پوست در حقیقت بزرگ‌ترین اندام بدن است، به همین علت هم بااهمیت‌تر و آسیب‌پذیرتر. در این میان اما به دلایل متعدد، حفاظت از پوست صورت، بیشتر از محافظت از سایر قسمت‌های پوست اهمیت دارد.[چطور مراقب پوست خود باشیم؟]
هر چه باشد صورت ما نیز یکی از قسمت‌هایی است که معمولا به اندازه قسمت‌های دیگر بدن پوشانده نمی‌شود و به این ترتیب، زندگی پرمخاطره‌تری را نسبت به بخش‌های پوشیده پوست تجربه می‌کند. [پوست چگونه کار می کند؟]
این دلایل به اضافه نقش پوست صورت در زیبایی، می‌تواند باعث شود که ما هم مثل اغلب افراد هر روز از انواع مختلفی از کرمها و محصولات مراقبت از پوست استفاده کنیم. با این اوصاف و با توجه به تنوع بسیار زیاد این محصولات، بهتر است قبل از خرید و استفاده از آنها اطلاعاتی درباره نوع، کارکرد، موارد مصرف و همچنین بودجه لازم برای خرید آنها در اختیار داشته باشیم.
قرار است شما در مورد خرید محصولی برای مراقبت از پوست خود تصمیم بگیرید؛ یک تصمیم مهم که می‌تواند تأثیر زیادی روی چهره و سلامت شما داشته باشد. بنابراین باید قبل از هر چیز نوع پوست خود و نیازهای خاص آن را بشناسید تا بتوانید انتخاب دقیق‌تر و بهتری داشته باشید. برای نخستین قدم باید بدانید که پوست‌ها را معمولا از لحاظ میزان ترشح چربی تقسیم‌بندی می‌کنند.
براساس این تقسیم‌بندی، 3نوع پوست عادی، چرب و خشک وجود دارد. برای قدم دوم باید نشانه‌های هر نوع پوست را بشناسید. پوست عادی بافتی نرم و یکنواخت دارد و منافذ ریزی در آن به چشم می‌خورد.[نوع پوستتان را بشناسید]
این پوست به‌طور طبیعی دارای چربی و آب است بنابراین لطیف است و رنگ آن شفاف به نظر می‌‌رسد. سلامت پوست‌های معمولی در گروی تمیز و مرطوب نگه‌داشتن و همچنین تقویت کردن مداوم آنهاست. اما پوست چرب دارای غدد تولیدکننده چربی با فعالیت زیاد است. فعالیت این غدد باعث می‌شود که صورت‌هایی با پوست چرب ـ به‌خصوص بخش مرکزی بینی، پیشانی و چانه ـ به خاطر ترشح زیاد چربی براق‌تر به نظر برسند.
منافذ پوست‌های چرب، گشاد و باز بوده و به همین دلیل نیز برای ابتلا به جوش و آکنه مستعد هستند. اگر پوست شما چرب است، باید یادتان باشد که این پوست نیاز به تمیز کردن دقیق دارد تا منافذ آن با چربی بسته نشده و در نتیجه جوش نزند.
اما پوست خشک، چربی و رطوبت کمتری دارد. این نوع پوست برخلاف بافت نرم و ظاهر شفافش، شکننده بوده و سطح غیریکنواختی دارد. به همین دلیل هم این نوع پوست در مقایسه با انواع دیگر آن به راحتی ترک می‌خورد و خطوط باریک به وجود آمده از حالات صورت در آن آشکارتر هستند. علاوه بر اینها، پوست خشک نشانه‌های دیگری هم دارد.
به‌عنوان مثال بافت این پوست به قدری ظریف است که منافذ آن دیده نمی‌شود. پوست گردن و گونه‌ها زبر به نظر می‌‌رسد. لکه‌های پوست پوست شده هم در سطح آن وجود دارند که تنها با مرطوب نگه داشتن مرتب از بین می‌روند.
اگر پوست خشک دارید باید از خشک شدن آن جلوگیری کنید و بهترین راه هم برای این کار داشتن رژیم غذایی مناسب، مصرف زیاد میوه و سبزیجات، حداقل 8 ساعت خواب در شبانه‌روز، نوشیدن 7 تا 8 لیوان آب در هر روز، ورزش در هوای آزاد و استفاده از محصولات مراقبتی مناسب است.[استرس بیماری‌های پوستی را بدتر می‌کند]
البته یادتان باشد تا جایی که امکان دارد از صابون‌های قوی دوری کنید تا چربی‌های طبیعی پوست از بین نروند و همچنین در معرض نور مستقیم خورشید و دستگاه‌های تهویه ـ که رطوبت پوست را از بین می‌برند ـ قرار نگیرید. عده‌ای از افراد هم نوع چهارمی از پوست را دارند. این پوست در واقع ترکیبی از انواع اصلی پوست است که هر قسمت از پوست‌شان به مراقبت جداگانه‌ای نیاز دارد.
مراقب‌ها هم احتیاج به مراقبت دارند
هوای این محصولات حساس را داشته باشید؛ کرم، ژل و سرم مانند دیگر محصولات پوستی به نگهداری و مراقبت ویژه نیاز دارند. فراموش نکنید که عملکرد خوب و تأثیر مناسب این محصولات در گروی نگهداری دقیق از آنهاست. در واقع با توجه به اینکه محصولات مراقبتی پوست معمولا بسته‌بندی و طراحی مشترک دارند، طبیعتا بعضی موارد در نگهداری از آنها هم مشترک است.
به‌عنوان نمونه نباید این محصولات در معرض گرما یا سرمای زیاد قرار بگیرند. تابش مستقیم نور خورشید روی این محصولات می‌تواند تغییرات شیمیایی‌ای در آنها به وجود بیاورد، بنابراین باید کاملا از نور خورشید دور نگه داشته شوند. قسمت‌های بیرون زده از اطرف در کرم یا محصولات دیگر با توجه به اینکه در مجاورت هوای آزاد قرار گرفته‌اند و ممکن است دچار تغییراتی هم شده باشند، بهتر است استفاده نشوند. اما آنچه درباره نگهداری از محصولات مراقبتی پوست اهمیت دارد، اطلاع از مواد تشکیل‌دهنده آنهاست.
به این ترتیب با اطلاع از محتویات هر محصول می‌توانید بهتر در مورد شرایط نگهداری آن تصمیم بگیرید. در این میان، دما مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر کیفیت این محصولات است. این کرمها، ژل‌ها یا سرم‌ها معمولا از مواد شیمیایی خاصی تولید شده‌اند که هر کدام از آنها باید در دمای ویژه‌ای نگهداری شوند.
شاید لازم باشد که بعضی از آنها در یخچال و در دمای بسیار پایین نگهداری شوند و در مقابل، بعضی دیگر اصلا نیاز به نگهداری در یخچال نداشته باشند. البته یادتان باشد که اگر قرار است محصولی در دمای اتاق نگهداری شود، نباید آن را در دسترس کودکان قرار داد. تاریخ تولید و مصرف هم مورد دیگری است که اهمیت ویژه‌ای دارد. در آخر فراموش نکنید که حتما درباره استاندارد بودن و تقلبی نبودن یک محصول، وسواس به خرج دهید.
کرم دور چشم:
بعضی از این کرم‌های دور چشم دارای موادی مانند «رتینول» ـ که یک ضدچروک قوی است - یا مواد ضدتیرگی هستند.
با این اوصاف، هر کدام از این عوامل می‌توانند با توجه به نوع نیاز شما، در محصول انتخابی‌تان وجود داشته باشند. بد نیست بدانید که قیمت انواع کرم‌های دور چشم از 6 هزار تومان تا 15 هزار تومان در نوسان است.
کرم‌های روز و شب:
نیاز پوست شما در روز با نیاز آن در شب متفاوت است و این به خاطر نوع کارکرد و شرایط پوست در ساعات مختلف شبانه‌روز است. این همان فلسفه تولید انواع کرم‌های روز و شب است. نقطه مشترک هر دوی این کرمها خاصیت مرطوب‌کنندگی آنهاست.
پوست در هر ساعت از روز به رطوبت کافی برای شادابی و طراوت نیاز دارد. کرم‌های روز اما علاوه بر ویژگی مرطوب‌کنندگی، مقادیری فیلترهای ضدآفتاب هم دارند تا از بروز عوارض ناشی از اشعه‌های مضر خورشید جلوگیری کنند.
در مقابل کرم‌های شب معمولا دارای انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی و مغذی لازم و مفید برای پوست صورت هستند. با توجه به آنکه بدن ـ و البته پوست ـ هنگام شب در استراحت کامل به سر می‌برد، فرصت کافی برای جذب و ذخیره این ویتامین‌ها و مواد مغذی دارد.
کرم‌های روز و شب معمولا برای افرادی که مسن‌تر هستند، مناسب‌تر است چون پوست آنها شادابی دوران جوانی را نداشته و امکان تغذیه از تمام مواد معدنی و ویتامین‌ها را ندارد. در مورد قیمت این کرمها، میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی در آنها تا حد زیادی تعیین‌کننده است.
اما هنگام خرید این کرمها به محدوده سنی آنها توجه کنید. معمولا این محدوده سنی زیر 30 سال، 35 ـ 30 سال، 40 ـ 35 و 40 سال به بالاست.
مرطوب‌کننده:
به‌طور کلی کرم‌های مرطوب‌کننده از 3 طریق می‌توانند پوست را تغذیه کنند. بعضی از این کرمها با به جای گذاشتن یک لایه چرب روی پوست مانع از دست رفتن آب ذخیره شده در لایه‌های درونی آن می‌شوند.
این کرمها در حقیقت کرم‌هایی مانند وازلین یا همان چرب‌کننده‌های معمولی‌ای هستند که برای پوست‌های خشک مناسب‌ترند. بعضی دیگر از این کرمها دارای اجزای جاذب رطوبت هستند که با جذب رطوبت، آن را در خود ذخیره می‌کنند.
این کرمها اغلب برای دارندگان پوست‌های معمولی تجویز می‌شوند.علاوه بر اینها، کرم‌های دیگری هم هستند که به مرطوب‌کننده‌های حرفه‌ای شهرت دارند.اینها قابلیت آب‌رسانی مداوم به پوست را دارند و به این دلیل برای هر 3 نوع پوست مناسبند. با این حال، اغلب دارندگان پوست‌های چرب سراغ این کرم‌های نوع سوم را می‌گیرند که البته نسبت به آن 2نوع گرانتر است.
لایه‌بردارها:
موارد استفاده این کرمها معمولا برای برداشتن سلول‌های مرده پوست و تمیز کردن منافذ آن برای تهویه و اکسیژنرسانی است. علاوه بر اینها، این کرمها معمولا خاصیت ضدچربی هم دارند و به این ترتیب از به وجود آمدن جوش‌ها در قسمت‌های گونه و پیشانی جلوگیری می‌کنند.
اما آنچه در مورد این کرمها بسیار اهمیت دارد، ویژگی فرم‌دهی آنها به پوست و روشن کردن و تمیز کردن آن است. بنابراین این کرم‌های لایه‌بردار بیشتر برای استفاده جوانان و افراد پرمشغله ـ که زمان زیادی از روز خود را در بیرون از خانه می‌گذرانندـ توصیه می‌شود.
یادتان باشد برای استفاده از این کرمها باید قبل از هر چیز پوست صورتتان را کاملا شسته و تمیز کنید تا کرم بتواند از راه منافذ پوست وارد آن شده و سلول‌های ملانین غیرطبیعی را ـ که تغییر شکل پیدا کرده‌اند ـ شکسته و از بین ببرد.
بعضی از این کرمها خاصیت ضدباکتری هم دارند و از نفوذ عوامل مضر به پوست جلوگیری می‌کنند. البته یادتان باشد که ویژگی اصلی این کرمها برداشتن سلول‌های مرده و افزایش روند اکسیژنرسانی به پوست است.
قابلیت‌های دیگری هم که درباره آنها گفتیم، می‌توانند به‌عنوان یک ویژگی مضاعف در این کرمها ظاهر شوند. با این اوصاف، اضافه شدن هر کدام از این ویژگی‌‌ها به کرم‌های لایه‌بردار می‌تواند در افزایش قیمت آنها تأثیر قابل توجهی داشته باشد. این کرمها توسط شرکت‌های ایرانی هم تولید می‌شوند.
در مورد شکل ظاهری این کرمها بد نیست بدانید که وقتی روی پوست مالیده می‌شوند، به 2 صورت دانه‌دانه و صاف هستند. به کرم‌هایی که دانه دانه می‌شوند در اصطلاح «شنی» می‌گویند. این کرمها به خاطر ظاهر ناخوشایند و عملکرد نه چندان مطلوب‌شان معمولا پرطرفدار نیستند.
ضدچروک‌ها:
چین و چروک‌ها در حقیقت به کمبود فیبرهای کلاژن ـ که ساختمان اصلی پروتئین در پوست هستند ـ مربوط می‌شود. البته نباید فیبرهای «الاستین» را که به خاطر قابلیت ارتجاعی خود ـ که امکان کشش و بازگشت به شکل اولیه را به پوست چهره می‌دهد ـ به پوست جوانی و طراوت می‌بخشند، فراموش کرد. [نکته بهداشتی روز: محافظت از پوست]
در حقیقت پوست خوب نتیجه ساخت سلول‌های پوستی جدید در محیطی مطلوب از موادی مانند آمینواسیدها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. در واقع همین علت هم دارندگان پوست‌های خشک را در معرض آسیب‌های جدی مانند بروز چین و چروک در سنین پیری قرار می‌دهد.
شاید به این خاطر است که معمولا محصولات جوان‌کننده و ضدچروک شامل کرمها، ژل‌ها و سرم‌ها دارای مواد مرطوب‌کننده بسیار قوی هستند. به‌طور کلی اما وظیفه اصلی این محصولات شامل محو کردن خطوط چهره و چین و چروک، افزایش خاصیت ارتجاعی و جلوگیری از افتادگی پوست صورت است.
به این ترتیب، 2 پروتئین کلاژن و الاستین عضو ثابت این محصولات هستند. در واقع به تمام این دلایل، معمولا کرمها و محصولات جوان‌کننده و ضدچروک یکی از پرطرفدارترین و البته گران‌ترین محصولات آرایشی ـ بهداشتی در دنیا هستند.
در این میان سرم‌های کلاژن یا سفت‌کننده - به خاطر سرعت بیشتر در فرایند تغییر پوست و تأثیر بیشتر ـ مورد توجه اغلب افراد قرار گرفته‌اند. با این اوصاف، قیمت این سرم‌ها از دیگر محصولات مشابه‌شان گرانتر بوده و از حدود 22 هزار تومان به بالاست.
افراط و تفریط ممنوع!
اعتدال و میانه‌روی در اغلب موارد نتیجه بهتری به‌دنبال خواهد داشت. قرار نیست اگر یک محصول گران قیمت می‌خرید برای صرفه‌جویی در هزینه، سعی کنید از آن کمتر استفاده کنید و در مقابل اگر فهمیدید محصولی کیفیت خوبی دارد، بیش از حد از آن استفاده کنید.
اگر پوست خشکی دارید، برای مرطوب کردن آن از مرطوب‌کننده‌های قوی – آن هم در دفعات زیاد – استفاده نکنید. از طرفی اگر پوستتان چرب است، زیاد از محصولات و مواد ضد چربی استفاده نکنید تا پوستتان چربی طبیعی خودش را هم از دست بدهد.
یادتان باشد استفاده از هر محصولی روش خاص خودش را دارد. در مورد محصولات مراقبت از پوست، جذب سریع و به موقع آنها ، مهم‌ترین موضوع است. بنابراین ماساژ صحیح در هنگام استفاده از آنها می‌تواند تا حد زیادی مؤثر باشد. برای این کار اگر از دستانتان استفاده می‌کنید باید آنها را با حرکات مدور و به صورت ملایم از چانه تا وسط پیشانی بالا آورده و بعد از آن، دست‌ها را به 2 طرف صورتتان به سمت پایین سر دهید.
با این کار، تمام قسمت‌های پوست صورت به اندازه کافی از محصولات مراقبتی تغذیه می‌شوند. این در حالی است که درباره بعضی محصولات مانند اغلب سرم‌ها استفاده از پنبه به خاطر قدرت جذب و ذخیره بیشتر مایعات، بهتر است.
با تمام اینها یک نکته در مورد سلامت شما و پوستتان وجود دارد که درجه اهمیت آن بسیار بالاست، پزشک خودتان نباشید. یادتان نرود که پزشکان همیشه اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری نسبت به شما دارند، بنابراین به آنها اعتماد کنید و بگذارید در انتخاب محصولات برای مراقبت از پوستتان، شما را راهنمایی کنند. حتی در بعضی موارد بهتر است در طول مدت استفاده از بعضی از این محصولات، تحت نظر پزشک متخصص باشید.
به‌عنوان نمونه استفاده از محصولات ضدچروک – که اغلب دارای کلاژن و الاستین هستند – نیازمند شرایطی خاص است. در این مورد، وجود هر نوع بیماری یا سابقه آن در بدن شما می‌تواند زنگ خطر بزرگی باشد.
اگر از کرم‌های لایه‌بردار استفاده می‌کنید احتمال اینکه به پوست صورتتان در لایه‌های عمیق هم آسیب بزنید زیاد است. به همین دلیل مدت مصرف آن باید حتما مطابق دستور پزشک باشد.