واقعیت این است که بسیاری از کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (NATO) اعتماد خود را به عملیات در افغانستان از دست داده‌اند و از شرکت در مأموریت‌های پرخطر در این کشور سرباز می‌زنند.
با دکتر «جولین اسمیت» مدیر برنامه امنیت بین‌الملل در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل واشنگتن گفت‌وگو کرده‌ایم تا نظر این تحلیلگر بحران را درباره آنچه در افغانستان می‌گذرد جویا شویم.
***
- خانم اسمیت! در جریان آنچه در افغانستان می‌گذرد قرار دارید. آیا مأموریت ناتو در افغانستان به بن‌بست رسیده است؟
شاید بتوان از این استفاده کرد. پایتخت‌هایی اروپایی در انجام تعهدات خود در افغانستان کارآمدی لازم را نشان نمی‌دهند و فقدان راهبردی جامع، منسجم و هماهنگ برای عملیات در افغانستان موجب شده است شبه‌نظامیان طالبان و تروریست‌های القاعده هرچه می‌خواهند در این کشور انجام دهند.
- 41700 سرباز از 39 کشور عضو ناتو در افغانستان حضور دارند که از این تعداد 15 هزار سرباز آمریکایی هستند. آمریکا علاوه بر این تعداد 12 هزار سرباز ویژه ضدشورش در افغانستان دارد. دلیل ناتوانی این تعداد سرباز مجرب در تأمین امنیت افغانستان چیست؟
ناهماهنگی. در بسیاری از موارد عملیات نیروهای ضدشورش آمریکا با نیروهای ناتو در افغانستان ناهماهنگ است و حتی تداخل دارد.البته اشکالاتی نیز به ساختار NATO وارد است که درباره آن صحبت نمی‌کنم اما عامل دیگر که در بروز وضعیت موجود بی‌تأثیر نبوده است، بی‌تفاوتی واشنگتن و متحدانش به بی‌ثباتی و ناامنی کشورهای همسایه افغانستان به‌ویژه پاکستان است.
اینکه شورشیان طالبان و القاعده از نواحی مرزی پاکستان به‌عنوان بهشتی امن برای تهییج و آموزش نیروهای خود و طرح‌ریزی عملیات علیه ناتو استفاده می‌کنند واقعا فاجعه است. بی‌تفاوتی واشنگتن به شرایط پاکستان نقش به‌سزا در این روند داشته است.
- 6 سال ازحمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در افغانستان می‌گذرد. این کشور کی روی ثبات به خود خواهد دید؟
مشکل بزرگ مدیریت طرح بازسازی افغانستان است. کشورهای متحد در افغانستان از نبود اتحاد رویه رنج می‌برند. اگر به اظهارات گیتس توجه کنید درخواهید یافت روی صحبت وی بیشتر به کشورهایی نظیر آلمان است.
کشوری که از لحاظ شمار نیروها پس از آمریکا و بریتانیا در جایگاه سوم قرار دارد اما به‌هیچ‌وجه در روند تقسیم خطر مشارکت ندارد. جالب اینکه سخنگوی وزارت دفاع آلمان نیز در واکنش به این انتقادها گفت: «ما از اهمیت این مشکلات در عراق آگاهیم اما این اظهارات برای ما تازگی ندارد!»
- طی روزهای اخیر برخی مقامات آمریکایی از احتمال افزایش شمار نیروها در افغانستان سخن گفتند. این موضوع می‌تواند به حل مشکل کمکی کند؟
فکر نمی‌کنم پنتاگون سربازان بیشتری به افغانستان بفرستد. فکر می‌کنم گیتس درک می‌کند تعداد سربازان مشکل افغانستان نیست.
آنچه افغانستان را با این مشکلات مواجه ساخته است فقدان راهبردی جامع برای بازسازی این کشور یا چیزی شبیه به مشکلی در عراق به چشم می‌خورد.