همشهری آنلاین_ مژگان مهرابی: جماعتی زحمتکش که به پشتوانه زور بازو در پی یک لقمه نان حلال هستند تا برای خانواده‌شان ببرند. حقوق ثابتی ندارند و اگر یک روز بنا به هر دلیلی نتوانند کار کنند آن شب ممکن است شرمنده خانواده باشند. به این گروه از شهروندان زحمتکش کارگران فصلی می‌گویند. کسانی که صبح خروس‌خوان سر چهارراه‌ها یا معابر پر رفت‌وآمد می‌ایستند تا شاید رهگذری برای انجام کار سراغ‌شان بیاید. کارگران فصلی خاص یک محله و منطقه نیستند و در هر محله پاتوق خودشان را دارند. در منطقه ۱۳ هم مکان تجمع‌شان حوالی میدان امام حسین(ع)، چهارراه آیت، زیرپل خاقانی و فلکه دوم نیروی هوایی است. به سراغ‌شان رفتیم تا از روزهای سختی که پشت سر می‌گذارند بپرسیم.
کارگران فصلی این روزها، دوران سختی را پشت سر می‌گذارند. تا چندماه پیش دور میدان امام حسین(ع) یا چهارراه آیت تعداد زیادی از آنها دیده می‌شدند. اما حالا تک و توک کنار خیابان نشسته‌اند.
«سلیمان کلهر» اهل روستای سراب شهرستان سنندج ۵۰ ساله به نظر می‌رسد، می‌گوید: «کشاورزم و در روستا روی زمین دیگران کار می‌کردم. دخلم با خرجم همخوانی نداشت و ناگزیر زن و بچه را رها کرده و برای کار به اینجا آمدم. »
مادر سلیمان بیمار است و هزینه سنگین درمانش هم دلیلی شده تا برای درآمد بیشتر به تهران بیاید. او ادامه می‌دهد: «از کودکی کار کرده‌ام و حالا با داشتن ۵۵ سال سن، بیمه نیستم و تا زمانی که نفس می‌کشم باید کارکنم. »
صحبت از درآمد روزانه او به میان می‌آید و سلیمان اشاره می‌کند روزی ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان نصیبش می‌شود. او ادامه می‌دهد: «البته ممکن است هر روز کار گیرمان نیاید اما خوب هرچه باشد از بیگاری کردن در روستا بهتر است. »
- خطر اعتیاد در کمین کارگران فصلی
«عطا رحمتی» کارگر دیگری است که بیشتر در امور ساختمانی فعالیت می‌کند. او اهل قوچان است و می‌گوید: «در شهر خودمان بنای حرفه‌ای هستم اما به دلیل بیکاری به تهران آمده‌ام. همراه با پسرم که ۱۸ سال دارد با هم کار می‌کنیم. از کار ساختمانی تا نظافت و جابه‌جایی وسایل انجام می‌دهیم. »
عطا، سلیمان و دیگر کارگران روزمزد بعد از پایان کار روزانه نیاز به جای خواب و استراحت دارند.
در منطقه ۱۳ خانه‌های مجردی در خیابان زاهد گیلانی و اسدی پذیرای آنهاست. عطا می‌گوید: «در یک اتاق چند کارگر استراحت می‌کنند. برخی از آنها به موادمخدر اعتیاد دارند. پسرم شهرام قبل از من به تهران آمد. برای اینکه به بیراهه نرود خودم هم ماندگار شدم. »
- محروم از بیمه بیکاری
پاتوق دیگر کارگران فصلی چهارراه آیت است. تا ۲ ـ ۳ ماه پیش هر روز بیش از ۲۰ کارگر در آنجا حضور داشتند و حالا که‌کاری برایشان وجود ندارد، تعدادشان به ۵ نفر هم نمی‌رسد.
«فریدون پاشایی» از کارگران فصلی درباره مشکلات‌شان می‌گوید: «هیچ کدام از ما بیمه نیستیم. تا وقتی سالم هستیم و کار می‌کنیم درآمدی داریم اگر برای هر کدام‌مان اتفاقی بیفتد به نان شب‌مان محتاج می‌شویم. چند ماه پیش یکی از دوستانم تصادف کرد و خانه‌نشین شد. خدا می‌داند خانواده‌اش چقدر به زحمت افتاده‌اند. » او از مقامات مسئول می‌خواهد برای رفاه این قشر کم درآمد هم تدبیری بیندیشند. حق با اوست. کارگرانی که از خدمات بیمه تأمین اجتماعی استفاده می‌کنند، در این روزها که کرونا بسیاری از کارگرها و کارفرماها را خانه‌نشین کرده، امور زندگی خود را با بیمه بیکاری می‌گذرانند. طرحی پسندیده که از سوی مقامات مسئول برای رفاه شهروندان در نظر گرفته شده است. اما این امکان برای همه کارگران به‌ویژه کارگران فصلی مهیا نیست و بسیاری از آنها به دلیل بیمه نبودن از بیمه بیکاری محرومند.
- پاتوق کارگران فصلی در پهنه شرق
کارگران فصلی منطقه ۴ بیشتر در محدوده فلکه سوم تهرانپارس، بزرگراه شهید سلیمانی، تقاطع شهید کرد و جلو آموزش و پرورش حضور دارند.
کارگران فصلی منطقه ۸ در خیابان آیت تجمع می‌کنند.
کارگران فصلی منطقه ۱۴ را می‌توان زیر پل شهید محلاتی دید.
کارگران فصلی منطقه ۱۵ در هر ناحیه‌ای پاتوق خودشان را دارند. مسعودیه، میدان شیرازی، زیر پل بعثت، خیابان امام‌رضا(ع)، پایانه خاوران، خیابان دوم افسریه و میدان آقانور از جمله مکان‌هایی است که اگر نیاز به کارگران فصلی بود می‌توان سراغ‌شان رفت.