آنها در مجتمع مسکونی ۳۰۱ واحدی زندگی می‌کنند که حدود ۲۰ سال پیش‌ساخته شده، ولی هنوز باید از چندمتر فضای سبز انتهای مجتمع مراقبت کنند تا سازنده، آن را به برجی بلندقامت تبدیل نکند. این روزها اختلاف ساکنان و سازنده مجتمع مسکونی شفق بالا گرفته و مدیران شهری منطقه برای حل مشکل تلاش می‌کنند.
در یکی از کوچه‌های بن‌بست محله وصفنارد قرار گرفته و همسایه دیوار به دیوار بوستان بهاران است، ولی درختان کهنسال سرو و چنار و سبزه‌های پژمرده باغچه‌های حیاط آن از سرسبزی و طراوت این بوستان نشانی ندارند. مجتمع مسکونی شفق، شهرکی کوچک است که ۳۰۱ خانواده در پناه واحدهای آپارتمانی ۵۷مترمربعی آن زندگی می‌کنند. امکانات این شهرک قدیمی به سوپرمارکتی جمع‌وجور خلاصه می‌شود و تاب و الاکلنگی قدیمی و زهواردررفته تنها وسیله بازی و سرگرمی کودکان قدونیم‌قد آن است. این وسایل بازی نه چندان جذاب در زمین خاکی کم دار و درخت انتهای مجتمع واقع شده است. در نقشه مجتمع شفق این زمین به‌عنوان قسمتی از حیاط و مشاعات آن مشخص شده و در زمان واگذاری آپارتمان‌ها به خریداران وعده داده‌اند که در آینده‌ای نزدیک به فضای سبز و زمین بازی کودکان تبدیل می‌شود. از ساخت مجتمع حدود ۲۰ سال می‌گذرد و به گفته اهالی، سازندگان نه تنها به وعده خود عمل نکرده‌اند، بلکه به قطع درختان کهنسال اطراف زمین کمر همت بسته‌اند تا در این زمین مجتمع مسکونی دیگری بسازند.
- توافق شهردار وقت منطقه و سازندگان
«عباسعلی محمدیها» ۱۶ سال پیش یکی از واحدهای مجتمع را خریداری کرده و برای حفظ این قطعه زمین راه و نیمه راه‌های بسیاری رفته است. او در پیگیری‌های خود درباره قوانین ساخت‌وساز اطلاعات زیادی به دست آورده و می‌گوید: «براساس قوانین شهرسازی، سازندگان مجتمع‌های مسکونی موظفند ۱۰درصد از مساحت ملک را به سرانه‌های رفاهی و خدماتی اختصاص دهند. در پلاکاردی که زمان ساخت و پیش‌فروش واحدهای مجتمع در این زمین نصب شده بود سازندگان قول کاشت درخت و نصب وسایل بازی کودکان را در این زمینه داده بودند. در نقشه مجتمع شفق هم هزار و ۶۰۰مترمربع انتهای ملک به‌عنوان سرانه مجتمع تعیین شده بود و ساکنان مجتمع، مالک آن هستند، ولی سازندگان سندی دارند که براساس آن شهرداری مالکیت این زمین را به آنها واگذار کرده و حق ساخت‌وساز دارند.» این سند در همان زمان ساخت مجتمع در اختیار سازندگان قرار گرفته و به پشتوانه آن بارها برای ساخت زمین، خیز برداشته‌اند. «عیسی میناوند» از نخستین ساکنان مجتمع است. او می‌گوید: «هر بار که سازندگان برای شروع ساخت‌وساز در این قطعه وارد مجتمع می‌شدند اهالی اجازه نمی‌دادند میان زمین و مجتمع تیغه بکشند، ولی مدتی پیش با جرثقیل به اینجا آمدند تا با تهدید و ترساندن ما به هدفشان برسند.» سازندگان هفته گذشته شبانه و با دستگاه‌های مجهز وارد مجتمع شده و مشغول هموار کردن زمین شده‌اند. تلاش اهالی برای جلوگیری از قطع درختان و اجرای خواسته آنها باعث زد و خورد و درگیری شده است.
- اینجا ریه شفق است
«سیدحسین مسگر» از ساکنان مجتمع است که هنگام جلوگیری از ورود سازندگان، آسیب‌دیده است. او می‌گوید: «ساکنان مجتمع اجازه ندادند سازندگان وارد شوند. آنها هم به زور متوسل شدند و به بعضی از اهالی مجتمع توهین کردند.» او جانباز شیمیایی است و در محل‌های شلوغ و پرازدحام دچار مشکل تنفسی می‌شود. می‌گوید: «این مجتمع پرجمعیت است و فضای سبز زیادی ندارد. اگر در این زمین هم آپارتمان بسازند آلودگی هوا چند برابر می‌شود و ما حتی نمی‌توانیم نفس بکشیم.» اهالی مجتمع بارها از شهرداری درخواست کرده‌اند در این زمین کفپوش و وسایل بازی ایمن نصب کنند، ولی بلاتکلیفی ملک پیگیری‌های آنها را بی‌ثمر کرده است. «صغری چگینی» از ساکنان مجتمع شفق است. او می‌گوید: «اینجا خاکی و بدون کفپوش است و بچه‌ها بارها هنگام بازی آسیب دیده‌اند. تاب و سرسره‌ای هم که سال‌ها پیش نصب شده، آهنی و فرسوده است و چفت‌وبست محکمی ندارد.» در زمان واگذاری واحدها تأمین ۳۰۰ پارکینگ وعده داده شده، ولی مجتمع فقط ۱۵۰ پارکینگ دارد. چگینی می‌گوید: «۱۵۰واحد بدون پارکینگ تحویل داده شده و بسیاری از ساکنان مجتمع از این زمین به‌عنوان پارکینگ استفاده می‌کنند. اگر این قطعه از مجتمع جدا شود آنها هم مجبورند خودروهای خود را در کوچه و خیابان پارک کنند و محله شلوغ‌تر می‌شود.»
- سند مالکیت نداریم
حفظ این قطعه زمین تنها دغدغه ساکنان مجتمع شفق نیست و مشکلات آنها مثنوی هفتاد من کاغذ است. میناوند می‌گوید: «در زمان ثبت‌نام و پیش‌فروش واحدها در سال ۱۳۷۵ به ازای هر واحد ۱۰۰ هزار تومان هزینه صدور سند پرداخت کردیم، ولی برای هیچ یک از واحدها سند صادر نشد و آپارتمان‌های مجتمع با قولنامه خرید و فروش می‌شود.» بدون سند بودن آپارتمان‌ها باعث کاهش قیمت آنها شده و زمینه کلاهبرداری و سوءاستفاده سودجویان را فراهم کرده است. میناوند می‌گوید: «بعضی از واحدها به چند نفر فروخته شده که شکایت و پیگیری‌شان هم به جایی نرسیده و هنوز بلاتکلیفند.» ۳۰۱ خانواده ساکن مجتمع شفق با مشکلات دیگری مانند نداشتن آسانسور، متصل‌نشدن مجتمع به شبکه فاضلاب شهری و تقسیم بدون قانون و ضابطه مشاعات ملک دست به گریبان هستند. چگینی می‌گوید: «به مالکان بعضی از واحدها ۲ انباری فروخته شده و تعدادی از واحدها انباری ندارند.» کمبود روشنایی حیاط مجتمع و معابر اطراف آن باعث ناامنی اهالی شده است. چگینی می‌گوید: «کوچه ما بن‌بست است و بوستان بهاران در انتهای آن قرار گرفته به همین دلیل دنج و کم‌رفت‌وآمد است و به دلیل کمبود روشنایی بارها بچه‌ها در کوچه مورد زورگیری قرار گرفته‌اند.» - معاون معماری و شهرسازی شهردار منطقه ۱۷: برای حفظ سرانه‌های مجتمع تلاش می‌کنیم
دامنه‌دار شدن اختلاف سازندگان و اهالی مجتمع شفق سبب شد «محمود کلهری» شهردار و «مهدی یوسفی» معاون معماری و شهرسازی شهردار منطقه از این مجتمع بازدید و مشکلات آنها را پیگیری کنند. یوسفی می‌گوید: «برای حل اختلاف مالکیت باید جنبه‌های حقوقی توافق شهردار وقت و سازندگان مجتمع بررسی شود.» در گفت‌وگوی زیر یوسفی به راه و روش‌های حل مشکلات این مجتمع پرداخته است.
قطعه زمین انتهای مجتمع مسکونی شفق بخشی از فضای سبز محله وصفنارد است. قطع درختان این محل منع قانونی ندارد؟
در هر جوازی که برای ساخت مجتمع‌های مسکونی صادر می‌کنیم ۱۰درصد مساحت ملک به‌عنوان سرانه خدماتی و فضای سبز تعیین می‌شود. مجتمع مسکونی شفق هم از این قانون مستثنا نیست و در زمان صدور مجوز، قطعه تفکیکی انتهای ملک جزو سرانه‌ها در نظر گرفته شده، ولی سال ۱۳۷۸ شهردار وقت مالکیت این قطعه را به سازندگان واگذار و آن را از ردیف سرانه‌ها خارج کرده است.
بنابراین سازندگان مجاز هستند درختان را قطع کنند و در زمین ساختمان بسازند؟
سازندگان سندی در دست دارند که آنها را در این زمین صاحب حق می‌کند. ما جنبه‌های حقوقی این سند را بررسی و راه‌حل قانونی مشکل را پیدا می‌کنیم. مدیریت شهری منطقه برای حفظ درختان و فضای سبز محله اهمیت ویژه‌ای قائل است و با هدف احقاق حقوق ساکنان مجتمع موضوع را پیگیری می‌کنیم.
از ساخت مجتمع شفق ۲۰ سال می‌گذرد. چرا هنوز برای آپارتمان‌های آن سند مالکیت صادر نشده است؟
دریافت پایان‌کار ساختمان از شرایط صدور سند مالکیت است و این ملک به دلیل تخلف و رعایت‌نکردن اصول ایمنی و استحکام بنا پایان‌کار دریافت نکرده است.
در شرایط موجود و با گذشت این زمان طولانی، به نظر نمی‌رسد سازندگان برای دریافت پایان کار اقدام کنند. برای سنددارشدن واحدهای مجتمع چه راه‌حلی پیشنهاد می‌کنید؟
در مواردی که سازندگان از انجام وظایف خود شانه خالی کنند خریداران و مالکان باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک فرم «الزام به سند» را پر و از طریق مراجع قضایی مراحل صدور سند ملک خود را پیگیری کنند.