تا پیش از این ارتباط بین توازن باکتریهای روده با بیماریهایی مانند اوتیسم و پارکینسون کشف شده بود.
بنابرگزارش ديليميل، باكتريهاي دستگاه گوارش در سالهاي اخير موضوع داغ تحقيقات در حوزه سلامت بوده است. تحقيق اخير كه ارتباط بيشتري بين باكتريها و پاسخهاي عاطفي يافته، روي 40زن انجام شده است. در اين مطالعه آنها براساس باكتريهاي رودهشان به دو گروه تقسيم شدند. محققان سپس تصويرهاي فعاليت مغزي آنها در برابر پاسخهاي عاطفي را اندازهگيري كردند و به اين نتيجه رسيدند كه تصوير مغز زنان با باكتريهاي مختلف متفاوت است. 33نفر از نمونههاي تصادفي زنان داراي نوعي باكتري به نام «باكتروئيد» بودند؛ زناني كه مقادير زيادي از باكتروئيد در بدن خود دارند ماده خاكستري متراكمتري در قشر فرونتال پيشاني و حجم بيشتري از ماده مغزي در هيپوكامپ داشتند. هيپوكامپ اصليترين قسمت مغز در روند حافظه بلندمدت است و در واقع بعد از گذشت زمان، وقايع به كمك هيپوكامپ رمزگشايي ميشود. زناني كه باكتري پريوتلاي بيشتري داشتند، ماده مغذي كمتري در اين ناحيه از مغزشان كه مسئول برقراري ارتباطات و فرايندهاي احساسي و تمركزي در مغز است دارند.
تحقيقات پيشين ارتباط بين ميكروبيوتاي روده و احساسات ساير حيوانات مانند جوندگان و برخي از احساسات در آدمي را كشف كرده بود. (ميكروبيوتا به عملكردهاي گوارشي ازجمله كنترل زمان انتقال، عادات رودهها، كنترل فراهمي زيستي مواد مغذي و مدولاسيون فعاليت سيستم ايمني دستگاه گوارش كمك ميكند)؛ اما در مورد افسردگي و باكتريهاي روده چنين نتيجهاي بهدست نيامده بود. مطالعه روي موشها نشان داده است كه اگر آنها بدون باكتريهاي طبيعي موجود در هنگام تولد رشد كنند، گرايش كمتري به اضطراب دارند. وقتي به موشها ميكروبيوتاي انساني تزريق شود آنها سطوح بالاتري از اضطراب را نشان ميدهند. تحقيق اخير كه با هدايت دكتر كريستين تيليش انجام شده نشان ميدهد كه باكتريهاي مختلف روده روي ميزان اضطراب انسان تأثير ميگذارد. محققان با نشاندادن تصاوير اشيايي كه در افراد واكنش عاطفي ايجاد ميكند و سنجش نوع باكتري رودهشان ميزان اضطراب در افراد را ارزيابي كردند. البته هنوز در اين تحقيق مشخص نشده است كه آيا روده بر مغز تأثير ميگذارد يا عملكرد مغز ميزان باكتريهاي روده را مشخص ميكند.
علاوه بر اين چندي پيش مطالعات محققان مؤسسه فناوري كاليفرنيا در پاسادنا نشان داد كه ميكروبهاي روده نقش مهمي در توليد سروتونين محيطي دارند. سروتونين يكي از مواد شيميايي مغز است كه نقش تعيين كنندهاي در رفتار و احساسات دارد. عدمتعادل اين ماده شيميايي يكي از مهمترين دلايل بروز افسردگي است. تحقيقات نشان ميدهد كه 90درصد سروتونين، در معده توليد ميشود و نامتعادل شدن سروتونين محيطي به بيماريهاي مختلفي از سندروم روده تحريكپذير گرفته تا بيماريهاي قلبي عروقي و پوكي استخوان منجر ميشود. ميكروبهاي روده بر انتقالدهندههاي عصبي تأثيرگذار هستند و سروتونين مهمترين انتقالدهنده عصبي به شمار ميآيد.
- باكتريهاي مفيد را بشناسيد
روده انسان حاوي انواع باكتريهاي مفيد مضر و خنثي است. باكتريهاي مفيد در توليد تركيبات مورد نياز بدن مانند ويتامينها نقش مؤثري بهعهده دارند. در مقابل، باكتريهاي مضر تركيبات سمي و سرطانزا توليد ميكنند. بنابراين اگر باكتريهاي مضر در روده غالب شوند نهتنها تركيبات مغذي و ضروري توليد نميشوند بلكه ميزان تركيبات مضر نيز افزايش مييابد. پروبيوتيكها موجودات زنده كوچك ميكروسكوپي هستند كه اگر به تعداد كافي توزيع شوند، سلامت را براي ميزبان خود به ارمغان ميآورند.
پروبيوتيكها معمولا باكتري هستند اما نوعي مخمر نيز وجود دارد كه عملكردي مشابه با پروبيوتيكها دارد. پروبيوتيكها را ميتوان با مصرف مكملها و همچنين برخي مواد غذايي كه با فرايند تخمير باكتريايي توليد شدهاند، براي بدن تأمين كرد. مواد غذايي حاوي پروبيوتيك عبارتند از:« ماست، كفير، كلم رنده شده و آبپز شده با سركه، خمير سويا، كاهوي كيمچي و برخي مواد غذايي ديگر». بيشترين مطالعاتي كه در زمينه پروبيوتيكها انجام شده از منظر سلامت سيستم گوارش بوده است. در بسياري از مواقع مصرف آنتيبيوتيكها باعث بروز اسهال در افراد ميشود. آنتيبيوتيكها بسياري از باكتريهاي طبيعي روده كه مسئول حفظ توازن باكتريها در بدن هستند را از بين ميبرد. همچنين پروبيوتيكها براي شايعترين بيماري گوارشي يعني سندروم روده تحريكپذير نيز مفيدند. آنها قادر به كم كردن گازمعده ، نفخ، يبوست، اسهال و ديگر علائم سندروم روده تحريكپذير هستند. پروبيوتيكها براي مقابله با عفونتهاي شكمي موسوم به هليكوباكتر پايلوري كه عامل اصلي زخم معده و سرطان معده است، نيز مؤثر عمل ميكند.