فرقي نمي‌كند دانش‌آموز باشيد، يا دانشجو يا حتي طلبه‌اي در يكي از حوزه‌هاي علميه؛ مشغول به هر درجه‌اي از تحصيل كه باشيد مي‌توانيد به سادگي يك سال مرخصي تحصيلي بگيريد و در يكي از مدارس مؤسسه بيت‌الاحزان مشغول حفظ قرآن كريم شويد. در روزهاي مقارن با ثبت‌نام اين موسسه، گفت‌وگويي با حجت‌الاسلام شاهسوني عضو هيأت امناي مؤسسه بيت‌الاحزان حضرت زهرا سلام‌الله‌عليها انجام داده‌ايم تا با فعاليت‌ها و روند آموزشي كلاس‌هاي حفظ يكساله قرآن كريم در اين مؤسسه بهتر آشنا شويم.
- بيت‌الاحزان چگونه پاگرفت؟
اولين بار در سال 75 بود كه تعدادي از روحانيون دهستان خير از توابع شهرستان استهبان استان فارس به فكر انجام فعاليت‌هاي قرآني افتادند و براي اين كار مؤسسه بيت‌الاحزان حضرت زهرا سلام‌الله‌عليها را راه‌اندازي كردند. البته آنطور كه اعضاي هيأت امنا مي‌گويند اين مؤسسه در ابتدا و طي چند سال اول تاسيس، به حد امروزي گسترده نبود و كلاس‌هاي قرآني تنها در روستايي به نام ماهفرخان شهرستان قرآني استهبان و 14روستاي تابعه آن برگزار مي‌شد.
بعد از آن، حدود سال 80 بود كه مؤسسه به‌طور مداوم گسترش پيدا كرد تا اينكه در سراسر استان فارس شعبه‌هايي از آن راه‌اندازي شد. در سال 87 شعبه شيراز هم افتتاح شد و به اين ترتيب بود كه اكثر شهرهاي استان فارس داراي شعبه‌هايي از اين مدرسه شدند و تقريبا تمام مردم استان مي‌توانستند از اين فرصت مغتنم بهره‌مند شده و حافظ كل قرآن كريم شوند.
همان سال‌ها شعبه‌اي هم در شهر قم افتتاح شد و سپس شعبه‌اي در استان سيستان و بلوچستان راه اندزاي شد تا فعاليت‌هاي برون‌استاني مؤسسه بيت‌الاحزان گسترده شود. همچنين بهمن‌ماه سال 92 شعبه‌اي در شهرري افتتاح شد، به اين صورت بود كه فعاليت‌هاي مؤسسه به پايتخت هم رسيد. يكي از اقدامات مغتنم، منحصر‌به‌فرد و بسيار مهم ديگر مؤسسه بيت‌الاحزان اين است كه شعباتي در استان‌هايي همچون فارس و آذربايجان‌شرقي راه‌اندازي كرده كه به‌صورت شبانه‌روزي به حفظ و تفسير يكساله قرآن كريم مشغول هستند. نكته قابل توجه اين است كه هرچند اين مؤسسه طي سال‌ها فعاليت، با رشد و گسترش بسيار خوب و موفقي همراه بوده است اما مسئولان مؤسسه باور دارند كه هنوز در ابتداي راه هستند و تا رسيدن به هدف نهايي كه فعاليت در سراسر جهان اسلام است راه درازي در پيش دارند.
حفظ تخصصي يكساله‌اي كه در مدارس شبانه‌روزي انجام مي‌شود، مزيت‌هايي دارد كه حفظ چندساله و طولاني‌مدت از آن بي‌بهره است. حجت‌الاسلام شاهسوني در اين‌باره مي‌گويد: «به‌عنوان مثال در دوره حفظ قرآن‌كريم كه در مدرسه شبانه‌روزي انجام مي‌شود، قرآن‌آموز در مدت يك سال از هر نوع دغدغه تحصيلي و مشكلات زندگي دور است و تمام وقت خود را منوط به حفظ و انس با قرآن مي‌كند كه اين اتفاق موجب تمركز بيشتر او در انجام حفظ قرآن مي‌شود. در عين حال همه قرآن‌آموزان در اين مدت در كنار يكديگر هستند و اين اتفاق نيز موجب هم‌افزايي بيشتر و تقويت روحيه قرآني آنها مي‌شود». حجت‌الاسلام شاهسوني با بيان اينكه كميت و كيفيت حفظ قرآن در دوره‌هاي متمركز يكساله به‌درستي و به‌طور مداوم مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد، ادامه مي‌دهد: «حضور قرآن‌آموزان در مركز موجب شده تا آنها هدف خود را نزديك بدانند و درنتيجه انگيزه بيشتري براي حفظ قرآن داشته باشند. اين در شرايطي است كه ما شاهد هستيم در حفظ طولاني‌مدت، معمولا هدف دورتر تصور مي‌شود و به همين دليل است كه انگيزه‌هاي فرد سست شده و موجب خستگي و كندي در كار حفظ قرآن مي‌شود».
بسياري از گفت‌وگوهاي قرآن‌آموزان هم در فضاي مدرسه حول مفاهيم ديني و قرآني است، آنطور كه مدير اين مؤسسه توضيح مي‌دهد: «هرقدر هم كه درباره موضوعي در ظاهر بي‌ارتباط با قرآن صحبت كنيم باز هم از آنجا كه مسائل را از ديدگاه قرآني و ديني مي‌سنجيم سعي مي‌كنيم از آيات قرآن مصداقي پيدا كنيم. اين كار موجب مي‌شود كه ذهن قرآن‌آموزان درباره قرآن باز باشد و در ميان حفظيات‌شان جست‌و‌جو كنند و آيه‌اي متناسب با موضوع مورد بحث پيدا كنند. آنها حتي در تفريحات خود گاهي آيه را مي‌خو انند و از ديگران مي‌خواهند تا ادامه آيه را بخوانند يا بگويند كه اين آيه در كدام سوره قرآن است. فكر مي‌كنم حافظ قرآن بايد ذهن پويا و فعالي داشته باشد تا بتواند از حفظياتش براي داشتن زندگي ديني استفاده كند. اين كار نوعي رقابت بين‌شان ايجاد مي‌كند و در تثبيت حفظيات آنها بسيار مؤثر است».
- مراحل ورود به مدارس بيت‌الاحزان
اگر شما هم دوست داريد در مدت يك سال حافظ كل قرآن كريم شويد يا فرزند نوجوان و يا جواني داريد كه استعداد و پشتكار لازم را در او سراغ داريد، حتما به مؤسسه بيت‌الاحزان سري بزنيد. البته بايد بدانيد همانطور كه اشاره شد، بسياري از مدارس بيت‌الاحزان به صورت شبانه‌روزي اداره مي‌شود و لازم است درمدت يك سال تمام وقت خود را در كنار قرآن‌آموزان بگذرانيد تا همه هم و غم‌تان حفظ قرآن باشد؛ البته محيط شاد و آرامش قرآني كه در محيط مدرسه‌هاي شبانه‌روزي حفظ قرآن كريم حاكم است، مي‌تواند از اين يك سال خاطره‌اي شيرين و فراموش‌نشدني برايتان رقم بزند.
حالا اگر تصميم‌تان را گرفته‌ايد و عزم‌تان جزم شده تا حافظ كل قرآن شويد و از بركت‌ها و رحمت‌هاي آن در باقي عمرتان بهره‌مند شويد، بايد بدانيد كه براي ورود به مدارس شبانه‌روزي حفظ و تفسير يكساله كل قرآن كريم ارديبهشت‌ماه امسال را دريابيد و تا دير نشده با ورود به وب سايت اين مؤسسه به آدرس www.beytolahzan.ir ثبت‌نام اينترنتي انجام دهيد. بعد از آن بايد صبر كنيد تا مرحله دوم انجام شود چون قرار است در خرداد‌ماه براي ثبت‌نام‌كنندگان، مصاحبه و آزمون ورودي برگزار شود تا افرادي كه حد نصاب نمره را كسب مي‌كنند بتوانند از امكانات اين مدرسه‌ها بهره‌مند شوند.
تير و مرداد‌ماه هم ويژه انجام مرحله سوم ورود افراد علاقه‌مند به حفظ قرآن است كه طي آن، دوره آزمايشي 40روزه برگزار مي‌شود تا گزينش نهايي صورت بگيرد. از شهريور‌ماه هر سال تا تيرماه سال آينده هم برگزاري دوره اصلي انجام مي‌شود كه همان يك سال حفظ قرآن كريم است. مرحله پاياني اين مدرسه هم آن است كه شهريور‌ماه سال آينده جشنواره تجليل از حافظان كل قرآن كريم برگزار مي‌شود.
- يك روز با بچه‌هاي مدرسه
آشنايي با برنامه روزانه در مدارس شبانه‌روزي حفظ قرآن كريم موجب مي‌شود كه در انتخاب و تصميم‌گيري براي شركت در اين دوره مشكل كمتري داشته باشيد. آنطور كه عضو هيأت امناي مؤسسه توضيح مي‌دهد، برنامه‌اي مدون و منسجم تعيين شده تا قرآن‌آموزان بدانند طي شبانه‌روز به‌طور منظم به چه كارهايي بايد مشغول باشند.
اولين برنامه روزانه در اين مدرسه اقامه نماز صبح است كه به‌صورت جماعت در محل اسكان قرآن‌آموزان انجام مي‌شود. قرائت دعاي قبل از تلاوت قرآن و دعاي امام‌زمان عجل‌الله‌تعالي فرجه‌الشريف هم به‌صورت دسته‌جمعي انجام مي‌شود تا خواب و كسالت قرآن‌آموزان را به نشاط و شادابي تبديل كند. ورزش صبحگاهي دسته‌جمعي هم به همين منظور در محوطه اسكان آنها انجام مي‌شود و آنها را آماده صرف صبحانه مي‌كند.
بعد از اين برنامه صبحگاهي، كلاس‌هاي حفظ قرآن شروع مي‌شود. كلاس حفظ در اين مدرسه شامل تحويل صفحه به صفحه حفظ جديد است كه در روز قبل انجام داده‌اند. هر استاد 12قرآن‌آموز دارد كه در قالب 2گروه مشغول مباحثه و مرور حفظيات شده و هر گروه به‌مدت 30دقيقه در كلاس حاضر مي‌شوند. كلاس ديگر هم عنوان كلاس 10درس را دارد كه پرسش از محفوظات 10 روز اخير در آن انجام مي‌شود؛ هر قرآن‌آموز بايد حفظ روزانه خود را تا 10 روز تكرار كند و در طول اين 10 روز محفوظات خود را به استاد تحويل دهد. اين مرور پيوسته و منظم موجب تثبيت محفوظات مي‌شود. كلاس مرور محفوظات هم از كلاس‌هاي مهم در مدرسه‌هاي شبانه‌روزي بيت‌الاحزان است كه در آن پرسش از محفوظات 3 جزء گذشته انجام مي‌شود. اين كلاس از هفته چهارم شروع مي‌شود.
مرحله دوم برنامه روزانه، خواب نيمروزي و استراحت بعد از تمام‌شدن كلاس‌هاست كه معمولا تا حدود ساعت 12ظهر ادامه دارد. تا اينكه اذان ظهر و عصر سر داده شود و قرآن‌آموزان در نماز جماعت شركت كنند. صرف ناهار و استراحت بعد از آن هم انجام مي‌شود تا دوره عصرانه كلاس‌ها برگزار شود.
برنامه آموزش شيفت عصر هم شامل استماع ترتيل است تا قرآن‌آموزان هر روز 2 صفحه حفظ جديد روز آينده را به‌طور دسته‌جمعي گوش دهند و براي حفظ جديد آمادگي بيشتري داشته باشند. بعد از استراحت كوتاهي، كلاس تفسير قرآن داير خواهد شد تا قرآن آموزان با مفاهيم كلام وحي آشنا شده و درك بهتري از پيام قرآن كريم داشته باشند. آنطور كه حجت‌الاسلام شاهسوني مي‌گويد تمركز اين مدارس بيشتر از اينكه بر حفظ قرآن باشد، بر بالا بردن توان فرهنگي و مديريت قرآني افسران آينده حوزه فرهنگ در سطح كشور است.
عصرها هم برنامه ورزشي موجب نشاط بيشتر خواهد شد و نماز مغرب و عشاء به‌طور جماعت ادا مي‌شود. پس از صرف شام هم قرآن‌آموزان فرصتي دارند تا محفوظات خود را مرور كنند. در اين مدت آنها مي‌توانند استراحت كرده و اخبار را از تلويزيون مشاهده كنند و همچنين مباحثه محفوظات را انجام بدهند. برنامه دعا و زيارت‌خواني هم به‌صورت منظم در اين مدارس انجام مي‌شود. به اين ترتيب كه صبح روزهاي پنجشنبه زيارت عاشورا خوانده مي‌شود، ظهر جمعه مخصوص زيارت آل‌ياسين است و ظهر شنبه هم به زيارت امين‌الله اختصاص دارد كه به‌طور دسته‌جمعي در محل مدرسه انجام مي‌شود.