در تلاشند تا با جارویی که از قدشان هم بلندتر است، زبالهها و کثیفیهای محلهشان را پاککنند. دانشآموزان محله دستغیب برای اینکه محلهای تمیز، زیبا و عاری از زباله داشته باشند، خودشان آستین همت را بالا زده و در کنار کارگران خدمات شهری شهرداری منطقه جارو به دست گرفتهاند و کوچهپسکوچههای محلهشان را نظافت میکنند. آنها دورههای نظری طرح مشارکت اجتماعی نوجوانان ایران، «مانا»، را پشت سر گذاشتهاند و اکنون میخواهند آن را در محلهشان عملی کنند. طرحی که هدفش شناخت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و رفع این مشکلات از طریق آموزش و کار مشارکتی است.
نوجوانان محله به همراه «امیر تاجری» شهردار ناحیه یک و کارگران خدمات شهری با جارو و سطل ابتدای کوچه دوستی پنجم در محله دستغیب ایستادهاند تا کار جهادی را بهصورت عملی تجربه کنند. عدهای پیادهرو را جارو میزنند و تعدادی هم با بیل، جوی کوچه را لایروبی میکنند. «امیرتاجری» شهردار ناحیه یک منطقه٩درباره اجرای طرح نگهداشت شهر در محله شهید دستغیب با حضور جمعی از حامیان محیطزیست و دانشآموزان میگوید: «در این طرح مشارکتی نوجوانان محله شهیددستغیب بهصورت خودجوش و مبتکرانه به کمک مجموعه شهری آمدهاند. آموزش پسماند، نظافت و لایروبی نهرها از جمله برنامههای آموزشی این طرح است که با فرهنگسازی و ترغیب عموم شهروندان به مشارکت در فرایند مدیریت شهری، میتوان آرمان مدیریت ارشد شهری مبنی بر «تهران، شهری برای همه» را محقق کرد و خدمترسانی و افزایش رضایتمندی شهروندان را ارتقا داد.»
- همراه با پاکبانهای شهرداری
«حسین نژادی نوشآبادی» یکی از دانشآموزان مدرسه ایمان است که در این طرح حضور دارد و با وسواس مشغول جارو زدن کوچه است. او درباره نحوه آشناییاش با طرح «مانا» میگوید: «هرروز چندین بار از این کوچه و خیابان عبور میکنم و دیدن زباله در آن برایم آزاردهنده بود. دوست داشتم من هم در محلهای تمیز و پاک زندگی کنم. به همین خاطر در طرح آموزشی مانا شرکت کردم و در کنار نیروهای شهرداری، کوچه و جویها را پاکسازی میکنم.» او میگوید:
«حضور شهردار ناحیه و بها دادن به نوجوانان در مراحل اجرای این طرح باعث شده تا مشارکت دانشآموزان و نوجوانان محله بیشتر شود و اهمیت و ضرورتش ملموستر باشد. چراکه علاوه بر پاکسازی کوچهها چند مشکل دیگر محله مانند خانه متروکهای که محل تجمع معتادان شده بود، یا ساختمان در حال ساختی که مسیر تردد اهالی را مسدود کرده بود، ساماندهی شد.»
- شناسایی و رفع آسیبهای اجتماعی
طرح «مانا» به همت جمعیت همیاران سلامت روان خورشید مهر غرب تهران در منطقه ۹ اجرا میکند. «راضیه فاضلی» مدیر جمعیت همیاران سلامت روان خورشید مهر غرب تهران درباره طرح مشارکت اجتماعی نوجوانان ایران «مانا» میگوید: «مشارکت دانشآموزان برای جریانسازی ملی میتواند تأثیرگذاری زیادی در موفقیت طرح مانا داشته باشد. چراکه دانشآموزان باید مسئولیتپذیر بودن را از دوران کودکی و نوجوانی یاد بگیرند تا در جوانی و بزرگسالی این احساس مسئولیت بیشتر شود و آسیبهای اجتماعی کاهش پیدا کند.
این طرح چالشها و تهدیدهای دوران بلوغ را به فرصت تقویت مهارتهای ارتباطی و کار گروهی تبدیل میکند. چراکه شکاف بین نسلی، مشکلات دوران بلوغ، رواج فردگرایی خودخواهانه، ضعف در مهارتهای ارتباطی و اجتماعی، احساس محرومیت نسبی از جمله عوامل زمینهساز بروز آسیبهای اجتماعی در بین نوجوانان است. در همین راستا طرح مشارکت اجتماعی نوجوانان ایران «مانا» توسط پایگاههای سلامت روان اجتماعی که زیر نظر و حمایت سازمان بهزیستی است، اجرا میشود. مؤسسه خورشید مهر غرب تهران در منطقه۹ هم یکی از پایگاههای منتخب بهزیستی برای اجرای این برنامه است.»
طرح «مانا» برای نوجوانان گروه سنی ۱۳ تا ۱۷ سال بیشتر در مدارس اجرا میشود و دانشآموزان نوجوان بعد از شرکت در دوره آموزشی طرح با توجه به مسائل و مشکلات محلهشان، معضلی را انتخاب میکنند و برای رفع آن راهکار ارائه میدهند. همچنین بعد از اجرای آزمایشی این طرح، نقاط ضعف و قوت آن بررسی و علاوه بر این موضوعات، پیشنهادها و انتقادها درباره طرح به بهزیستی اعلام میشود.
در این طرح، نوجوانان در گروههای ۵ تا ۸ نفره به مدت بیست ساعت آموزشهای مختلف میبینند که با انتخاب مهمترین مشکل محلهشان مرحله تئوری تمام و پروژه عملی شروع میشود. مؤسسه خورشید مهر غرب در محله دستغیب فعالیت میکند و به همین خاطر نگهداشت محله دستغیب موضوعی بود که از طرف دانشآموزان این محله مطرح شد. البته اساس این طرح بیشتر رفع آسیبهای اجتماعی است، اما نوجوانان این محله اصرار داشتند که مشکل بوی ناخوشایند جویها و نظافت محله دستغیب در اولویت قرار بگیرد و حل شود.
- نیم نگاه
- دختران هاجر حامی محیطزیست شدند
- منطقه ۲۱
اهمیت پسماندهای خشک به حدی است که از آن بهعنوان طلای کثیف هم نام برده میشود. این ضرورت باعث شده تا مسئولان مدرسه ابتدایی دخترانه هاجر۲ به این فکر بیفتند تا با آموزش دانشآموزان برای جدا کردن پسماند خشک و تر زمینه استفاده دوباره از آنها را در چرخه طبیعت فراهم کنند. «فرزانه نبیزاده» مدیر مدرسه هاجر۲ در اینباره میگوید: «اجرای برنامههای آموزشی در زمینه حفظ و نگهداشت محیطزیست از جمله آشنایی با موضوع تفکیک پسماند از مبدأ جزو برنامههای آموزشی این مدرسه است.
چون بهترین زمان برای فرهنگسازی و نهادینه کردن آن همین دوران است. از اینرو مسئولان و کارشناسان کانونهای محیطزیست در مدرسه، به زبان ساده و کودکانهای درباره اهمیت حفظ محیطزیست صحبت میکنند و دانشآموزان با راههای کاهش تولید زباله و حفظ محیطزیست آشنا میشوند و بعد از آموزش تفکیک زباله خشک و تر، از آنها میخواهیم سهشنبهها زبالههای خشک جمعآوری شده در خانهشان را به مدرسه بیاورند و به مسئولان بازیافت شهرداری منطقه تحویل بدهند.»