بعضی از رفتارهای روزمره مانند گذاشتن غذای گرم در یخچال، استفاده از ظروف نامناسب نگهداری غذا و... شاید پیش پا افتاده و بی‌اهمیت به نظر برسند اما تأثیرات منفی بر سلامت دارند. رعایت 10 نکته ساده که در ادامه همین مطلب به آن اشاره کرده‌ایم نه‌تنها به حفظ عملکرد مطلوب یخچال کمک می‌کند بلکه موجب سلامت مواد غذایی و پیشگیری از بروز بیماری‌ها می‌شود.
- باز و بسته شدن مکرر در
شاید چندان به نظر نیاید اما بیشتر افراد در طول روز بیش از 10 بار در یخچال را باز می‌گذارند. این کار موجب خروج هوای سرد از یخچال می‌شود و موتور یخچال برای خنک کردن مجدد هوا باید مدت بیشتری کار کند که می‌تواند 25 درصد بیشتر از مصرف معقول یخچال در سال باشد. بنابراین سعی کنید مواد غذایی را مرتب در یخچال بچینید و از طرفی با یک بار باز کردن در هر آنچه لازم است را بردارید.
- انتخاب درجه خیلی سرد
یکی از رایج‌ترین اشتباه‌ها در مورد استفاده از یخچال، انتخاب درجه خیلی سرد است، به‌طوری که بعضی از خوراکی‌ها حالت منجمد پیدا می‌کنند. سرمای زیاد نه‌تنها برای نگهداری مواد غذایی مناسب نیست، بلکه حتی می‌تواند با از بین بردن رطوبت، موجب فساد آن‌ها شود. از طرفی، این کار فشار زیادی به موتور یخچال وارد کرده و انرژی زیادی مصرف می‌کند. توجه کنید، بهترین روش این است که چند ساعت درجه یخچال را روی یک عدد بگذارید تا متوجه شوید سرمای مطلوب چقدر است.
- به هم ریختگی و انبوه مواد غذایی در یخچال
قرار دادن حجم زیادی از مواد غذایی در یخچال مانع از عملکرد مطلوب آن می‌شود زیرا هوا برای خروج گرما به خوبی جریان پیدا نمی‌کند. بهتر است نیمی از فضای یخچال پر باشد و البته مواد غذایی نیز به شکل مساوی در طبقه‌ها چیده شوند. یادتان باشد کشوهای یخچال نیز به‌رغم اینکه فضای خوبی برای خوراکی‌ها به نظر می‌رسند و مشکل کمبود فضا را جبران می‌کنند، هوا به خوبی در آن‌ها جریان ندارد.
- چیدن مواد غذایی با بسته‌بندی
حتی اگر پس از خرید خیلی هم عجله دارید، چند دقیقه‌ای برای باز کردن بسته‌بندی مواد غذایی وقت بگذارید و آن‌ها را نامناسب در یخچال نچینید. ضرورت این کار پیشگیری از آلوده شدن یخچال و خوراکی‌ها توسط میکروارگانیسم‌های موجود در کارتن‌ها و پوشش‌های پلاستیکی است. در این صورت جریان هوای سرد به مواد غذایی نیز بهتر انجام می‌شود.
- ذخیره طولانی‌مدت مواد غذایی
نگهداری مواد غذایی در یخچال باعث کندی روند رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌ها، کاهش ابتلا به مسمومیت‌های غذایی و حفظ کیفیت خوراکی‌ها می‌شود اما دلیل ذخیره انواع مواد غذایی به مدت خیلی طولانی نیست. به‌طور مثال، فراموش نکنید که خوراکی‌هایی مانند ژامبون را باید پس از باز کردن پوشش بسته‌بندی در ظروف مخصوص نگه داشت و به تاریخ انقضای آن توجه کرد.
- نگهداری انواع خوراکی در طبقه‌های در یخچال
در یخچال برای نگهداری همه مواد غذایی مناسب نیست و معمولاً برای تخم‌مرغ، سس و نوشیدنی‌ها تعبیه شده است. در واقع، هوای سرد به اندازه دیگر طبقه‌های یخچال در این قسمت جریان ندارد و می‌تواند موجب فساد گوشت یا سوسیس و کالباس شود.
- انجماد گوشت پس از چند روز ماندن در یخچال
ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که پس از خرید، گوشت را در یخچال بگذارید تا در فرصت مناسب بسته‌بندی و منجمد کنید اما فراموش کرده باشید. این اشتباه یکی از بزرگ‌ترین اشتباه‌ها در مورد نگهداری مواد غذایی است. خوراکی‌هایی مانند گوشت باید بلافاصله منجمد شوند زیرا قرار دادن آن‌ها به مدت 3 تا 4 روز در یخچال خطر رشد و تکثیر باکتری‌ها را افزایش می‌دهد.
- بسته نشدن کامل در
گاهی در یخچال بدون اینکه به نظر برسد، ممکن است کمی باز باشد که معمولاً به دلیل خراب یا کثیف بودن لاستیک در است. این نوار مانع از خروج هوای سرد و کاهش عملکرد کمپرسور یخچال می‌شود. در صورت وجود این مشکل، سرمای کافی برای حفظ مواد غذایی وجود ندارد و هوا به مایع تبدیل می‌شود که به شکل قطرات آب روی سطوح مختلف یخچال ظاهر شده و وارد مواد غذایی بدون درپوش می‌شود. برای اطمینان از بسته شدن کامل در یخچال کافی است یک برگ کاغذ را بین بدنه و در گذاشت و آن را بست. اگر کاغذ به راحتی بیرون بیاید نشان دهنده باز بودن در و ضرورت تعویض نوار است.
- قرار دادن غذای گرم در یخچال
مسلماً یخچال بهترین فضا برای نگهداری مواد غذایی است اما باید از قرار دادن غذای گرم در آن پرهیز کرد زیرا در این حالت هوای موجود در این فضا به مایع تبدیل می‌شود که دمای یخچال را بالا می‌برد و به دیگر مواد غذایی آسیب می‌زند. همچنین ممکن است این مایعات در یخچال جاری شوند و خوراکی‌های بدون درپوش را آلوده کنند. توصیه می‌شود غذا 1 تا 2 ساعت در محیط آشپزخانه بماند تا خنک شده و سپس در یخچال گذاشته شود. البته در صورت گرمای بیشتر از 32 درجه سانتی‌گراد آشپزخانه نباید بیش از 1 ساعت بیرون بماند زیرا ماندن چند ساعت غذا بیرون از یخچال زمینه رشد و تکثیر عوامل بیماری‌زا را تشدید می‌کند و زمینه‌ساز مسمومیت‌های غذایی می‌شود.
- تمیز نکردن یخچال
گرچه تمیز کردن یخچال کمی وقت‌گیر و پردردسر است اما یک ضرورت برای حفظ سلامت محسوب می‌شود. البته 1 یا 2 بار در سال کافی نیست و باید حداقل یک بار در ماه یخچال را تمیز کرد. در صورت نگهداری مکرر گوشت در یخچال نیز این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. البته نظافت یخچال فقط به طبقه‌های آن خلاصه نمی‌شود و باید شبکه‌ها و کمپرسور پشت و سطح زیر آن را به کمک برس نرم یا جاروبرقی کاملاً تمیز کرد زیرا جمع شدن گردوخاک، تار عنکبوت و... جریان هوا را دچار مشکل می‌کند و مانع از عملکرد مطلوب موتور یخچال می‌شود. یک راهکار ساده و مؤثر برای نظافت فضای داخل یخچال نیز شستشو با آب و صابون و سپس کشیدن اسفنج مرطوب آغشته به 4 تا 5 قطره آبلیمو روی سطوح مختلف است.
منبع: هفته نامه سلامت