انتقال این وظیفه اقدام راحتی نبود. نیروهای انگلیسی بهعنوان بخشی از نیروی بینالمللی کمک به امنیت افغانستان (آیساف) تحت فرماندهی ناتو و با مأموریت و وظایفی متفاوت با نیروهای ائتلاف کار خود را در این منطقه آغاز کردند. وظیفه نیروهای ائتلاف مبارزه با تروریسم بود ـ و در قسمتهایی از جنوب همچنان هست ـ اما وظیفه نیروهای انگلیسی برقراری امنیت لازم برای مهیا شدن زمینه بازسازی بود.
صبغتالله مجددی، رئیس مجلس سنای افغانستان، گفت: نیروهای انگلیسی خواهان برقراری امنیت در ولایت هلمند نیستند. آنها اگر میخواستند، میتوانستند طالبان را یکروزه قلعوقمع کنند. طالبان آنقدر که آنها میگویند قوی نیستند.
سخنان مجددی نمک پاشیدن بر زخمی بود که هنوز التیام نیافته است. ظرف 18 ماه گذشته در ولایت هلمند شورشها سیر صعودی داشته، روند بازسازی متوقف شده و مردم روزبهروز ناراضیتر شدهاند. در این میان، نیروهای انگلیسی مجبور به انجام عملیات پیاپی به منظور پاکسازی این ولایت از عناصر متخاصم بودهاند و این در حالی است که فرمانده ارشد ناتو علنا اعتراف کرده است نیروهای دولت افغانستان قادر به حفظ مناطق تصرفشده در این نبردها نیستند.
هماکنون در پی ارائه گزارش عبدالواحد کاریزوال، نماینده ولایت هلمند در مجلس، نیروهای انگلیسی آماج انتقاد نمایندگان مجلس سنا قرار گرفتهاند.
کاریزوال پس از سفری که با هدف حقیقتیابی ماجرا به استان زادگاهش انجام داد به مجلس سنا گفت: نیروهای انگلیسی حین تفتیش منازل و افراد، مرتکب انواع خشونتها میشوند و به بمباران روستاها و کشتن مردم غیرنظامی، ازجمله کودکان، مبادرت میورزند. وی افزود: دلیل واقعی ناامنی در هلمند رفتار و عملکرد سربازان انگلیسی است.
نمایندگان مجلس سنا نیز در واکنشی خشمآلود به این گزارش خواستار تحقیق درباره اتهامات مطرحشده و اتخاذ اقدامات لازم در این رابطه شدند.
محتوای گزارش مذکور و واکنش مجلس سنا به آن، توجه را به یکی از موانع عمده بر سر راه تلاشهای نیروهای انگلیسی برای برقراری امنیت و ثبات در ولایت هلمند جلب میکند و آن بیاعتمادی بسیاری از مردم آن منطقه به نیروهای خارجی است.
محمد حنیف حنیفی، نماینده ولایت اوروزگان که همجوار ولایت هلمند است، با ابراز باور رایج در میان عموم مردم میگوید: انگلیسیها میخواهند انتقام اجدادشان را بگیرند.
حضور تاریخی انگلیس در افغانستان حضوری طولانی و پرمسئله بوده است. آغاز دخالتهای انگلیس در این کشور به رقابتهای امپراتوری انگلستان و روسیه تزاری در قرن نوزدهم بر سر تسلط بر این منطقه باز میگردد.
در آن مقطع، انگلیس چندین بار درصدد تبدیل افغانستان به کشوری حایل برای حفاظت از مستعمره هند در برابر توسعهطلبیهای روسیه برآمد. اما شورشیان محلی حاضر به همکاری نشدند و نتیجه آن وقوع 3 جنگ ناموفق بود.
فاجعهبارترین درگیری نظامی در سال 1880 در نبرد میوند در اطراف رود هلمند روی داد که به کشته شدن بیش از 1900 نفر از نیروهای انگلیسی و هندی انجامید.امروز با وجود گذشت قریب به 130 سال، آن اتفاقات هنوز از یاد و خاطره ساکنان هلمند زدوده نشده و آنان قویا معتقدند که انگلیسیها هم هنوز آن دوران را به خاطر دارند.
حنیفی میگوید: اسلاف آنها در هلمند شکست خوردند و به همین دلیل است که دارند در این استان ناامنی ایجاد میکنند. به همین خاطر است که مردم را میکشند.
وی ضمن تأکید بر اینکه قبل از ورود نیروهای انگلیسی اوضاع امنیتی بهمراتب بهتر از الآن بود، میافزاید: قبلا ولایت امنیت داشت و مردم رابطهشان با نیروهای خارجی بهتر بود.
به گفته حنیفی، مجلس سنا درصدد تقدیم نسخهای از گزارش مذکور به حامد کرزای، رئیسجمهوری افغانستان و تقاضا برای اقدام قاطع در این رابطه است.وی میگوید: تا زمانی که نیروهای انگلیسی از منطقه خارج نشوند و نیروهای دیگری در محل مستقر نشوند امنیت به هلمند بر نمیگردد.
دیدگاههای حنیفی دیدگاه اکثریت مردم هلمند است. آنان قویا معتقدند سیر شدیدا نزولی سطح امنیت پس از ورود نیروهای انگلیسی، رخدادی تصادفی نبوده است.
یکی از ساکنان لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند، به نام سلطان محمد میگوید: اگر انگلیسیها امروز اینجا هستند دلیلش این است که میخواهند با پشتونها بجنگند. انگلیسیها صاحب فناوری و تسلیحات مدرن هستند ولی نمیتوانند طالبان را شکست دهند.
آنها چطور نمیتوانند با بیش از هزار سرباز که در این ولایت دارند امنیت را برقرار کنند؟ آنها نه توان بازسازی دارند نه میتوانند قلب و روح مردم را تسخیر کنند. واقعیت این است که آنها خواهان امنیت نیستند.
این در حالی است که سرهنگ دوم ریچارد ایتان، سخنگوی آیساف در ولایت هلمند، ضمن تأکید بر اینکه هدف نیروهای انگلیسی فقط و فقط تأمین امنیت و ثبات است، میگوید: ما به درخواست دولت افغانستان و به تصمیم شورای امنیت اینجا هستیم. نیروهای ناتو با ارتش و پلیس افغانستان عملیات مشترک انجام میدهد. آنها کارشان فقط تفتیش منازل مردم نیست.
وی تنها دلیل حضور نیروهای انگلیسی در هلمند را برقراری امنیت ذکر و تأکید کرد: ناتو و نیروی کمکامنیتی بینالمللی اینجا هستند تا جلو حملات طالبان علیه دولت افغانستان و نیروی کمکامنیتی را بگیرند.
محمد انور، دبیر شورای ولایتی هلمند، نیز ضمن رد اتهامات نمایندگان مجلس سنا میگوید: از زمان جنگ افغانها و انگلیسیها سالها میگذرد. انگلیسیها برای کمک اینجا هستند نه انتقام.
غلام سرور غفاری، کارشناس امور سیاسی از هلمند نیز حملات لفظی پارلمان علیه نیروهای انگلیسی را محکوم کرد و گفت: این برای پارلمان خیلی بد است که نیروهای انگلیسی را متهم کند که خواهان امنیت نیستند. وظیفه پارلمان این نیست.
با این حال، وی حاضر نشد از عملکرد نیروهای خارجی دفاع کند و گفت: سازمان ملل باید یک شورای نظارتی برای تحقیق در مورد اقدامات نیروهای انگلیسی تشکیل دهد.با این همه، افکار عمومی متمایل به دیدگاه مجلس است.
سردار محمد که در لشکرگاه معلم است ، میگوید: مردم هلمند نمیتوانند تفتیش منازلشان توسط انگلیسیها را تحمل کنند. ورود بدون مجوز یک خارجی به خانه یک پشتون عملی غیرانسانی است. این سربازان باید محاکمه و مجازات شوند. آنها مردم بیگناه را میکشند و زندانی میکنند و آنها را القاعده و طالبان مینامند.
ISN Security Watch
9 نوامبر