او اين جمله‌ى معروف را برايمان روايت مى‌كند و مى‌گويد انيميشن كار پرمشقتى است كه صبر و تحمل زيادى مى‌طلبد. او نزديك به شش سال است كه با همراهى يك گروه ۱۰۰ نفره‌ى هنرمند و متخصص، در حال ساخت انيميشن ۱۲۰ دقيقه‌اى است.
شاید شما هم از آن نوجوان‌هايى باشيد كه تا صحبت از انيميشن مى‌شود، ناخودآگاه ياد كمپانى‌هاى ديزنى، پيكسار و... مى‌افتند. براى همين به سراغ «اشكان رهگذر»، نويسنده و كارگردان انيميشن «آخرين داستان» و مؤسس استوديوى «هورَخش» مى‌رويم كه در حال توليد يكى از بزرگ‌ترين پروژه‌هاى انيميشن ايران است. انيميشنى كه در همين آغاز راه در جشنواره‌هاى جهانى هم درخشيده و قرار است تا آذر ۱۳۹۶ ساخت آن تمام شود.
* * *
- شما مدرک کارشناسی گرافیک و کارشناسی ارشد تصویرسازی دارید. علاقه‌تان به انیمیشن از کجا شکل گرفت؟
خیلی به کاریکاتور علاقه داشتم و همیشه به خانه‌ى کاریکاتور مى‌رفتم، اما هيچ‌وقت کاریکاتور برایم به اندازه‌ى کافی جذاب نبود. کاریکاتور درون‌مایه‌‌ای سیاسی‌اجتماعی دارد و روی یک مسئله متمرکز است و تحرک و پویایی‌اى را كه مى‌خواستم نداشت. زمانى که به هنرستان صدا و سیماى قدیم رفتم که حوالى پل تجریش بود، با بچه‌هایی آشنا شدم که انیمیشن کار مى‌كردند. از آن‌جا بود كه علاقه‌ى من به انیمیشن جدى شد.
- در كودكى و نوجوانى هم انیمیشن تماشا می‌کردید؟
بله، از کودکی مخاطب عجیب و پی‌گیر انیمیشن بودم. یادم می‌آید که پدرم قبل از این‌که ویدیوها وارد بازار شوند، آپارات داشت و انیمیشن‌های هشت میلی‌متری «والت دیزنی» می‌دیدم.
- چه جالب. از ميان انیمیشن‌هایی که در دوره‌ى نوجوانی دیدید، کدام انیمیشن شما را بيش‌تر تحت‌تأثیر قرار داد؟
انیمیشن «شاهزاده مونونوكه» به کارگردانی «هایائو میازاکی»؛ آن‌زمان با جهان میازاکی و شهرت او آشنایی نداشتم اما یادم می‌آید که خیلی تحت‌تأثیر آن قرار گرفتم.
- از چه سالی کار حرفه‌ای انیمیشن را شروع کردید؟
از همان هنرستان، ساخت انیمیشن را شروع کردم و چند فیلم کوتاه انیمیشن ساختیم. اما اگر حرفه‌ای‌بودن در شغلی را به معنای کسب درآمد از آن بدانیم، از ۱۷سالگی توانستم انیمیشن (موشن‌گرافیک،فضاهای سه‌بعدى و...) را به‌صورت حرفه‌ای دنبال کنم و سفارش‌هایی را انجام بدهم.
- پس از همان نوجوانى درگير كار انيميشن شديد. بعد از آن چه كارهايى ساختيد؟
مهم‌ترین کاری که در طی این سال‌ها کردم، تأسیس استودیو هورَخش در سال 1384 بود. یک سری انیمیشن کوتاه، چند موزیک ویدیو، سریال برای تلویزیون و... ساختیم که برخی از این‌ها در جشنوارههای معتبر جهانی به‌نمایش درآمدند و مطرح شدند. هم‌چنین در حوزه‌ى توليد بازی‌های رایانه‌ای فعالیت داشتم.
- انیمیشن آخرین داستان چه‌طور شروع شد؟
من همیشه ولع عجیبی نسبت به پروژه‌های بزرگ داشتم. پروژه‌ى آخرین داستان، حدود شش سال قبل شروع شد. تصمیم گرفتیم یک انیمیشن سینمایی براساس یکی از داستان‌های شاهنامه بسازیم. به کمک سایر دوستان یک «پایلوت» (طرح قبل از اجرا) از آن ساختیم و در چند جشنواره نمایش دادیم. نکته‌ی جالب واکنش آدم‌ها بود که باورشان نمی‌شد که این اثر در داخل ایران ساخته شده است. بنابراین كم‌كم طرح جدی شد و استودیو هم براساس نیاز پروژه روز به روز بزرگ‌تر شد. در سال ۱۳۹۲ کار از پیش‌تولید، وارد مرحله‌ى تولید شد.
- چرا داستانی از شاهنامه را انتخاب کردید؟
براى این‌که در خانواده‌ای بزرگ شد‌ه‌ام که به ادبیات کهن ایران علاقه‌مند بودند. شاهنامه در خون ما ایرانیان است و من هم از کودکی در این فضا بودم. به خاطر اين به شاهنامه، به‌خصوص داستان ضحاک علاقه پیدا کردم.
- انيميشن آخرين داستان در جشنواره‌هاى جهانى هم خوش درخشيده.
بله، در سال ۲۰۱۳ ميلادى، آخرین داستان در یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین جشنوارههای انیمیشن دنیا به نام «اَنِسي» (Annecy) که هرساله در شهر انسى فرانسه برگزار می‌شود، در بخش جنبى «ميفا پيچز» (Mifa Pitches) در بین شش پروژه‌ى برتر در حال تولید در دنيا، انتخاب و معرفی شد. از همان سال، انسی تقریباً حامی معنوی این پروژه است. در سال ۲۰۱۶ ميلادي، جشنواره‌ى انسی و جشنواره‌ى کن، برنامه‌ی مشترکی به‌نام «انسى به كن مى‌رود» (Annecy goes to Cannes) برگزار كردند و در این برنامه چهار انیمیشن برتر در حال تولید در دنیا را برای خریداران و پخش‌کننده‌های بین‌المللی نمايش دادند.
هم‌چنين سايت «كارتون‌برو» که یکی از معتبرترین سایت‌هاى حوزه‌ى انیمیشن است، بارها مطالب مختلفی درباره‌ى آخرین داستان منتشر کرده است.
در واقع بايد بگويم متأسفانه یا خوش‌بختانه، آخرین داستان را در خارج از ایران بیش‌تر از داخل ايران می‌شناسند.
- با اين حساب آخرین داستان کی اکران خواهد شد؟
اين انيميشن تا آذر سال ۱۳۹۶ آماده است. اما این‌که چه زمانی به‌روی پرده‌ى سینماها خواهد آمد، به عوامل بیرونی زیادی بستگی دارد.
- شما پروژه‌ى «رمان مصور» را هم در دست داريد. كار اين پروژه چه‌طور پيش مى‌رود؟
بله، اين‌روزها در حال کار روی یک رمان مصور (Graphic Novel) سه‌جلدی هستیم که به وقایعی می‌پردازد که قبل از آخرین داستان اتفاق می‌افتند.
جلد اول اين سه‌گانه به‌زودى و هم‌زمان با بازگشایی مدارس رونمایی خواهد شد. نوجوان‌هاى عزیز دوچرخه‌ای هم میتوانند در این مراسم حضور داشته باشند. اطلاعات دقیق‌تر از تاریخ و مکان برگزاری این مراسم در سایت انيميشن آخرین داستان و شبکه‌های اجتماعی اين انيميشن اطلاع‌رسانی خواهد شد.
- برايم جالب است كه بدانم مراحل ساخت انیمیشن هم مانند نتیجه‌ى نهایی کار، جذاب و هیجان‌انگیز است؟
جمله‌ى معروفی هست که می‌گوید «وقتی در حال تماشای یک انیمیشن هستید و خودکار شما به زمین می‌افتد، تا زمانى‌که خودکارتان را از روی زمین بردارید و دوباره به صفحه‌ی نمایش نگاه کنيد، امکان دارد نتیجه‌ى چند هفته زحمت ده‌ها نفر را از دست داده باشید!»
در نظر بگیرید که حدود ۱۰۰ نفر هنرمند و متخصص، شش سال است که در حال ساخت یک انیمیشن ۱۲۰ دقیقه‌ای هستند. انیمیشن کار پرمشقتی است که صبر و تحمل بسیار زیادی می‌طلبد.
به‌نظر خودم آخرین داستان از جهات مختلف منحصر به فرد است. ما سعی کردیم که متن قوی باشد و با نیاز نوجوان‌ها درباره‌ى قهرمان‌سازی سازگار باشد. قهرمانی که از جنس اساطیر کهن ایرانی است.
از جذابیت‌های دیگر این کار گويندگان آن هستند که همه از بازیگران معروف ایرانی‌اند و البته هنوز اسامی آن‌ها را فاش نمى‌كنيم!
هم‌چنین ساخت موسیقی این کار را که ترکیبی از موسیقی ارکسترال و نواحی است، کریستف رضاعی بر عهده دارد.
من در کنار تیمی بسیار مستعد و پر قدرت که صادقانه و با عشق سال‌هاست برای این پروژه زحمت می‌کشند، سعی داریم تا دینمان را به شاهنامه و فردوسی بزرگ ادا کنیم که حاصل کارمان نه تنها برای مخاطبان داخلی جذاب باشد، بلکه بتوانیم این گنجینه‌ى با ارزش را به جهانیان معرفی کنیم.
- برای نوجوان‌های علاقه‌مند به این حوزه چه پیشنهادی دارید؟
در حال حاضر امکانات خیلی بهتر از زمانی است که من درس می‌‌‌خواندم. نوجوان‌ها میتوانند به هنرستان‌های انیمیشن بروند. اما هنرستان به‌تنهایی کافی نیست و هرشخص باید جداگانه تلاش کند. در اینترنت بگردد و با علم روز انیمیشن آشنا شود. انیمیشن زیاد ببیند و تا میتوانند طراحی کنند. البته که زمینه‌ى شغلی انیمیشن هم بسیار گسترده است و حدود ۱۴۰ شغل را در خود جای داده است که فقط سه نفر آن‌ها انیماتور (فردی که فرآیند متحرک‌سازی تصاویر را انجام می‌دهد) هستند.