موافقان و مخالفان این قول هر کدام نظرات متفاوتی دارند.
عدهای مشکل اصلی این وعده را نبود زیرساختهای لازم برای میزبانی این تعداد توریست میدانند و عدهای معتقدند که اصلا مشکلی به نام زیرساختها وجود ندارد و آنچه ممکن است قول آقای رییس را زیر پا قرار دهد تمایل توریستهایی است که حاضر نیستند در ایران پول خرج کرده و در ایران گردش کنند.
به ایران نمیآییم
دکتر مرتضی طالع ماسوله مسئول تدوین استاندارد قوانین جهانگردی در سازمان میراث فرهنگی واز جمله افرادی است که حضور 5 میلیون گردشگر در ایران را بدون ضمانت عملی میداند.
او معتقد است در ایران مشکل زیرساختی برای اسکان و جابهجایی گردشگران وجود ندارد بلکه مشکل اساسی فراموشی موضوعی به نام بازاریابی در صنعت گردشگری است. طالع ماسوله میگوید:« مدتهاست بازاریابی صنعت جهانگردی را فراموش کردهایم در حالی که باید اطمینان داشت اگر این صنعت احیا شود به جای 5 میلیون گردشگر پذیرای
50 میلیون گردشگر دراین برنامه20 ساله خواهیم بود.
در شرایطی که موج منفی تبلیغات علیه ایران در دنیا بیداد میکند یک تبلیغ 5 ثانیهای که 600هزار یورو برای ایران آب خورده در شبکه تلویزیونی ( euronews) چندان اثری نخواهد داشت. به عبارتی باید انگیزههای گردشگران برای سفر به ایران را با برنامهریزی افزایش دهیم.»
وی همچنین تصریح میکند:« ما در ایران اگر به هر ایرانی بگوییم به مشهد سفر کند استقبال میکند اما اگر به همان شخص پیشنهاد سفر به منطقهای مثل میرجاوه را بدهیم به طور قطع از آن استقبال نمیکند. او احساس میکند این سفر ممکن است امنیت یا سلامتش را به خطر بیندازد. وقتی در ایران چنین برداشتی وجود دارد اصلا نمیتوان انتظار داشت توریستهای خارجی راه ایران را در پیش بگیرند».
دکتر طالع ماسوله درباره اسکان و یا دیگر مسائل مرتبط نظر جالبی دارد و در تشریح آن میگوید:« پیش کشیدن این بحث چندان درست به نظر نمیرسد. در واقع چگونه با مشاهده آمار اتاقهای خالی هتلهای ایران میتوان درباره کمبود محل اسکان حرف زد؟»
بازاریابی سفر
باید برای ورود گردشگران خارجی به یک ساز و کار بازاریابی دست یابیم تا یکی از اصلیترین دغدغههای گردشگران خارجی که احساس ناامنی یا مواجهه با کمبود امکانات در ایران است برطرف شود. اگر چنین اتفاق مهمی روی دهد آنگاه راحتتر میتوان درباره کیفیت میزبانی از گردشگران خارجی صحبت کرد. این موضوع بسیار مهم است که هنوز مسافران ایرانی برای سفر به بعضی مناطق ایران دچار تردید هستند و این امکان را از فهرست مقاصد سفر خود حذف میکنند.
شکست میزبان
« بحث محدودیتهای ظرفیت پذیرش گردشگر در بخش زیرساختی موضوعی کاملا روشن است که تردید در آن به نوعی فریب دادن خود است».
این جمله « اسرافیل شفیعزاده » عضو کارگروه فعالان طبیعتگردی در کمیته ملی اکوتوریسم است که به موضوع پذیرش 5 میلیون گردشگر در 20 سال آینده نگاهی متفاوت دارد.
او میگوید:« ما در پاسخگویی به نیاز شهروندان خود در ایران با مشکل مواجهیم. یکی از مهمترین بخشهای این مشکلات به حوزه حمل و نقل مرتبط است. حوزه حمل و نقل هوایی ایران هنوز فاصله بسیاری با استانداردهای جهانی دارد. ما برای رزرو بلیت از طریق سیستمهای یکپارچه با مشکل مواجهیم.
هنگام تعطیلات این مشکلات چند برابر میشود و در این میان اوضاع مسیرهای پرتراکم گردشگری مثل کرمان، شیراز ، اصفهان و مشهد مشخص است.»
وی همچنین تاکید میکند:«حمل و نقل ریلی هم مشکلات عدیدهای دارد که یکی از مهمترین آنها متصل نبودن بسیاری از مناطق گردشگری به مسیر ریلی است.»
این استاد دانشگاه جنبه دیگری از مشکلات پذیرش گردشگر را در وضعیت نامطلوب اقامتگاههای ایران دانسته میگوید:« اگر قرار باشد تعداد گردشگران مهمان در ایران از یک میزان خاص افزایش یابد هنوز هیچ ظرفیتسازی خاصی برای این پذیرش انجام نشده است.
به عنوان مثال اگر قرار باشد در فرودگاه اصفهان دو هواپیمای غولپیکر متعلق به سازماندهندگان تورهای مسافرتی همزمان به زمین بنشینند انجام امور اداری و اسکان دادن گردشگران با دردسرهای زیادی به همراه خواهد بود چه رسد به این که بخواهیم میزبان گردشگرانی باشیم که از طریق قراردادهای چارتر بینالمللی به صورت گروههای بزرگ سفر میکنند».
عضو انجمن متخصصین گردشگری ایران یکی از مشکلات دیگرپذیرش گردشگر را کمبود منابع انسانی متخصص میداند. به گفته شفیعزاده دسترسی به تورلیدرهایی که به زبانهایی غیر از انگلیسی مسلط باشند در ایران دشوار است.
طبیعت، ناجی گردشگری
روند جذب توریست طبق آنچه در برنامه چهارم توسعه تعریف شده چندان مطلوب نیست. بیتوجهی به مشکلات ریز و درشت پذیرش گردشگر در ایران هم عاقلانه به نظر نمیرسد. در این میان اما گاهی باید سراغ حداقل داشتهها را گرفت و سعی در افزایش قدرت آن کرد. طبیعتگردی (اکوتوریسم)یکی از همین حداقل داشتههاست که با کمترین امکانات زیر ساختی گردشگران زیادی را روانه ایران خواهد کرد.
اگرسیاستی اتخاذ شود که گردشگری ایران به سوی گردشگری طبیعت هدایت شود میتوان توقعات درباره پذیرش گردشگر را بالا برد. اکوتوریستها کمتر از هر توریست دیگری به امکانات اقامتی و بهرهمندی از رفاه در گردشگری معتقدند و با برآورده شدن حداقل نیازها حاضرند راه سفر در پیش بگیرند و این موضوعی است که در چشمانداز 20 سال آینده گردشگری باید به آن توجه بیشتری شود.