در این مسیر، طرح‌ها و برنامه‌های متنوعی برای ایجاد شغل تدوین شده که اگر کل این برنامه‌ها طبق هدفگذاری محقق شوند، در پایان سال‌جاری یک‌میلیون و 348هزار و 725شغل جدید در اقتصاد ایران ایجاد خواهد شد. البته 200هزار مورد این رقم، به مهارت‌آموزی جوانان شغل اولی مربوط است که با هدف آموزش جمعیت هدف و کمک کردن به کاهش هزینه جذب نیرو برای واحدهای اقتصادی انجام می‌شود و مستقیما نمی‌تواند اشتغال‌زایی به‌حساب آید.
به گزارش همشهری، در زمستان پارسال، نرخ بیکاری کل کشور به 12.1درصد رسید که نسبت به فصل مشابه سال قبل 3درصد کاهش یافته بود اما همچنان از بیکاری ۳ میلیون و ۲۲۶ هزار نفر ایرانی حکایت داشت. در این وضعیت برنامه‌های اشتغال‌زایی دولت دوازدهم برای ایجاد شغل برای معادل 41.8درصد کل بیکاران هدفگذاری کرده اما این موضوع حتی درصورت تحقق صددرصدی برنامه‌ها نیز قادر نخواهد بود نرخ بیکاری کل کشور را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش دهد زیرا به‌دلیل انباشت جمعیت نیروی کار بالقوه پشت دروازه‌های بازار کار، سهم عمده اشتغال جدید به خنثی‌سازی اثر هجوم ورودی‌های تازه‌وارد به بازار کار، بر افزایش نرخ بیکاری اختصاص خواهد داشت که برآورد می‌شود تا سقف یک‌میلیون نفر نیز برسند.
- اشتغال‌زایی در محیط واقعی کار
بررسی برنامه‌های دولت دوازدهم برای تولید و اشتغال در سال‌جاری حاکی از این است که برنامه‌ریزان این حوزه برای ایجاد اشتغال مناسب برای تحصیل‌کردگان، عمدتا بر طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی متمرکز شده‌اند که برآورد می‌شود جای پای 70هزار فارغ‌التحصیل را در بازار کار محکم کند.
البته این فارغ‌التحصیلان در دیگر برنامه‌های دولت نیز مدنظر قرار گرفته‌اند اما طرح کارورزی مختص این جامعه هدف بوده و دولت برای تحقق آن 16میلیارد و 762میلیون تومان صرف خواهد کرد. در این طرح‌ها دولت می‌خواهد 130هزار شغل جدید را از طریق اعطای مشوق‌های بیمه‌ای به کارفرمایان ایجاد کند که براساس آن دولت سهم بیمه کارفرمایان را از یک تا 2سال پرداخت خواهد کرد و برای آن نیز 320میلیارد و 300میلیون تومان اعتبار مدنظر قرار گرفته است.
دولت همچنین در طرح مهارت‌آموزی در محیط واقعی کار، درصدد است با صرف اعتبار 16میلیارد تومانی، شرایط را برای مهارت‌آموزی 200هزار نفر ازجوانان شغل اولی مهیا کند.
این افراد به‌مدت یک سال در واحدهای اقتصادی فعال مشغول به‌کار خواهند شد و البته مدت برخورداری از دوره مهارت‌آموزی تا 12ماه بوده و همه مهارت آموزان مشمول این طرح از شمول قانون کار و قانون تأمین اجتماعی خارج خواهند بود؛ درنتیجه دولت مبلغی برای پرداخت دستمزد یا حق بیمه آنها درنظر نگرفته اما برای یک سال بیمه حوادث هر مهارت‌آموز 80هزار تومان پرداخت خواهد شد.
درواقع این 200هزار نفر با اجرای طرح مهارت‌آموزی مشغول به‌کار نخواهند شد اما آموزش‌های ارائه شده کمک می‌کند تا با سهولت موفق به یافتن شغل شوند ضمن اینکه واحدهای اقتصادی نیز با جذب این افراد نباید متحمل هزینه‌های استخدام نیروی تازه‌کار و آموزش دادن آنها شوند.
- بازآفرینی اشتغال در بخش مسکن
برنامه ملی بازآفرینی نیز که دولت تأکید ویژه‌ای بر آن دارد و براساس آن باید در چشم‌انداز 10ساله کل بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و حاشیه‌ای شهرهای کشور احیا شوند، یکی از برنامه‌هایی است که به‌صورت مدون در دستور کار دولت قرار گرفته و درصورت محقق شدن می‌تواند در سال‌جاری 300هزار شغل پایدار ایجاد کند.
در این طرح، جدای از آورده نقدی توسعه‌گران بخش خصوصی و آورده ساکنان بافت‌های فرسوده، دولت 6290میلیارد تومان اعتبار درنظر گرفته و 4650میلیارد تومان نیز تسهیلات به آن اختصاص می‌یابد.
- اشتغال‌زایی کشاورزی و صنعتی
برنامه‌های دولت در حوزه کشاورزی نیز مقرر کرده که با تخصیص اعتبار 2565میلیارد تومانی و تسهیلات 11هزار و 357میلیارد تومانی 82هزار شغل پایدار ایجاد کند. از سوی دیگر در حوزه صنعت نیز دولت برای تخصیص اعتبار 740میلیارد تومانی برای ایجاد 126هزار شغل جدید صنعتی برنامه‌ریزی کرده و 4730میلیارد تومان تسهیلات نیز برای آن درنظر گرفته است. در این میان، هدفگذاری برای ایجاد 17هزار و 390شغل از مسیر بازسازی ناوگان حمل‌ونقل شهری و برون‌شهری نیز از دیگر برنامه‌هایی است که قرار شده با کمک دولت، تسهیلات بانکی و آورده متقاضیان جمعا به ارزش 2638میلیارد تومان پیگیری شود.
- شغل‌آفرینی در حوزه گردشگری
مزیت‌های ایران در حوزه گردشگری، صنایع‌دستی و میراث فرهنگی امری غیرقابل‌انکار است که کارشناسان بارها توجه به آن را یکی از الزامات خروج از اقتصاد نفتی اعلام کرده‌اند. در سال‌جاری دولت برنامه‌هایی برای اشتغال‌زایی در این حوزه‌ها مدنظر قرار داده که درصورت تحقق 320هزار شغل مرتبط با گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی در 2بخش شهر و روستا ایجاد خواهد کرد.
بخش عمده اعتبارات موردنیاز برای این برنامه شامل 70هزار و 395میلیارد تومان اعتبار است که از طریق صندوق توسعه و شبکه بانکی تأمین خواهد شد و دولت نیز 65.7میلیارد تومان پرداخت حمایتی خواهد داشت. البته تحقق این برنامه‌ها نیازمند آورده نقدی 3957میلیارد تومانی متقاضیان سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها نیز خواهد بود.
- پرداخت یارانه اشتغال‌زا
هدایت یارانه‌های دولتی به سمت شیوه‌هایی که بنگاه‌های اقتصادی را برای جذب نیروی کار ترغیب کند، نیز ازجمله برنامه‌هایی است که در سال 97مورد توجه دولت قرار گرفته است. دولت می‌خواهد 160میلیارد تومان یارانه را برای پرداخت 30درصد از حداقل دستمزد نیروهایی اختصاص دهد که در مناطق محروم و کمتر برخوردار جذب بازار کار می‌شوند.
قرار است این یارانه‌ها به‌مدت 8ماه پرداخت شوند تا از مسیر کاهش هزینه واحدهای پذیرنده جوان شغل اولی، زمینه‌ساز ایجاد اشتغال شود. در این میان طرح توسعه تأمین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی نیز در مناطق روستایی اجرا خواهد شد که براساس آن با گروه‌بندی بیکاران روستایی و همچنین ایجاد پیوند مالی بین یک مؤسسه مالی رسمی و یک مؤسسه مالی غیررسمی محلی، گام‌هایی برای توانمندسازی افراد و توسعه کسب‌وکارهای خرد و خانگی در مناطق روستایی برداشته خواهد شد.
دولت در این طرح 12میلیارد تومان حمایت مالی خواهد داشت و با تخصیص 120میلیارد تومان تسهیلات مالی برای ایجاد 6هزار شغل از این محل در سال‌جاری برنامه‌ریزی کرده اما هدف غایی آن استفاده از ظرفیت‌های محلی و توانمند کردن آن برای مشارکت در تولید، اشتغال و آماده‌سازی برای بازار محصولات تولیدشده است. همچنین دولت در حوزه حمایت از مشاغل خانگی نیز برای ایجاد 36هزار و 582شغل جدید برنامه‌ریزی کرده که با حمایت 36میلیارد تومانی و تسهیلات 755میلیارد تومانی و با همکاری جهاد دانشگاهی پیگیری خواهد شد.