به‌عنوان مثال ميان القاب‌ائمه،«صادق» نشان از راستگويي دارد، «كاظم» نمادي است براي فروبردن خشم و «زين‌العابدين» به معني زينتي براي عبادت‌كنندگان است. اما در اين بين، لقب«تقي» به‌طور خاص براي امام جواد(ع) برگزيده شده است كه نشان از تقواي ويژه و والاي آن حضرت دارد. اينكه چرا اين لقب به ايشان داده شده است ماجرايي دارد به درازاي فساد در دربار بني‌عباس؛ چرا كه درباريان در زمان حيات امام‌جواد(ع) با هدف آلوده كردن ايشان به فساد و عياشي‌هاي دربار، بر آن بودند تا ايشان را از چشم شيعيان و پيروانش بيندازند ولي غافل از آن بودند كه ورع و تقواي الهي امام چنان است كه هرم آتش گناه را آنچنان دور مي‌كند تا دوباره دامنگير خودشان شود. حتي مأمون براي كشاندن آن حضرت به بزم دربار، دخترش ام‌الفضل را به عقد امام درآورد تا بدين وسيله طهارت و پاكي الهي امام را خدشه‌دار كند ولي باز هم راه به جايي نبرد.
عفت و تقواي امام، مأمون و درباريان را زمينگير كرد و پس از نااميدي درباريان از انحراف امام و درخشش هر چه بيشتر تقواي الهي امام‌جواد(ع)، دشمنان كينه‌شان شعله‌ورتر شد و تصميم به قتل امام گرفتند. البته اين تنها علت شهادت ايشان نبود؛ چرا كه يكي از دلايل ديگر را مي‌توان، برتري بارز ايشان در عرصه علم و دانش در مكتب رسول‌الله(ص) دانست. ايشان حضوري قوي و البته كارآمد در مباحثات و صحنه‌هاي علمي داشتند؛ به‌طور مثال در يك نزاع علمي، هنگامي كه شخصي به سرقت اعتراف كرده بود و از خليفه «معتصم» خواست كه با اجراي كيفر الهي او را پاك سازد، خليفه همه فقها را گرد آورد و حضرت جواد(ع) را نيز فراخواند و پرسيد دست دزد از كجا بايد قطع شود؟ در آن مجلس هر شخصي نظري داد، يكي گفت از مچ، عده‌اي هم گفتند از آرنج اما حضرت فرمودند فقط انگشتان دزد قطع شود و بقيه دست بايد باقي بماند. معتصم گفت: چرا؟ حضرت فرمودند، زيرا رسول خدا(ص) فرمود: سجده بر هفت عضو بدن تحقق مي‌پذيرد. بنابراين اگر دست دزد از مچ يا آرنج قطع شود، دستي براي او نمي‌ماند تا سجده نماز را به جا آورد و نيز خداي متعال مي‌فرمايد: «و ان المساجد لله فلا تدعوا مع‌الله احدا؛ سجده گاه‌ها از آن خداست». آري جواب قاطع امام، همه را بر سر جايشان نشاند و همان‌جا دريافتند كه تنها راه مبارزه با امام به شهادت رساندن ايشان است ولاغير.