اما مشخص نبودن دستگاه متولي سلامت مردم و از سوي‌ديگر، وجود ده‌ها سازمان و نهاد غيرپاسخگو سبب افزايش روزافزون و سالانه آلودگي‌هاي آب، هوا، خاك و محيط‌زيست شده كه جان مردم كشور را در ابعاد ملي تهديد كرده و به خطر انداخته است. افزايش ضريب آلودگي هوا، به بيش از بالاترين حد مجاز آن در روزهاي اخير و سكوت تكراري و هرساله مسئولان نشان مي‌دهد، آلودگي هوا در كلانشهرهاي كشور بر خواست ملي مبني بر سلامت غلبه يافته و اگر يك نفر در كشور متصدي و مسئول اين امر نشود مردم بايستي خود را براي ابتلا به بيماري‌هاي غيرواگيردار خطرناك بيشتر از اين حد آماده كنند.
دكتر مهدي فهيمي متخصص طب سنتي درباره راه‌هاي مقابله با عوارض ناشي از آثار ريزگردها و آلودگي، الگوي تغذيه صحيح را بهترين راه خواند و به همشهري گفت: در اين شرايط كه آلودگي باعث خشكي مجاري تنفسي، غليظ شدن ترشحات و در نتيجه تجمع دود، گردوغبار و ترشحات مخاطي در دستگاه تنفس فوقاني و ريه‌ها شده و احساس خلط پشت حلق و يا سرفه‌هايي كه خشك بوده و دفع خلطي انجام نمي‌شود، افراد به‌شدت آزرده مي‌شوند. وي افزود: بنابراين استفاده از شير گرم در ساعات اوليه صبح، كاهو با حجم زياد در ساعات عصرگاهي، دانه ميوه به و لعاب آن و همچنين بخور آب در ساعات آخر شب، اضافه كردن آلوبخارا، رب انار، آبغوره به سوپ‌ها و غذاها، استفاده از سوپ شلغم، چغندر، كرفس، هويج، كدو مسما مي‌تواند شرايط را براي دفع سموم و آلاينده‌هايي كه از طريق هوا وارد بدن شده‌اند، آماده كند.
اين متخصص طب سنتي گفت: همچنين فراموش نكنيم يكي از راه‌هاي جذب اين آلودگي‌ها از پوست و به‌خصوص پوست ناحيه صورت است و افرادي كه داراي پوست حساس هستند، ميزان مسموميت‌شان در اين شرايط به‌شدت بيشتر خواهد شد. استفاده از غذاهاي چرب كه باعث جذب و ماندگاري سموم در بدن مي‌شوند نيز شانس مسموميت را به‌شدت افزايش خواهد داد پس در روزهايي كه آلودگي هوا بسيار زياد است، از غذاهاي چرب به‌خصوص چربي‌هاي جامد حيواني و گياهي استفاده نكنيد كه مصرف چنين غذاهايي فقط باعث تشديد كاهش توان بدني و ذهني شما در طول روز خواهد شد.
وي گفت: استفاده از تنقلات كم‌ارزش مثل چيپس، پفك و نوشابه‌هاي گازدار را ممنوع كنيد كه باعث اختلال در جذب عناصر مفيد در بدن مي‌شود و مي‌تواند اثرات منفي آلودگي هوا را تشديد كند. مصرف موادي مثل سوسيس و كالباس هم به‌دليل داشتن مواد شيميايي و نگهدارنده، علاوه بر اينكه به‌خودي خود مضر و سرطان‌زاست، براي ساكنان شهرهايي كه هواي ناسالم دارد، هم به‌هيچ‌وجه توصيه نمي‌شود.
- آب زياد بنوشيد
فهيمي در ادامه گفت: درخصوص نوع غذا درهنگام آلودگي هوا، بهترين توصيه، افزايش مصرف مايعات مختلف در طول روز است و اين مايعات مي‌تواند، آب، انواع نوشيدني‌ها، ميوه، انواع سبزي، سوپ و آش باشد. نوشيدن زياد آب به كليه‌ها كمك مي‌كند تا املاح اضافي از بدن خارج شود و ذرات آلودگي مدت كمتري در بدن باقي بماند.
- بيش از همه شير بنوشيد
اين متخصص طب سنتي مي‌گويد: در هنگام آلودگي هوا، مصرف شير بيش از هميشه توصيه مي‌شود و همچنين براي از ميان بردن اثرات مخرب فلزات سنگين مثل سرب كه در هواي آلوده وجود دارد، بايد دريافت منابع آهن مثل گوشت را افزايش داد. براي عموم افراد در سنين مختلف توصيه مي‌شود كه شير و فرآورده‌هاي لبني را در برنامه غذايي خود قرار دهند، چون نوشيدن مقادير كافي شير در طول روز به دفع فلزات يا ساير موادي كه ممكن است به همراه ريزگردها وارد بدن شوند، كمك مي‌كند. مصرف شير و فرآورده‌هاي آن سبب نرم شدن مخاط مجاري تنفسي فوقاني، مري و معده مي‌شود و عملكرد دستگاه‌هاي تنفس و گوارش را بهبود مي‌بخشد. از سوي ديگر شير و فرآورده‌هاي آن به‌علت داشتن تركيبات مناسب براي رشد و نمو باكتري‌هاي مفيد كه عمل دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاينده را تنظيم مي‌كنند، التهابات و بيماري‌هاي دستگاه گوارش را كاهش مي‌دهند و كاهش التهاب‌ها در مقابله با راديكال‌هاي آزاد كه به‌صورت آلاينده‌ها وارد بدن شده‌اند و در بروز سرطان مؤثر هستند، تأثير بسزايي دارد و به سلامت بدن كمك مي‌كند. همچنين به‌ويژه مصرف دوغ و ماست به‌علت داشتن ميكروارگانيسم‌هاي خاص در عملكرد بهتر دستگاه گوارش به‌هنگام آلودگي هوا تأثير بسزايي دارند.
البته افرادي كه كمبود كلسيم دارند، بيشتر در خطر آلودگي با سرب موجود در هواي آلوده قرار مي‌گيرند. از طرف ديگر شير به‌علت داشتن فسفر، منيزيم و كلسيم، خنثي‌كننده سموم است همچنين هنگام آلودگي هوا، ساخت ويتامين D از طريق پوست به‌شدت كاهش مي‌يابد.
- سير و پياز بخوريد
سير، پياز و تره‌فرنگي، هر قدر هم كه بوي آزاردهنده‌اي داشته باشند اما حاوي مقدار زيادي گوگرد هستند كه مي‌توانند از مخاط دستگاه تنفسي محافظت كنند.در روزهاي آلودگي هوا نبايد از وانتي‌هايي كه ميوه و سبزيجات تازه را در كنار خيابان‌ها مي‌فروشند يا مغازه‌هايي كه سبزيجات خود را بيرون از مغازه و در مسير عبور خودروها مي‌گذارند، ميوه و سبزي بخريد.