضع و فروتني نردبان بزرگي [و ترقي] است»، «با تواضع و فروتني نعمت كامل ميشود»، «با تواضع و محبت، كارها نظم و سامان مييابد»، «تواضع ريشه هر كار نيك و با ارزش و مقام والايي است... و هيچ عبادتي براي خدا مورد قبول نخواهد بود، مگر اينكه درِ آن تواضع است.»
نكته مهم در رفتار متواضعانه هم، آن است كه از روي بزرگواري تواضع كنيم نه از روي ناچاري، چنانچه حضرت در خطبه 192ميفرمايند: «اي مردم، همانا برترين مردم از جهت بندگي، كسي است كه با وجود برتري مقام، تواضع كند.»
چه زيباست در اين روزهايماه خدا، كه فرصت طلايي رشد و تعالي است، با نصب العين قراردادن اين فرمايشات گهربار حضرت امير، باور كنيم كه رشد و پيشرفت ما انسانها از مسير تواضع و فروتني ميگذرد و رشد حاصلشده از اين مسير است كه براي هميشه ماندگار خواهد بود.