اصابت موشك و گلوله به در و ديوار خانه‌هاي پايتخت، شهدا و مجروحان كمي برجاي نگذاشت. حالا كه چند دهه از آن سال‌ها مي‌گذرد، براي زنده نگه‌داشتن ياد آن روزها، هر چند تلخ و سخت و دلگير، كارهاي زيادي براي انجام دادن وجود دارد؛ از سر زدن به مزار شهداي ۸ سال دفاع‌مقدس گرفته تا دلجويي از خانواده‌هاي آنها و حتي ديدار با كساني كه بخشي از وجود خود را در جبهه‌ها جا گذاشتند. شهر و كشور ما، جوانان زيادي را در طول سال‌هاي دفاع‌مقدس از دست داد؛ جواناني كه روزگاري هم‌محله‌اي و همسايه ما بودند و حالا نامشان بر سر در كوچه‌ها و خيابان‌ها نقش بسته است. در اين صفحه سري به جاهايي زده‌ايم كه يادآور همان‌هاست.
- پيشنهاد يكم
رفتن به آرامگاه شهداي گمنام
تعداد قبور شهداي گمنام در شهر ما كم نيست. تقريبا در هر منطقه‌اي مي‌توان اين قبور متبرك را پيدا كرد. بيش از 190حرم شهيد گمنام در دانشگاه‌هاي كشور ايجاد شده است. آمارها مي‌گويند كه بيش از هزار شهيد گمنام هم در جاهايي غير از گلزارهاي شهدا تدفين شده‌اند. معروف‌ترين گلزارهاي شهداي گمنام در تهران، كهف‌الشهدا در منطقه ولنجك، تپه نورالشهدا در كلكچال و يادمان‌هايي است كه مثلا در پارك نهج‌البلاغه براي چند شهيد گمنام ساخته شده است. معمولا كنار اين قبور در هفته پيش رو و در مناسبت‌هاي مختلف سال، برنامه‌هايي مثل مراسم دعا و زيارت عاشورا و گاه پخش نذري و خيرات هم انجام مي‌شود. مزار اين شهيدان روزهاي پاياني هفته از حضور مادران چشم‌انتظار و مادران شهداي دفاع‌مقدس خالي نيست كه گويي بر سر مزار فرزند شهيد خود نشسته و با او درددل مي‌كنند. رفتن به اين آرامگاه‌ها مي‌تواند پيشنهاد خوبي باشد براي زنده كردن ياد و خاطره دوران جنگ تحميلي.
- پيشنهاد دوم
خاطره‌بازي در باغ‌موزه دفاع‌مقدس
باغ‌موزه دفاع‌مقدس درست در كنار ايستگاه متروي حقاني قرار دارد و دسترسي به آن آسان است. در اين باغ‌موزه علاوه بر استفاده از فضاي آرامش‌بخش آن، مي‌توانيد مروري هم بر جنگ تحميلي داشته باشيد و حتي اگر سن و سالتان به آن روزها قد نمي‌دهد، از نزديك كمي با حال و هواي آن دوران آشنا شويد. باغ‌موزه دفاع‌مقدس به ادوات جنگي و ماشين‌هاي نظامي و نمونه‌اي از موشك‌ها و خلاصه تمام ابزارهاي به‌كار رفته در جنگ تحميلي كه به نمايش گذاشته است شهرت دارد. برج پرچم و يادمان شهداي گمنام و تالار هشت‌گانه كه به معرفي شهدا و... مي‌پردازد هم از ديدني‌هاي ديگر باغ‌موزه دفاع‌مقدس است. در محوطه باغ‌موزه مي‌توانيد بخشي از دستاوردهاي جمهوري اسلامي در صنايع نظامي را از نزديك ببينيد يا با تعدادي از غنيمت‌هايي كه ايراني‌ها در جنگ تحميلي از دولت بعثي گرفته‌اند از نزديك آشنا شويد. تانك‌ها، زره‌پوش‌ها، موشك‌ها و...، محوطه باغ‌موزه دفاع‌مقدس را به يكي از جذاب‌ترين بخش‌هاي آن تبديل كرده است.
- پيشنهاد سوم
قدم زدن تاريخي در موزه‌هاي شهدا
قطعا وقتي قرار است ياد و خاطره 8 سال دفاع‌مقدس را در ذهن‌مان زنده كنيم، مي‌توانيم سراغ موزه‌هاي شهدا هم برويم. تعدادشان در كل كشور هم كم نيست. در همين تهران خودمان موزه شهدا خيابان طالقاني و موزه آثار شهدا در بهشت‌زهرا(س) و همچنين موزه صلح تهران در پارك شهر، 3محل خوب است؛ مثلا در موزه شهدا خيابان طالقاني مي‌توانيد بخشي از لوازم و وسايل شخصي شهداي جنگ تحميلي يا انقلاب را ببينيد. عكس، وصيت‌نامه، دفترچه خاطرات، مدارك‌تحصيلي، سجاده، قرآن، تسبيح، نوارهاي‌سخنراني، كتاب‌ها و...، ازجمله وسايلي هستند كه در اين موزه، از ۷۰۰ تن از شهدا به نمايش گذاشته شده‌اند. در موزه صلح تهران هم مي‌توانيد با ابزارهاي به‌كار رفته در حملات شيميايي و آسيب‌هايي كه اين حمله‌ها به ايراني‌ها وارد كرد آشنا شويد. موزه‌اي هم كه در قطعه 25بهشت‌زهرا(س) برپا شده، شما را به دوران دفاع‌مقدس مي‌برد.
- پيشنهاد چهارم
همراهي با كاروان راهيان‌نور
هفته دفاع‌مقدس كه از راه مي‌رسد بازار كاروان‌هاي راهيان‌نور هم داغ مي‌شود؛ از بازديد از مناطق جنگي در جنوب غرب كشور گرفته تا سفرهاي كوتاه‌تر و نزديك‌تري كه در قالب اين كاروان‌ها برگزار مي‌شود. مثل سال‌هاي گذشته امسال هم مي‌توانيد به همراه ديگر شهروندان به زيارت جبهه‌هاي جنوب برويد. باغ‌موزه دفاع‌مقدس، يكي از مجريان برگزاري اين كاروان‌هاست. ستاد مركزي كاروان‌هاي راهيان‌نور هم متولي اصلي است. براي كسب اطلاعات بايد به سايتrahiyannoor.ir مراجعه كنيد. البته مردم از طريق مجموعه‌هاي فرهنگي ديگر هم مي‌توانند براي رفتن به سفر راهيان‌نور داوطلب شوند. كاروان‌هاي راهيان نور هر سال در مناسبت‌هاي مختلفي، ازجمله هفته دفاع‌مقدس راهي جبهه‌هاي جنوبي كشور مي‌شوند تا با اين جبهه‌ها و اتفاق‌هاي رخ داده در آن، بيش از پيش و از نزديك آشنا شوند. كاروان‌هاي راهيان‌نور شهرداري هم هر سال به مناطق جنگي
غرب كشور مي‌رود.
- پيشنهاد پنجم
ديدار با خانواده‌هاي شهدا
محله‌ها و خيابان‌ها و كوچه‌هاي بسياري در شهر ما به نام شهيدان جنگ تحميلي نامگذاري شده‌اند؛ حتي كم نيستند محله‌هايي كه كوچه‌هايشان بيش از يك شهيد داشته باشند. هفته دفاع‌مقدس بهانه خوبي است براي اينكه شال و كلاه كنيد و سري به همسايه‌هاي خود كه فرزند شهيدشان را در راه آزادي ميهن‌شان از دست داده‌اند، بزنيد؛ سري به مادر‌ها و پدرهاي آسماني بزنيد و سراغي از مادران چشم‌انتظار بگيريد كه هنوز هم چشم به‌راه خبري از فرزند عزيزشان هستند. سال‌ها از آن روزها مي‌گذرد و احتمالا تعدادي از آنها از محل سكونت در زمان جنگ تحميلي به جاي ديگري نقل مكان كرده‌اند. سري به همسايه‌ها و هم‌محلي‌هاي قديمي خود بزنيد و احوالي از آنها جويا شويد. اگر هم كسي را سراغ نداريد مي‌توانيد خانواده‌هاي شهدا را در گلزار شهدا ببينيد. حتي مي‌توانيد اين كار را دسته‌جمعي با بچه‌هاي مسجد يا هيئت محله انجام دهيد، يا حتي چند همسايه دور هم جمع شويد و در اين روزها به خانه شهدا برويد.
- پيشنهاد ششم
ملاقات با جانبازان و ايثارگران
كم نيست تعداد كساني كه بخشي از وجود خود را در جبهه‌هاي جنگ جا گذاشته‌اند و حالا در نزديكي ما روزگار سپري مي‌كنند. جانبازان جنگي هنوز هم بين مردم ارج و مقام خود را دارند. اين روزها عيادت از كساني كه بيش از 3۰سال بيماري و رنج را به جان خريده‌اند تا امروز ما در آسايش باشيم، مي‌تواند كوچك‌ترين كار براي قدرداني از آنها باشد. آنها حرف‌ها و خاطرات زيادي از دوران دفاع‌مقدس براي گفتن دارند. سري به اين جانبازان و ايثارگران بزنيد و از نزديك با مشكلات آنها آشنا شويد؛ از تحمل رنج بيماري گرفته تا تهيه داروهاي كمياب و سختي خارج شدن از خانه، وقتي كه پايي براي رفتن وجود ندارد. بيمارستان‌هايي مثل بيمارستان «ساسان» هنوز پر است از جانبازاني كه با مرگ در جدال هستند و آسايش و راحتي به آنها روي خوش نشان نمي‌دهد. حتما سري به آنها بزنيد و چند دقيقه لبخند را مهمان صورتشان كنيد. حتما كنارشان بنشينيد و بخواهيد كه از خاطرات زمان جنگ برايتان‌بگويند.
- پيشنهاد هفتم
حضور در نمايشگاه‌هاي موقت
امسال هفته دفاع‌مقدس با دهه اول محرم همزمان شده و به همين دليل هيئت‌هاي زيادي در اين زمينه برنامه‌هايي اجرا مي‌كنند؛ از نمايشگاه‌هاي كوچك كتاب گرفته تا ماكت‌ها و ابزار و ادوات جنگي. اما همزمان با آغاز هفته دفاع‌مقدس، نمايشگاه‌هاي موقتي هم در گوشه و كنار شهر برگزار شده كه در آن تصاويري از سال‌هاي جنگ تحميلي به نمايش گذاشته شده است. اين نمايشگاه‌ها در ميادين و محل‌هاي پرتردد داير شده‌اند. نمايشگاه‌هايي از محصولات فرهنگي مرتبط با دفاع‌مقدس هم در كنار اين نمايشگاه‌ها داير است. به‌طور همزمان با اين نمايشگاه‌ها، برنامه‌هاي فرهنگي‌اي هم در گوشه و كنار محله‌ها در حال رقم خوردن است كه رهگذران و اهالي هر محله را براي دقيقه‌اي هم كه شده با خود به حال و هواي روزهاي آغازين جنگ تحميلي مي‌كشاند. نمايش‌هاي خياباني ازجمله اين برنامه‌ها هستند؛ مثلا نمايشگاه ميدان بهارستان سال‌هاست كه برپا مي‌شود و جزو ديدني‌هاي اين روزهاست.
- پيشنهاد هشتم
خانه موزه‌هاي مرتبط با دفاع‌مقدس
برخي از خانهموزههاي تهران يادگاري‌هاي زيادي از دوران جنگ دارند؛ مثلا خانه‌موزه شهيد چمران در محله سرپولك كه يكي از خانهموزههاي ديدني تهران محسوب مي‌شود نشانه‌هاي زيادي از دوران جنگ را در دل خود جاي داده است. در ضمن يكي ديگر از جاهايي كه بازديد از آن در هفته دفاع‌مقدس طرفداران زيادي دارد حسينيه و بيت جماران است كه امام خميني(ره) آخرين سال‌هاي عمر خود را در آن گذراند. علاوه بر خانه امام خميني(ره) و حسينيه جماران، بخشي به نام گالري جماران هم در زيرزمين ساختمان حسينيه وجود دارد كه در آن تصاويري از زندگي امام خميني(ره) و همچنين كتاب‌هاي نوشته‌شده توسط ايشان را مي‌توان يافت. بازديد از خانه‌موزه شهيدرجايي، خانه‌موزه شهيدبهشتي و ساير خانهموزههاي شهر هم در اين هفته خالي از لطف نيست. سال گذشته هم موزه شهداي منطقه18درست در خيابان شهيد بهرامي، خيابان شهداي دانش‌آموز، تقاطع خيابان ياسر، افتتاح شد كه آنجا هم ديدني‌هاي زيادي از دوران جنگ تحميلي دارد.