سید ضیاء هاشمی در سال ۱۳۶۷ دیپلم ریاضی فیزیک را در این شهر اخذ کرده و با اخذ رتبه اول آزمون سراسری سال ۱۳۶۹ در رشته علوم اجتماعی راهی تهران می‌شود تا تحصیلات دانشگاهی را آغاز کند.
هاشمی از جمله اعضای هیات علمی دانشگاه تهران است که از مقطع کارشناسی تا دکتری خود را در همین دانشگاه تحصیل کرده و در سال ۱۳۸۳ موفق به دفاع از رساله خود در دکتری رشته جامعه‌شناسی شده است. وی در سال ۱۳۷۳ نیز حائز عنوان رتبه اول آزمون کارشناسی ارشد در رشته جامعه‌شناسی شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه، دارای تحصیلات حوزوی نیز است و در حوزه علمیه قم تا سطح خارج فقه و اصول پیش رفته است.
هاشمی، تدریس درس‌هایی نظیر تکنیک‌های خاص تحقیق در علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، جامعه‌شناسی سازمان‌ها، جامعه‌شناسی کار و شغل، جامعه‌شناسی جوانان، مبانی جامعه‌شناسی، آمار در علوم اجتماعی، کاربرد کامپیوتر در علوم اجتماعی و روش تحقیق در علوم اجتماعی را در مقطع کارشناسی و درس‌های جامعه‌شناسی هویت، بررسی مسایل اجتماعی جوانان، جامعه‌شناسی جوانان، بررسی مسایل اجتماعی ایران، روانشناسی اجتماعی جوانان، فلسفه روش، روش تحقیق پیشرفته و تکنیک‌های خاص تحقیق را در مقطع کارشناسی ارشد در سوابق تدریس دانشگاهی دارد.
سید ضیاء هاشمی ورود به عرصه مدیریتی را از سال ۱۳۷۷ و از جهاد دانشگاهی آغاز کرده و معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی تهران بوده است. وی یک دهه سابقه مسئولیت در جهاد دانشگاهی را با ریاست جهاد دانشگاهی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، عضویت در شورای علمی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مسئولیت شاخه تخصصی علوم اجتماعی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی و عضویت در هیئت مدیره مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) تا سال ۱۳۸۷ ادامه داده است.
فعالیت این جامعه‌شناس در نهادهای بالادستی نظیر دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۸۳ با مسئولیت دفتر مطالعات فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کلید خورده و با عضویت در کمیسیون اجتماعی وارد دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه پیدا کرده است. وی در سال ۱۳۸۹ به عضویت عضو کمیسیون تخصصی شورای عالی تحقیقات و فناوری (عتف) که دبیرکل آن با حکم رئیس جمهور تعیین می‌شود، نیز درآمده است.
جدی‌ترین حضور سید ضیاء هاشمی در زمینه تحول در علوم انسانی، در قالب ریاست گروه علوم اجتماعی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در سال ۱۳۸۹ رقم خورده است. فعالیت‌های هاشمی در اواخر دهه ۸۰ در قالب مسئولیت مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی حوزه تخصصی‌اش در دانشگاه تهران متمرکز بوده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران همزمان با استقرار دولت یازدهم طی حکمی از سوی رضا فرجی‌دانا وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری عهده‌دار معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شد. هاشمی با وجود اینکه در آغاز دولت دوازدهم از سوی حسن روحانی رئیس جمهور، به عنوان سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منصوب شد اما به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی معرفی نشده و سرپرستی چند ماهه‌اش، با رأی اعتماد نمایندگان مردم در خانه ملت به منصور غلامی، پایان یافت.
سیدضیاء هاشمی در نهایت در ۱۰ دی ماه ۱۳۹۶ از سوی سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مدیرعامل سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) منصوب شد. پیوستن هاشمی به تیم اطلاع‌رسانی دولت دوازدهم و قرار گرفتن در کسوت مدیرعاملی خبرگزاری رسمی دولت، در حالی صورت گرفت که سوابق رسانه‌ای هاشمی در قالب عضویت در هیئت موسس و هیئت مدیره خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و خبرگزاری بین‌المللی همکاری‌های خبری شیعه (شفقنا) و نیز عضویت در هیئت نظارت بر مطبوعات کشور قابل مرور است.
این دانشیار دانشگاه تهران، همکاری در طرح پژوهشی بررسی رابطه جوانان با حکومت و جامعه و نقش رسانه در آن و راهنمایی پایان‌نامه کارشناسی ارشد «میزان استفاده از فضای مجازی (اینترنت) بین دانشجویان و تاثیر آن بر مناسبات اجتماعی» را نیز در کارنامه علمی و حرفه‌ای خود دارد.