شورایاری‌ها به‌عنوان منتخبان مردم، حلقه اتصال شهروندان و شهرداری هستند. در سال‌های گذشته، با وجود تمام کمی و کاستی‌ها، شورایاران محله‌های ۹گانه تلاش کردند تا کمک حال مدیریت شهری برای توسعه و آبادانی منطقه باشند، تلاشی که مورد تأیید و تکریم شهردار منطقه قرار گرفته است. «سیدعلی مفاخریان»، شهردار منطقه با تأکید بر اهمیت نقش و فعالیت مؤثر نهاد شورایاری در محله‌های شهر می‌گوید: «پارلمان محلی شورایاری‌ها باید به‌صورت همه‌جانبه مطالبه‌گر باشند تا ضمن جلب اعتماد حقیقی شهروندان، کیفیت و میزان رفاه اجتماعی محله‌ها را افزایش دهند.» با شهردار منطقه ۹ درباره اهمیت شورایاری‌ها در انتخابات شورایاری گفت‌وگو کرده‌ایم.
شما به‌عنوان سکاندار مدیریت شهری در منطقه ۹ جایگاه شورایاری منطقه خود را چطور ارزیابی می‌کنید؟
شورایاری نهادی مردمی، داوطلبانه، غیرانتفاعی و غیرسیاسی است. با این ویژگی‌ها، شورایاری تجربه و تخصص شهروندان را در هر محله به خدمت می‌گیرد تا زندگی در آن رنگ و بویی نو بگیرد. در منطقه ۹ نیز داستان از همین قرار است که ما به دنبال خدمت، شفافیت و برانگیختن اعتماد اهالی با واگذاری اداره امور محله‌ها به خود آنها هستیم. تشکیلات محلی باید از شهروندان کمک بگیرد تا بتواند به نحو احسن عمل کند. این همسویی با شعارهای فعلی شهرداری تهران مانند مشارکت‌پذیری و زیست‌پذیری است.
شکل‌گیری مجموعه شورایاری‌ها در محله‌های کلانشهری نظیر تهران چه تأثیری می‌تواند بر مدیریت شهری و بهبود وضعیت محله‌ها داشته باشد؟
یکی از ارکان اصلی تشکیل جامعه مدنی در شهرها، پدید آمدن شورایاری‌ها در کوچک‌ترین واحد شهری یعنی محله‌ها هستند. با شکل‌گیری شورایاری‌ها به‌عنوان پارلمان‌های شهری، فرایند شناسایی مشکلات محله‌ها و چگونگی رفع آنها در کمترین زمان با کمترین هزینه انجام می‌شود. شورایاری کارکرد جدی دارد که مطالبه‌گری همه‌جانبه در رأس آن قرار دارد. این مهم بدین معناست که نباید فقط مطالبه‌گری از مجموعه شهرداری باشد. مطالبه‌گری باید از همه سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های متولی باشد تا اعتماد حقیقی شهروندان را جلب کند. در این حالت است که شورایاری‌ها می‌توانند تأثیر تعیین شده خود بر مدیریت شهری را داشته باشند.
شورایاری‌های منطقه در جذب مشارکت‌های مردمی چه نقشی برعهده دارند؟
شورایاری منطقه در جذب مشارکت‌های مردمی نقشی مؤثر و عمیق دارند. از همان دهه ۸۰ که شورایاری‌ها شکل گرفتند، قرار شد این نهاد مردمی حلقه اتصال بین مسئولان و شهروندان باشند و صدای اهالی را به گوش مسئولان برسانند. این اتصال و هم‌صدایی باعث شد تا نیازهای شهروندان، از امنیت و ایمنی در شهر گرفته تا افزایش میزان رفاه و رضایتمندی از سرانه‌های خدماتی و شهری و آموزش و توانمندسازی در حوزه شهروندی، برای ساکنان محله‌ها تأمین شود. این مشارکت فعال و پویا هویت‌بخشی به محله‌ها و برپایی انجمن‌های محلی در راستای تحکیم روابط اجتماعی، ایجاد حس تعلق و از همه مهم‌تر به وجود آوردن ارزش‌های مطلوب نهادینه است. اتفاقی که امروز در منطقه ۹ بسیار شاهد آن هستیم. گواه این ادعا تعداد روزافزون انجمن‌های مردم‌نهاد و مساعدت اهالی در اجرای طرح‌هایی نظیر زیباسازی، افزایش سرانه فضای سبز و امور خیرخواهانه است. برای مثال، در سراهای محله که به نوعی در اختیار شهروندان و شورایاری‌ها هستند مشارکت اهالی به خوبی دیده می‌شود. برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌ها، جذب افرادی که نذور معنوی و مادی دارند، شناسایی مشکلات گوناگون شهری، ارائه راهکارهای پیشنهادی برای رفع معضلات شناسایی شده مواردی است که به خواست و با پیگیری شهروندان انجام می‌شود.
از دیدگاه شما شورایاری می‌تواند فضایی برای شکوفایی و بهره‌وری از استعداد و تخصص جوانان و بانوان محل باشد؟
به‌طور حتم می‌تواند چنین باشد. در منطقه ۹ بسیاری از جوانان و بانوان با استعداد و نخبه حضور دارند که با حمایت و پشتیبانی می‌توانند به‌عنوان نیروهای تازه نفس و پر ایده در راستای احیای الگوهای مشارکتی، اجتماعی و فرهنگی به خوبی عمل کنند. بررسی‌های کارشناسانه جامعه‌شناسان درباره نظام محله‌ای منتج به این نکته شده که نقش‌لایه‌های خرد اجتماعی و نمادهای مردمی در پیشبرد سیاست‌های کلان مدیریتی آشکار است. جوانان به واسطه انرژی و ایده‌های به روزتری که دارند و بانوان هم به سبب جزءنگری و دقت در انجام امور، بسیار می‌توانند در اجرای رسالت شورایاری‌ها و رفع چالش‌ها مؤثر واقع شوند.
چه آسیب‌ها و چالش‌هایی شورایاری‌های محله را تضعیف می‌کند؟
از جمله آسیب‌هایی که تشکیلات محلی شورایاری‌ها را ممکن است تضعیف کند درگیری‌های سیاسی، شیوه نامناسب مطالبه‌گری، ایجاد اختلاف و چنددستگی میان اعضای شورا، مدیریت ناهماهنگ و نامناسب شورایاری و ناآگاهی است. برای جلوگیری از بروز این مشکلات باید جلسات پایدار و منظم هفتگی شورایاری و شهرداری‌ها برگزار شود تا در ماهیت و کارکرد معین شورایاری خللی وارد نشود.