به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، سردرد میگرنی در زمره ناتوانکنندهترین اختلالات طبی است. این نوع درد به صورت متناوب و دورهای رخ میدهد. به این ترتیب که حمله سردرد معمولا از ۲ تا ۳ ساعت الی ۲ تا ۳ روز طول میکشد و با احساس سرگیجه، حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا همراه است.
در پژوهشی که در خصوص «نقش تعدیلکننده کیفیت خواب در رابطه اضطراب صفت ـ حالت با شدت علائم بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی» توسط تیم پژوهشگران متشکل از زهرا عظیمی (دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی)، عباس حقیقی (استادیار گروه روانشناسی واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی) و مهدی نوروزی (متخصص مغز و اعصاب، اصفهان) انجام شده آمده است: «کیفیت خواب در رابطه با اضطراب حالت و اضطراب صفت با شدت علائم میگرن درکل نمونه نقش تعدیلی معنیداری دارد، اگرچه مقدار این تعدیل در اضطراب حالت بیشتر از اضطراب صفت بوده است».
در این پژوهش که جامعه آماری آن را کلیه بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی تشکیل میدهد که در سال ۱۳۹۶ به مراکز درمانی مغز و اعصاب شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، آمده است: «اگرچه به صورت یکطرفه شروع میشود ولی به گونهای ادامه مییابد که تمام سر را دربر میگیرد و همراه با فعالیتهای فیزیکی شدیدتر میشود. میگرن نوع پیچیدهای از سردرد است که در حدود ۱۱ درصد از جمعیت سرتاسر جهان را متاثر میکند و شیوع روزافزونی در جوامع دارد.
شیوع جهانی و تخمینزده شده سالانه میگرن به طور تقریبی به ترتیب ۱۵-۲۰ درصد زنان و ۶-۱۰ درصد مردان است. این نوع سردرد کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد، فعالیتهای اجتماعی و روابط بین فردی را محدود میکند، باعث افزایش غیبت از کار، کاهش بازدهی در کار و افزایش مشکلات روانشناختی میشود».
محققان میگویند: «در علتشناسی سردردهای اولیه بر نقش اضطراب و فشار روانی هم به عنوان عامل زمینهساز و هم به عنوان عامل آشکارکننده تاکید شده است. عوامل روانشناختی زیادی در بروز بیماریهای جسمی مزمن نقش دارند. همچنین نرخ شیوع علائم روانشناختی در افرادی که از میگرن رنج میبرند در مقایسه با جمعیت عادی بسیار بالاست. مثلا اضطراب ۲ تا ۵ برابر در بیماران مبتلا به میگرن نسبت به کل جمعیت شایعتر است. عوامل روانی مانند اضطراب در افزایش شدت سردردهای میگرنی از عوامل خطرساز مهم به شمار میآیند. اضطراب صفت، شکل یک صفت شخصیتی دارد که در یک دوره زمانی طولانی وجود دارد. به عبارت دیگر، این نوع اضطراب یک خصیصه شخصی است نه ویژگی موقعیتی که شخص با آن روبهرو باشد».
در این پژوهش آمده است: «اضطراب حالت، در نتیجه یک موقعیت استرسزا در فردی بروز میکند که کنترل هیجانش کاهش یافته است و پس از مدت کوتاهی کاهش مییابد و از موقعیتی به موقعیت دیگر متفاوت است. بررسی اضطراب در سردرد به شکل تفکیکشده به اضطراب حالت و اضطراب صفت، اخیرا در حیطه سردرد مورد توجه و پژوهش قرار گرفته است. خواب باکیفیت در سلامتی و بهزیستی زندگی افراد نقش مهمی دارد. افراد مبتلا به اختلالات خلقی نظیر اضطراب، کیفیت خواب ضعیفتری دارند و تاخیر در شروع خواب و بیدار شدنهای مکرر شبانه را گزارش میدهند. عوامل روانی و عاطفی نظیر اضطراب در وضعیت خواب تداخل ایجاد میکند».
محققان میگویند: «کیفیت خواب از متغیرهایی است که با سردرد ارتباط دارد. بیماران با سردرد مزمن ۱۷ برابر احتمال داشتن اختلالات شدید خواب را دارند، این تداعی برای میگرن شدید نسبت به سردردهای فشاری و تنشی بیشتر است. سردرد و خواب رابطه پیچیدهای با هم دارند چون اختلالات خواب میتواند باعث سردرد و سردرد به نوبه خود میتواند باعث ناهنجاریهای خواب در این بیماران میشود. به عبارت دیگر الگوهای تغییریافته خواب میتواند باعث سردرد شود در حالی که وجود سردرد میتواند خواب شبانه را مختل کند. علاوه بر این میگرن میتواند در طول خواب شبانه نیز اتفاق بیفتد. در افراد مبتلا به میگرن خستگی، محرومیت از خواب و تغییر ساده الگوهای خواب به طور دائمی عامل تسریعی حملات سردرد است با وجود اینکه خواب یک درمان تسکیندهنده سردرد محسوب میشود».
یافتهها نشان میدهد: «خواب میتواند یک روش موثر در خاتمه دادن به واقعه میگرن باشد. در کنار تاثیر بالقوهای که محرومیت از خواب میتواند یک عامل سردرد باشد، کیفیت پایین خواب و مدتزمان کوتاه خواب میتواند باعث کاهش یافتن حس خوب داشتن، ناتوانی در کارکرد روزانه و اضطراب فرد شود. اختلالات خواب بین افراد مبتلا به سردرد و افراد سالم حاکی از آن است که سردرد و کیفیت خواب نامطلوب همبودی زیادی با هم دارند، ولی نقش متغیرهای واسطهای مانند اضطراب صفت ـ حالت کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. در علتشناسی سردردهای اولیه بر نقش اضطراب هم به عنوان عامل زمینهساز و هم به عنوان عامل آشکارکننده تاکید شده است. از طرفی کیفیت خواب یک متغیر واسطهای به شمار میرود که هم با سطح بالای اضطراب رابطه دارد و هم با شدت علائم میگرن ارتباط مستقیمی دارد. بیماران با سردرد مزمن ۱۷ برابر بیشتر احتمال ابتلا به اختلالات شدید خواب را دارند».
در نتایج این پژوهش آمده است: «تغییر در الگو و کیفیت خواب هرچند جزئی هم باشد میتواند در تحریک و بروز سردرد میگرن دخالت داشته باشد. همچنین مشکلات خواب با شدت و فراوانی وقوع سردرد رابطه تنگاتنگی دارد تا جایی که مبتلایان به سردرد بیش از دو برابر مشکلات خفیف خواب و بیش از ۴ برابر مشکلات متوسط خواب و بیش از ۷ برابر مشکلات شدید خواب را در مقایسه با غیر مبتلایان به سردرد گزارش کردهاند. همچنین اصلاح عادات خواب ممکن است موجب بهبود سردرد و همچنین درمان سردرد نیز ممکن است در بهبود اختلال خواب تاثیر مثبتی داشته باشد.
کیفیت نامطلوب خواب میتواند در هیجان، تفکر و انگیزش نیز مشکلاتی ایجاد کند و بر سلامت روانی و جسمانی تاثیر منفی داشته باشد. بیماران با سردردهای میگرنی افرادی نگران و مضطرب هستند و این اضطراب و نگرانی موجب درونریزی احساسات میشود که با مزمن شدن و بیتوجهی به تغییر ویژگیهای شخصیتی فرد میتواند به سردردهای میگرنی تبدیل شود. همچنین خواب ناکافی نیز باعث افت عملکرد سیستم عصبی، افت عملکرد غدد درونریز و کاهش سیستم ایمنی بدن میشود و از این طریق اضطراب و نگرانی فرد را به دنبال دارد».