همشهری آنلاین _ زینب زینالزاده: درهای این سینما بیش از ۴۰ سال است به روی مردم بسته شده است و کسی آخرین فیلم اکرانشده در آن را به یاد نمیآورد. این سینما پس از پیروزی انقلاب به بنیاد شهید و امور ایثارگران واگذار و سال ۱۳۹۶ ثبت میراثی فرهنگی شده است. اواخر سال گذشته خبر فروش سینما رسانهای شد و جنجال به پا کرد. با گذشت بیش از ۵ ماه این سینما تعیین تکلیف نشده است و همگان در انتظار مشخص شدن وضعیت این سینما هستند.
ساختمان بزرگ دود گرفته در خیابان ولیعصر(عج) حدفاصل تقاطع طالقانی تا میدان ولیعصر(عج) ابتدای کوچه گیلان قرار دارد. ساختمان سینما این روزها چهره زیبایی ندارد، اما در گذشته از سینماهای مجلل و شلوغ پایتخت بود. معماری آن خاص است و حتی تابلوی رنگ و رو رفتهاش که به سختی عبارت «رادیوسیتی» خوانده میشود، چشمها را خیره میکند. ساختمان ۲ طبقه و حدود ۱۲۳۰مترمربع مساحت دارد که دهه ۳۰ از بناهای زیبای تهران محسوب میشد. نمای بیرونی آن با چراغهای نئون قرمز تزیین شده بود که شبها در دل تاریکی روشن میشدند و جلوه زیبایی به سینما میدادند. روزانه حدود ۱۴۰۰ نفر در این سینمای مجلل روی صندلیهای قرمز مخملی مقابل پرده نقرهای که حدود ۱۴متر بود، مینشستند و فیلم تماشا میکردند. تصویری که اکنون به خاطرهای غبارگرفته تبدیل شده است.
- پاتوق افراد مرفه
سینما رادیوسیتی در دهه ۳۰ از سینماهای مهم، مجلل و پربیننده تهران محسوب میشد و فیلمهای روشنفکرانه در آن اکران میشد. از اینرو علاوه بر سینما، محلی برای تجمع طبقات مرفه و پولدار جامعه بود و اغلب افراد شیکپوش در آن رفتوآمد میکردند. روزهای جمعه مقابل سینما مملو از جمعیتی میشد که با لباسهای شیک مقابل گیشه صف کشیده بودند.
- شاهکار معماری
علاوه بر فیلمهای اکرانشده در رادیوسیتی، بنای آن هم کمکم به خاطره تبدیل شده است و کمتر کسی نام «حیدر غیابی» معمار این سینما را میداند. او سال ۱۳۰۱ در تهران و در خانوادهای اصیل از خوانین به دنیا آمد. به معماری علاقه میشود و همین رشته را انتخاب میکند و آن را هدف زندگیاش قرار میدهد. او برای ادامه تحصیل در رشته معماری وارد دانشگاه تهران میشود و از همین دانشگاه هم فارغالتحصیل میشود. غیابی سال ۱۳۳۲ در تهران دفتر معماری تأسیس میکند و در ابتدا کارهای خصوصی انجام میدهد. کارهایش دیده میشود و همین امر سبب اوج گرفتنش میشود. پس از مدتی ساختمان مجلس سنای ایران را طراحی میکند که شاهکار معماری محسوب میشود. او چند سالی هم در دانشگاه تهران مشغول تدریس میشود و سال ۱۳۵۷ به فرانسه مهاجرت میکند و در آنجا دفتر معماری تأسیس میکند و مشغول به کار میشود. استاد غیابی شهریور ۱۳۶۴ در فرانسه چشم از جهان فرو میبندد.
- کارنامه معمار سینما رادیوسیتی
محمد غیابی کارهای بزرگی انجام داده است و از اینرو او را یکی از پیشگامان معماری نوین ایران میدانند. طراحی ایستگاههای راهآهن مشهد و تبریز، سینمای مولنروژ، هتلهای استقلال، کارلتون، رویال رزیدانس در تهران، کاخ فرحآباد، بیمارستانهای مشهد و لویزان و خانه فرهنگ ایران در پاریس، کارهایی هستند که در کارنامه این معمار چیرهدست ثبت شده است.
- سرگذشت سینما رادیوسیتی
سینما رادیوسیتی پس از پیروزی انقلاب تعطیل و به بنیاد شهید و امور ایثاگران واگذار میشود و فیلمیدر آن اکران نمیشود و ساختمان بلااستفاده میماند. گذر زمان آن را دچار فرسودگی میکند و نشانههای این فرسودگی روی در و دیوار سینما نمایان است. بهمن سال گذشته خبر واگذاری سینما رادیوسیتی رسانهای و امکان تخریب این بنای قدیمیکه ثبت میراث فرهنگی شده است، نقل محافل شد. در صورتی که این سینما بخشی از هویت تهران است و تخریب آن برای هیچکس خوشایند نخواهد بود. سراغ «هادی احمدی» مدیر دفتر حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی، میرویم و او با تکذیب خبر تخریب سینما میگوید: «درست است که ساختمان سینما فروخته شده، ولی قرار نیست تخریب شود. »
این ملک ثبت میراث فرهنگی است. این موضوع را با احمدی در میان میگذاریم و نحوه فروش آن را جویا میشویم که میگوید: «ثبت بناها در سازمان میراث فرهنگی مانع خرید و فروش آنها نمیشود. بنابراین فروش این ملک هم براساس ضوابط و مقررات انجام شده است و مسئولان بنیاد شهید و امور ایثارگران در فروش آن مرتکب خطا نشدهاند و کار غیرقانونی هم نکردهاند. » از او سؤال میکنیم قرار است به جای سینما رادیوسیتی چه چیزی ساخته شود که میگوید: «در برگههای معامله به صراحت عنوان شده است مالک یا مالکان حق تخریب بنا را ندارند و میتوانند با تعیین کاربری از آن استفاده کنند. »
به گفته مدیر دفتر حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی، طرح و ایده مالک یا مالکان و تعیین کاربری جدید برای ساختمان رادیوسیتی باید توسط مسئولان سازمان میراث فرهنگی تأیید شود.
- رادیوسیتی رفع خطر شود
اکنون با گذشت حدود 5 ماه از واگذاری سینما رادیوسیتی، هنوز اتفاقی رخ نداده است.
به گفته «احسان یلوه» شهردار ناحیه یک منطقه 6، این ساختمان جزء بناهای ناایمن است و باید هرچه زودتر تعیین تکلیف شود. او میگوید: «ملک دارای مالک خصوصی است و به همین دلیل شهرداری برای ایمنسازی آن نمیتواندکاری کند. بنابراین شهرداری منطقه 6 خواستار تعیین تکلیف ملک است تا هرچه زودتر با ایمنسازی آن خطر رفع شود.»