به گزارش همشهري آنلاين به نقل از وبدا، دکتر احمد حاجبی گفت: سلامت روان و جسم اساسا دو مقوله جدا از هم نبودند و نیستند و در حوزه بهداشت و درمان در کشور ما نیز این مهم از همان سال‌های اولیه پس از انقلاب اسلامی و با ادغام خدمات سلامت روان در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه در سال‌های ۱۳۶۵ به بعد مورد توجه خاص بوده است.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: با گذشت حدود سه سال از استقرار طرح تحول سلامت، در حال حاضر خدمات تشخیص زودرس اختلالات سلامت روان و اختلالات مرتبط با سوء مصرف مواد در سطح مراقبت‌های بهداشتی اولیه در همه مراکز جامع خدمات سلامت با استقرار کارشناسان مراقب سلامت جهت غربالگری علائم اولیه و ارجاع موارد مثبت به پزشک عمومی مستقر در همان مراکز به خوبی و بر اساس فلوچارت‌های تدوین شده انجام می‌شود.
- بكارگيري بیش از ۹۰۰ کارشناس سلامت روان در طی ۱۸ ماه اخیر
وی در ادامه گفت: بیش از ۹۰۰ کارشناس سلامت روان در طی ۱۸ ماه اخیر از طریق معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور با هدف ارائه خدمات پیشگیری اولیه مثل آموزش مهارت‌های زندگی، مهارت‌های فرزندپروری، و توانمندسازی فردی جذب و اکنون مشغول انجام وظیفه در مراکز خدمات جامع سلامت هستند. این کارشناسان در کنار پزشک، مداخلات اولیه روانشناختی را برای بیماران و خانواده آنان انجام می‌دهند.
مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: اصولا خدمات پیشگیری اولیه در نظام بهداشت برای جمعیت عمومی رایگان هستند، در نتیجه نیازی به پوشش بیمه‌ای ندارند اما برخی می‌گویند خدمات پیشگیری تحت پوشش بیمه نیستند. این گونه صحبت‌ها نشان دهنده نبود آگاهی از حداقل خدماتی است که از سال‌های پیش در کشور ارائه شده است.
وی در خصوص ظرفیت‌سازی های انجام گرفته گفت: در همین راستا، توانمندسازی و بازآموزی کارکنان نظام سلامت به ویژه پزشکان در جهت تشخیص و درمان به‌موقع و جلوگیری از مزمن شدن بیماری‌های روانپزشکی و پیشگیری ازعود نیز در طی مراحلی انجام شده و در برنامه عملیاتی دانشگاه‌ها است.
حاجبی افزود: در تعدادی از دانشگاه‌ها نیز مراکزی تحت عنوان مراکز سلامت روان جامعه‌نگر وجود دارند که از چند سال پیش خدماتی همچون مراقبت فعال بیماران مزمن روانپزشکی، ویزیت در منزل و خدمات مددکاری به بیماران را ارائه می دهند. بخشی از این خدمات در حال حاضر در تمامی مراکز جامع خدمات سلامت شهری نیز ارائه می‌شود.
مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ادامه گفت: اصولا رویکرد علمی در درمان بیماران مزمن روانپزشکی، رویکرد بازگرداندن آنان به اجتماع است و بستری کردن بیماران روانپزشکی برای مدت طولانی با توجه به برطرف نشدن عوامل موثر در میزان عود بیماران در طولانی مدت کمکی نمی‌کند.
حاجبی یادآور شد: مداخلات روانشناختی، مددکاری و کاردرمانی جزیی از بسته درمان و توانبخشی هستند که در کلیه بیمارستان‌های علوم پزشکی دارای بخش روانپزشکی، ارائه می‌شود.
وی افزود: در ضمن در بیمارستان‌های دانشگاهی، هفت خدمت غیر دارویی از نوع مداخلات درمانی غیردارویی تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.
حاجبی در ادامه گفت: در طرح تحول سلامت، در یک سال و نیم گذشته، بیش از یک هزار و ۲۰۰ تخت روانپزشکی به طور عمده در بیمارستان‌های عمومی احداث شد که این کار نشاندهنده اهتمام وزارت بهداشت در این حوزه است همچنین کیفیت ارائه خدمات بستری به مردم از جمله تجهیزات و فضای فیزیکی و منابع انسانی ارتقا یافته است و تعدادی از بخش‌ها و اورژانس‌های روانپزشکی نیز استانداردسازی شده‌اند. هرچند در حوزه خدمات پزشکی، آزمایشگاهی و بیمارستانی برای این بیماران با وجود افزایش میزان ارایه خدمات همچنان در کشور کمبود وجود دارد.
مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: اقدامات توانبخشی و کاردرمانی در سطح سوم پیشگیری در حوزه بهداشت و درمان قرار دارند. در سال‌های اخیر در ساختار وزارت بهداشت مورد توجه خاص بوده و برای آن برنامه و زیرساخت تعریف شده و فعالیت‌هایی نیز در حال انجام است. بدین منظور حوزه مشاور وزیر در امور توانبخشی در ساختار وزارتی تعریف شده است.
وی افزود: در معاونت درمان، دفتری جهت ساماندهی امور کاردرمانی مراکز درمانی وجود دارد و در حوزه‌های مرتبط، با انجمن‌های غیردولتی موجود - که گروه هدفشان نیاز به خدماتی همچون کاردرمانی، گفتار درمانی و سایر خدمات تخصصی در حوزه توانبخشی بیماران دارند- همکاری بسیار خوبی می‌شود.
مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درباره عملکرد سازمان بهزیستی کشور در انجام وظایف محوله در این خصوص گفت: متاسفانه سازمان بهزیستی با وجود اینکه بر اساس قانون از ۱۵ سال پیش وظیفه ساماندهی و توانبخشی بیماران روانی مزمن را به عهده دارد، اما در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است.
حاجبی در پایان گفت: در حال حاضر مراکزی که تحت نظر سازمان بهزیستی با عنوان مراکز نگهداری و توانبخشی بیماران روانی مزمن وجود دارند متاسفانه نه تنها جز در موارد اندکی خدمات توانبخشی و بازتوانی به بیماران ارائه نمی دهند، بلکه از نظر شرایط اولیه نگهداری بیماران نیز از استانداردهای لازم برخوردار نیستند. به نظر می‌آید که این سازمان وظایف اولیه خودش را فراموش کرده است و از طریق بهانه‌جویی و فرافکنی تلاش در جهت پوشش نقطه ضعف‌های خود دارد.