وابستگی بیش از حد به قهوه و کافئین همراه با عوارض است.برخی میگویند هیچ چیز مانند یک قهوه هنگام صبح به آنها نیرو نمی‌‌دهد اما اين افراد بايد عوارض كافئين بر روی مکانیسم بدن را هم بشناسند.
ثابت شده است که کافئین تاثیر خاصی روی مغز شما می‌گذارد و شما را بیدار نگه می‌‌دارد، در همان زمان موجب تحریک و تولید آدرنالین و دوپامین میشود.
در حالی که وابستگی به کافئین معمولا خطرناک نیست اما نمی‌تواند بدون هیچ گونه عارضه جانبی هم باشد. وابستگی بیش از حد به قهوه و کافئین همراه با پنج علامت اصلی است:
- سردردهای صبحگاهی: کافئین یک تنگ کننده عروق است و این یعنی عروق خونی را کمی باریک‌تر می‌کند و جریان خون را محدود مي‌كند. این روند در بهبود سردرد موثر است و در واقع می‌توان از کافئین برای رفع برخی سردردها به عنوان دارو استفاده کرد. اما اگر وابستگی به مصرف آن بیش از حد باشد، عدم مصرفش حتی برای یک روز می‌تواند خود عاملی برای آغاز سردرد باشد.محققان دانشگاه جان هاپکینز هم به این نتیجه رسیده اند که 50 درصد از وابستگان به کافئین با ترک آن حتی برای یک روز، سردرد را تجربه می‌کنند.
- بدخلقی: کافئین یک محرک است و منجر به تحریک مرکز لذت و گیرنده‌های دوپامین در مغز میشود. مصرف کافئین همچنین منجر به تحریک انتشار آدرنالین مي‌شود و به فرد احساس خوب میدهد و این یعنی مصرف نكردن آن حتی برای یک روز منجر به کاهش خلق و خوی میشود. کسانی که گرفتار عارضه افسردگی هستند، نباید بیش از یک گرم کافئین در روز مصرف کنند؛ زیرا سبب شدت یافتن افسردگی آنها میشود.
- افزایش ضربان قلب: پس از مصرف مقادیر زیاد کافئین، ضربان قلب کاهش می‌یابد اما پس از مدتی بر تعداد آن افزوده میشود و تا هنگامی که کافئین از بدن خارج نشده باشد به همان صورت باقی می‌ماند. چنانچه میزان کافئین مصرفی، بالا باشد نه فقط تپش قلب ایجاد می‌کند بلکه منجر به حرکت نامنظم ماهیچه‌های قلب نیز مي‌شود.
- افزایش استرس: دوزهای بالای کافئین می‌تواند منجر به شروع استرس‌های مزمن در برخی افراد شود و حملات هراس و اضطراب را به دنبال داشته باشد. این روند بویژه در کسانی که مستعد ابتلا به اختلالات روانی هستند، بیشتر امکان دارد.
- بیخوابی: اغلب بزرگسالان به طور متوسط به 7 تا 8 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. اما مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند با این میزان خواب تداخل پیدا کند. گاهی افراد با استفاده از کافئین و نوشیدن قهوه سعی می‌کنند بیخوابی خود را مخفی کنند در حالی که این کار سبب ایجاد چرخه ای معیوب شده و مشکلات ناشی از بیخوابی مزمن را افزایش میدهد. در هرحال، بايد بدانيد كه معده شما توانایی قهوه زیاد را ندارد.
اگر عادت به نوشیدن دو یا سه فنجان قهوه در روز دارید، سعی کنید پس از حدود ده روز این عادت را ترک کنید. اما بدانید مصرف معقول و منطقی قهوه اثرات مثبت در دراز مدت دارد؛ در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است قهوه خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند سرطان روده بزرگ یا بیماری پارکینسون و حتی آلزایمر را کاهش میدهد و برای سنگ کلیه، کیسه صفرا، آسم و سردرد مفید است.
*وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي