وقتی قرار است ۱۰ هزار تخم ماهی ۱۰۰ میلی را در سرمای زیرصفر درجه سالم نگهداری یعنی خودت را برای هر اتفاقی آماده کرده‌ای. مهدی فاضلی جوان ۳۱ ساله‌ای است که ۳ سال پیش نخستین استخر پرورش ماهی را در روستای تالون راه‌اندازی کرد. کارآفرینی آن هم در روستایی که از ساده‌ترین امکانات رفاهی محروم است کار ساده‌ای نیست. حالا استخر پرورش ماهی برادران فاضلی باعث رونق و آبادانی روستا شده است و بیش از ۱۵ نفر از ساکنان این روستا در این مرکز مشغول به کار شده‌اند.
در جاده سولقان، بعد از روستای رندان شیب تندی وجود دارد که ما را به روستای تالون می‌رساند. ورودی روستا سنگفرش شده است. سکوت روستا در نخستین روزهای زمستان بی‌دلیل نیست؛ با سرد شدن هوا اهالی روستا به شهر می‌روند. خانه‌های ییلاقی تالون پاییز و زمستان خالی می‌شود. روی دیوار خانه‌ای نوشته‌اند دفتر شورای روستای تالون، سراغ برادران فاضلی را می‌گیریم. همه آنها را می‌شناسند. برادرانی که برای به ثمر نشستن کارشان زمستان و تابستان، وقت و بی‌وقت، به تالون می‌آیند تا مبادا اتفاقی برای ماهی‌هایشان بیفتد.
- پرورش زنبورعسل تا ماهی‌های پرورشی
۳ سال پیش وقتی مهدی فاضلی تصمیم می‌گیرد با سرمایه ۵۰ میلیونی ۵ هزار تخم ماهی را درون استخر بریزد خیلی‌ها در گوشش زمزمه کردند اشتباه نکن. اینجا هوا سرد و کار سخت است، ماهی‌ها دوام نمی‌آورند و سرمایه‌ات برباد می‌رود. فاضلی لبخند می‌زند و ما را به سمت استخر ماهی‌ها می‌برد و می‌گوید: «قبل از ما چند نفری تصمیم گرفته بودند استخر پرورش ماهی راه بیندازند اما نتوانستند با وجود این من و برادرهایم تصمیم گرفتیم کار را شروع کنیم.
شکر خدا امروز می‌خواهیم برای دومین بار تخم ماهی‌ها را درون استخر بریزیم. این بار ۱۰ هزار تخم ماهی سفارش داده‌ایم.» نخستین تجربه‌کاری فاضلی با پرورش زنبور عسل شروع شد و همان روزها با دوستی آشنا می‌شود که تجربه خوبی در پرورش ماهی داشت خودش می‌گوید: «برای رسیدگی به زنبورهای عسل به شهریار می‌رفتم آنجا دوستی استخر پرورش ماهی داشت.
فعالیت او انگیزه‌ای برای من شد و همان سال به کمک برادرهایم استخری در روستا ساختیم و ۵ هزار تخم ماهی آوردیم. سرمای هوا نه تنها برای ما مشکل‌ساز نشد بلکه شرایطی را فراهم کرد تا ماهی‌ها از آفت و بیماری دور بمانند. سال گذشته به دلیل یخ‌زدگی سطح آب استخر مجبور بودیم در روز چند بار با میله آهنی یخ را بشکنیم تا به ماهی‌ها اکسیژن برسد.» ماهی‌هایی که به دور از آفت و باکتری بزرگ می‌شوند مسلماً گوشت لذیذی دارند. همین موضوع مشتری‌های ثابتی برایشان فراهم کرد و آوازه‌شان را به شهر و صد البته به گوش مدیران رساند.»
- جواز پرورش تخم ماهی
کارآفرینی در شرایط سخت و باکاری که امکان ریسک بالایی دارد همت و امید می‌خواهد. فاضلی می‌گوید: «مدیران شهرداری و بخشداری کن زیاد سراغ ما می‌آیند. از طرف اداره حریم شهرداری منطقه ۵ هم پیشنهاد توسعه کارمان را داشتیم. آنها پیشنهاد دادند در بوستان جنگلی کوهسار استخر ماهی راه بیندازیم. بعد از بازدید میدانی متوجه شدیم آب کافی ندارد و وقتی آب نباشد نمی‌شود روی پرورش ماهی حساب کرد. بخشداری کن ما را به‌عنوان کارآفرین فعال می‌شناسد و الان در حال پیگری جواز هستیم چون تنها با جواز می‌توانیم تخم ماهی پرورش دهیم. پرورش تخم ماهی باعث می‌شود خودکفا شویم و بتوانیم استخرمان را توسعه دهیم.»
- گردشگران در راه روستا
مهدی فاضلی بیشتر وقتش را در روستا می‌گذراند و در کنار کارگرانی که به مدد کارآفرینی او شاغل شده‌اند برای کسب و کار حلال تلاش می‌کنند. استخر ماهی روستای تالون نه تنها زمینه اشتغال جوان‌های روستا را فراهم آورده از طرفی باعث شده تا روستا آباد شود. آوازه ماهی با کیفیت برادران فاضلی گردشگران زیادی را به تالون کشانده است. فاضلی به سنگفرش کوچه باغ ورودی روستا اشاره می‌کند و می‌گوید: «همین سنگفرش را بخشداری کن انجام داده است. امیدواریم کار ما بهانه‌ای شود تا روستایمان‌آباد شود. روستای زیبایی که در فصل بهار شکوفه باران می‌شود و تابستان درختان گیلاس و هلویش دیدنی است.»
- اینجا ظرفیت کارآفرینی بالاست
استخر ماهی فاضلی با آب چشمه تالون پر می‌شود. آبی که از دل کوه می‌جوشد و زلال و گواراست. خودش معتقد است ماهی‌ای که با آب چشمه بزرگ می‌شود بسیار با کیفیت است. او می‌گوید: «باید تخم ماهی را که در ابتدا ۱۰۰میل وزن دارد به ۸۰ تا ۹۰ گرم برسانیم و بعد بچه ماهی‌ها را در استخر رها کنیم. از اینجای کار باید چند ماه صبر کنیم تا ماهی‌ها به اندازه استاندارد برسند. در هوای عادی برای رشد ماهی ۷ ماه کافی است اما در روستای تالون به دلیل سرمای هوا ۹ ماه طول می‌کشد تا ماهی‌ها کامل شوند. سال گذشته چند ماهی‌مان به وزن ۳ کیلوگرم هم رسیدند. اهالی به شوخی می‌گفتند: می‌خواهید کوسه پرورش دهید؟ امیدوارم با توسعه اینجا جوانان روستا همراهمان شوند. روستاهای بالادست شهر یعنی سولقان، سنگان، کشار، رندان و تالون ظرفیت‌های کارآفرینی زیادی دارند و تنها همت بالا و دست یاری مسئولان را می‌طلبد.»
- نیم نگاه
- فاطمه باجلان مدیر مددسرای بانوان منطقه ۲۲:
- اشتغالزایی برای زنان بی‌خانمان را جدی بگیریم
مددسرای منطقه ۲۲ تنها مددسرای ویژه بانوان در پهنه غربی پایتخت است. این مددسرا روزانه میزبان بانوانی است که به دلایل مختلف همچون اعتیاد، بی‌سرپرستی و مشکلات مالی در راه مانده محسوب می‌شوند و به اصطلاح زندگی را با کارتن‌خوابی می‌گذرانند. «فاطمه باجلان» مدیر گرمخانه بانوان منطقه ۲۲ می‌گوید: «این گرمخانه روزانه میزبان بیش از ۱۰۰ نفر است و بسیاری از مراجعه‌کنندگان ما زنانی هستند که تنها به دلیل بی‌سرپرستی و مشکلات مالی بی‌خانمان شده‌اند. آنها نه‌تنها معتاد نیستند بلکه سیگار هم نمی‌کشند.
ما بخشی را برای فعالیت کارآفرینی آنها فراهم کرده‌ایم. آنها توانایی زیادی دارند. درست است که این مجموعه تنها یک گرمخانه شبانه است اما مسئولان و در کنار آنها خیّران می‌توانند با ایجاد کسب و کار مناسب شرایط خودکفایی این بانوان را فراهم کنند. مددجویانی داریم که در حوزه صنایع‌دستی بسیار توانا هستند. بسیاری از آنها می‌توانند با مهارت‌آموزی در کارگاه‌های خیاطی و چرم‌دوزی فعال شوند. مسلماً این خودکفایی آنها را از زندگی در خیابان و بی‌خانمانی نجات می‌دهد.»
- پیشنهاد
- کسب و کار از تولید تا بازار فروش
- منطقه ۲۱
سرای محله دریا در منطقه ۲۱ طرح «کسب و کار از تولید تا بازار فروش» را آغاز کرده است. «مجید علی‌دوست» مدیر سرای محله دریا درباره این طرح می‌گوید: «یکی از مشکلاتی که بخش کارآفرینی سراهای محله را با مشکل روبه‌رو کرده است نبود بازار فروش و تعامل با مشتری است. مسلماً برگزاری کلاس‌های کارآفرینی و مهارت‌آموزی به تنهایی نمی‌تواند برای توسعه کسب و کار محلی مفید باشد. کلاس‌های متعددی برگزار می‌شود اما کارآموزانی که به امید راه‌اندازی یک فعالیت اقتصادی در این کلاس‌ها شرکت کرده‌اند با تولیداتی بدون بازار فروش روبه‌رو می‌شوند.
چند هفته‌ای است ما در سرای محله دریا با کمک اهالی طرح از «تولید تا بازار فروش» را اجرا می‌کنیم. دوره‌های آموزشی فرش‌بافی، گلیم و گبه‌بافی راه‌اندازی کرده‌ایم و تولیدات را مستقیم به بازار فروش می‌رسانیم. در حقیقت با رایزنی‌های انجام شده توانسته‌ایم مسیرتولید تا بازار را کوتاه کنیم. در این طرح جامعه هدف ما بیشتر زنان بی‌سرپرست و بدسرپرست هستند که می‌توانند با پشت سرگذاشتن دوره‌های آموزشی تولیدات خود را به فروش برسانند.»
- دریچه
- حمایت از مشاغل خانگی در فرهنگسرای کار و تعاون
- منطقه ۹
حمایت از کارآفرینان و مشاغل خانگی از اولویت‌های برنامه‌های فرهنگسرای کار و تعاون است. «اسماعیل جعفرپور» رئیس فرهنگسرای کار و تعاون با بیان اینکه راه‌اندازی کانون کارآفرینی و مهارت‌آموزی در فرهنگسرای کار نقطه عطفی در حمایت از مشاغل خلاقانه و نوآور است، می‌گوید: «فعالیت اصلی این مرکز فرهنگی و هنری ترویج فرهنگ و اشاعه تفکر و روحیه کارآفرینی در جامعه و حمایت معنوی از کارآفرینان است.
در نتیجه در کنار برنامه‌هایی که ازسوی سازمان فرهنگی هنری ابلاغ می‌شود، به موضوع کار، کارآفرینی و حمایت از کسب و کارهای خرد و کارآفرینان می‌پردازد.» جعفرپور راه‌اندازی کانون «کارآفرینی و مهارت‌آموزی «را فرصتی برای حمایت از جوانان و صاحبان مشاغل خانگی می‌داند و می‌گوید: «از سال ۱۳۹۳ کانون‌ها و نهادهایی که در حوزه کار و کارآفرینی فعالیت می‌کردند با حمایت معاونت فرهنگی و مرکز مشارکت‌های سازمان فرهنگی هنری ساماندهی شدند و کانونی با عنوان «کارآفرینی و مهارت‌آموزی» مجوز فعالیت گرفت.
این کانون با هدف حمایت از کارآفرینان سرپرست خانواده، کارآفرینان معلول و کارآفرینان دارای کسب و کارهای خانگی، فعالیت و به‌صورت نمایشگاه دوره‌ای برگزار می‌کند.» به گفته جعفرپور، کارآفرینان در کانون «کارآفرینی و مهارت‌آموزی» در هنرهایی همچون حکاکی، گلیم‌بافی، قالیبافی، گلدوزی، شمع‌سازی و... فعالند و این کانون بر این موضوع که محصولات باید کار دست خود کارآفرینان باشد، تأکید دارد.