این موضوع که چرا ما هر ساله دهها همایش و نمایشگاه برگزار میکنیم ولی از طرف دیگر هر ساله رتبه ما در امور الکترونیک کاهش پیدا میکند، جای بسی تأمل، شگفتی، خنده، گریه و خلاصه همه چیز دارد.البته اکثر این همایشها با شعار ارتقای سطح فرهنگ الکترونیک شهروندان شروع و با شعار «نشد که بشه» تمام میشود.
برای درک بیشتر موضوع، همین چند وقت پیش انتخابات الکترونیک برگزار کردیم و جالب این است که پاسخ شمارشهای الکترونیک پس از شمارش معمولی (دستی) اعلام شد.
حال فرض کنید با وجود چنین حرکاتی، اگر بخواهیم در مورد مشکلات و معضلات اینترنت در ایران بنویسیم چه میشود. چند تیتر را که خودمان هم در همین صفحه به چاپ رساندهایم برایتان میآوریم.
1- قیمت اینترنت پرسرعت ایران حداقل ۱۶ هزار برابر اینترنت پرسرعت مالزی است
2 - ضریب نفوذ دسترسی به ADSL در ایران یک صدم درصد است3- طبق ابلاغیه رسمی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کاربران ایرانی تنها میتوانند تا سقف 128 کیلوبیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند! و نمونههای بسیار دیگر.
حال با چنین اوضاعی چرا این همه باید بهدنبال برگزاری همایش و سمینار و نمایشگاه باشیم، خدا داند. هر وقت صحبت از اینترنت میشود، مسئولان امر به جای قبول کردن مشکلات مدیریتی در این بخش، شروع میکنند به ارائه آمارهای زیبایی چون رتبه اول ضریب نفوذ اینترنت در خاورمیانه.
واقعاً فکر کنید اگر کشور عزیز ما در خاورمیانه نبود، این مسئولان محترم چقدر اذیت میشدند؟! احتمالاً دیگر در هیچ کدام از عرصههای الکترونیک صدم هم نمیشدیم تا چنین آمارهای جالبی را برایمان ارائه دهند. البته همین که ما از عراق ، پاکستان ، افغانستان، امارات، عمان، یمن، قطر و... ضریب نفوذ اینترتمان بیشتر است، خیلی خوب است.
(البته در مورد کیفیت بینظیر اینترنت ایران جای بحثی نیست!) احتمالاً در سال 1404 از گواتمالا و مونته نگرو هم جلو خواهیم زد.از شوخیهای جدی بگذریم و به برخی مستندات برسیم. ابتدا با جواب دادن به چند سؤال اساسی که کاربر اینترنت کیست و منظور از ضریب نفوذ اینترنت چیست و یا از ضریب نفوذ چه تعریفی ارائه میشود شروع میکنیم.
کاربر اینترنت کیست؟
در مورد کاربر اینترنت هیچ تعریف خاصی وجود ندارد، اما شاید بتوان گستره تعریف کاربر اینترنت را به این ترتیب فرض کرد:
۱. کسی که رایانه + مودم یا اتصال به اینترنت دارد.
2. کسی که حداقل هفتهای ۲ ساعت به اینترنت وصل میشود (هفتهای ۲ ساعت یعنی روزانه کمتر از ۲۰ دقیقه).
در روش انتخابی برای تخمین تعداد کاربر توسط شرکت فناوری اطلاعات، کاربر کسی فرض شده است که حداقل هفتهای ۲ ساعت از اینترنت استفاده کند. همچنین از نظر کارشناسان میتوان از روشهای زیر برای تخمین تعداد کاربران استفاده کرد:
۱. تعداد پورت Dial up کشور
۲. میزان ساعت تولیدی اینترنت
۳. میزان پهنای باند مصرفی
۴. تعداد رایانه موجود در کشور
۵. بافت جمعیتی.
بررسی کارشناسی درباره هر یک از فاکتورهای مذکور نشان میدهد که میزان برآوردها درباره ضریب نفوذ اینترنت در ایران با واقعیتهای موجود جامعه کشور تفاوتهای آشکاری دارد؛ بهعنوان مثال در حوزه شاخص پهنای باند مصرفی که از قضا در آمارهای ITU نیز برای آن رتبهبندی در نظر گرفته شده است و کیفیت دسترسی کاربران را به اینترنت معین میکند، بر اساس همین آمار در سال ۲۰۰۷ تنها ۴۶۵هزار و ۱۰۰ نفر، معادل ۷ دهم درصد از کاربران ایرانی به اینترنت پرسرعت دسترسی داشتهاند؛ البته حتی تعریف اینترنت پرسرعت نیز در ایران و جهان متفاوت است.
طبق ابلاغیه رسمی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کاربران ایرانی تنها میتوانند تا سقف ۱۲۸ کیلوبیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند، در حالی که سرعت خطوط ADSLدر دنیا تا ۲ مگابیت در ثانیه است! آمار کاربران اینترنت در جهان در حاضر به عدد ۴۲۶/۳۵۷/۲۴۸/۱ و ضریب نفوذ اینترنت در جهان بهطور متوسط به ۱۹ درصد رسیده است.
این در حالی است که متوسط ضریب نفوذ اینترنت در ۳۵ کشور آسیایی ۱۲.۴ درصد و تعداد کاربران اینترنت در این منطقه ۴۵۹ میلیون نفر بوده است. همین آمار در مورد منطقه خاورمیانه نیز به ترتیب ۱۷.۴ درصد معادل ۳۳.۵ میلیون نفر است.
حال از سوی دیگر بهدنبال این موضوع باشیم که اساساً چگونه میشود ضریب نفوذ اینترنت را بالا برد. احتمالاً هزاران راهکار از سوی کارشناسان تا کنون ارائه شده است. ولی یکی از عمدهترین عوامل علاوه بر فرهنگ مردم، ضریب نفوذ رایانه، سطح دسترسی افراد و بسیاری از موارد دیگر، نیاز کاربران به اینترنت است.
اصولاً کاربران در اینترنت بهدنبال خدمات، سرویسهای ارتباطاتی مانند ایمیل و سرگرمی هستند. این خدمات هستند که کاربران را پایبند و شاید بتوان گفت که مجبور به استفاده از اینترنت میکنند. نسل جوان و نوجوان کنونی کشورهای توسعه یافته را نمیتوان از اینترنت جدا کرد و شاید الکترونیکیترین نسلی که به وجود آمده باشد، همین نسل است.
سرعت پیشرفت فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات باورنکردنی است و همچنین سطح خدمات نیز پا به پای آن پیشرفت میکند. در واقع موضوع بسیار مهم فضای سایبر، محتوای آن است. این فضای مجازی چیزی جز مسائل محتوایی ندارد. اگر بتوانیم محتوایی شایسته و درخور توجه نسلهای گوناگون ایجاد کنیم، میتوانیم انتظار ضریب نفوذ بالا و افزایش فرهنگ الکترونیک جامعه را داشته باشیم.
آمریکاییها، وابستهترین مردم جهان به اینترنت
بر اساس آمار جدید، کاربران آمریکایی با بیش از ۲۸ ساعت زمان اتصال به اینترنت در ماه، بیشتر از سایر کاربران جهان در اینترنت زمان سپری میکنند. آمریکا با متوسط کاربرانی که در طول ماه ژانویه سال ۲۰۰۸ تقریباً در روز یک ساعت را به گشت وگذار در اینترنت پرداختهاند، در زمینه میزان زمان سپری شده توسط کاربران در اینترنت پیشتاز است؛ بهطوری که آمریکاییها دو برابر بیشتر از کاربران اینترنتی سوئیس و اتریش در اینترنت وقت میگذرانند.
به گزارش ایسنا این آمار که توسط نیلسن آنلاین گردآوری شده نشان میدهد که دیگر کشورهای جهان هنوز به این اندازه به وب گسترده جهانی دلبستگی نیافتهاند.ژ
جالب است بدانید که اروپا از نظر میزان زمان سپری شده توسط کاربران در اینترنت از آمریکا عقب است و در آن فرانسه با میزان زمان اتصال به اینترنت کمتر از ۲۰ ساعت پس از آمریکا و اسپانیا با متوسط کاربرانی که زیر ۱۹ ساعت زمان در اینترنت سپری کردهاند و انگلیس با ۱۸ ساعت زمان سپری شده در اینترنت، پس از فرانسه قرار دارند.
احتمالاً اکنون متوجه فاصله بسیار زیاد ما با کشورهای توسعه یافته شدهاید. البته از کشوری که مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعاتشان، به دست خودشان ابلاغیه محدودیت سرعت ۱۲۸ کیلوبیت در ثانیه را ارسال میکنند، چه انتظاری میتوان داشت.
باز هم خدا را شکر که با این وضعیت پهنای باند در کشور، فضای سایبرمان هم میلنگد و ضریب نفوذ اینترنت در ایران پیشرفت نمیکند، زیرا اگر این اتفاق میمون میافتاد دیگر معلوم نبود که سرعت ما از ۴ کیلوبیت بر ثانیه به چه میخواست برسد.
نتیجه غیراخلاقی هم میتوانیم از این موضوع بگیریم: بهتر است فضای سایبر در ایران بسیار بیمحتوا باشد تا حداقل همین تعداد کاربران با چنین وضعیت سرعت و پهنای باندی، بتوانند در روز ۳ تا ۴ سایت را ببینند (البته سایتهای بسیار کم حجم).