همشهری آنلاین_ آسمان کاویاری: او و همسرش «مریم قربانیان» شغل‌شان را دوست دارند و در کنار زندگی عاشقانه‌شان با افتخار از کارشان یعنی تطهیر متوفیان می‌گویند. این زوج جوان که ۲فرزند دارند با حمایت‌های سازمان بهشت زهرا(س) عزم خود را جزم کرده‌اند تا نگرش جامعه را به این شغل شریف تغییر دهند. در ادامه بخش‌هایی از گفت‌وگوی صمیمی ما را با این زوج تطهیرکننده می‌خوانید که این روزها با شیوع ویروس کرونا کارشان مضاعف شده است.
«حمیدرضا ریاحی» ۴۰ ساله، در رشته فنی مهارت دارد و پیش از استخدام در سازمان بهشت زهرا(س) در کارخانه‌ای مشغول به کار بوده است. می‌گوید: «پدرم حدود ۳۰سال در واحد خاکسپاری بهشت‌زهرا(س) مشغول به کار بود و کار من هم فنی و پرس‌کاری بود. با دستگاه‌های سنگین هیدرولیکی در یک کارخانه در شهر مقدس قم کار می‌کردم، اما به شغل تطهیر علاقه داشتم و چون پدرم در این حرفه بود، در سازمان بهشت‌زهرا(س) ثبت‌نام کرده و سال۱۳۸۸ توانستم وارد بخش تطهیر شوم. از کارم بسیار راضی هستم و حقوق و مزایای خوبی هم دارم.»
«مریم قربانیان» هم ۳۲ سال سن دارد و از شروع زندگی عاشقانه‌شان و انتخاب این شغل می‌گوید: «من و همسرم پسرخاله و دخترخاله هستیم. شوهرخاله‌ام (پدرشوهرم) در سازمان بهشت زهرا(س) کار می‌کردند، اما هیچ‌وقت راجع به سازمان و متوفی با کسی صحبت نمی‌کردند و کسی هم سؤالی نمی‌کرد، اما من خودم به شخصه علاقه‌مند بودم. قبل از ازدواج احترام خاصی برای آقا حمید قائل بودم و هرگز فکرش را نمی‌کردم که قرار است روزی من یا همسرم در غسالخانه مشغول به کار شویم.»
- باید نگرش مردم به این شغل تغییر کند
ریاحی معتقد است باید برای تغییر نگرش مردم به این شغل فرهنگسازی شود و می‌گوید: «وقتی برخی دوستان از ما و شغلمان خوش‌شان نمی‌آمد، ناراحت می‌شدم و با خودم می‌گفتم این چه شغلی است که دارم. حتی نمی‌توانستم به کسی بگویم که چه‌کاره‌ام. خیلی‌ها حتی از دست‌دادن با من می‌ترسیدند یا فرار می‌کردند. در مهمانی وقتی به قندان دست می‌زدم، قندها را دور می‌ریختند، البته جلو چشم ما این کار را نمی‌کردند، اما متوجه می‌شدم که قندان را می‌گذاشتند روی سینک ظرفشویی. مشخص است که جای قندان در کابینت است. کم‌کم متوجه شدیم که کجا برویم و کجا نرویم یا به چه کسانی درباره شغلمان حرف بزنیم. اینها هم جزئی از فرازونشیب کار ماست، اما معتقدم باید نگاه جامعه را نسبت به این شغل تغییر دهیم. برای مثال، همین مصاحبه‌ها فرصت خوبی است تا شغلمان را بهتر و درست‌تر به مردم معرفی کنیم. خوشبختانه سازمان بهشت زهرا(س) هم از این فرهنگسازی حمایت می‌کند.»
- کرونا خستگی‌مان را مضاعف کرده
این روزها که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده، بی‌شک کار تطهیرکننده‌ها سخت‌تر و خستگی‌شان مضاعف شده است. قربانیان، از شرایط و وضعیت تطهیر متوفیان کرونایی برایمان می‌گوید: «الان که با موج دوم کرونا مواجه شده‌ایم و کارمان سخت‌تر و هر روز تعداد فوتی‌های کرونایی بیشتر می‌شود. بوی مواد ضدعفونی‌کننده‌ای که به اجساد زده می‌شود، چشم ما را اذیت می‌کند. خودم از زمان آغاز کرونا فرزندانم را بیرون از منزل نبرده‌ام و حتی وقتی از محل کار برمی‌گردم، تا وقتی که استحمام نکنم، اجازه نمی‌دهم فرزندانم به سمتم بیایند. مردم هم خودشان باید رعایت کنند و به مکان‌های شلوغ نروند تا این مشکل مانند دشواری‌های دیگری که برای کشور پیش آمده و گذشته، رفع شود.»
ریاحی در ادامه صحبت‌های همسرش می‌گوید: «حدود ۳هفته پیش آمار متوفیان و مبتلایان کرونا در تهران و شهرهای دیگر پایین آمده بود و در تهران تعداد فوتی‌ها ۷ یا ۸ نفر در روز بود، اما حالا نمی‌دانم چرا در تهران بسیار زیاد شده است. البته علت این کار رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و بازگشایی تالارهای پذیرایی و ... است. در حال حاضر، من به‌هیچ عنوان بدون ماسک و دستکش از منزل خارج نمی‌شوم؛ چراکه اگر ناقل باشم، به دیگران سرایت می‌کند. فرزندانم نیز ۴ماه است که از منزل خارج نشده‌اند. این روزها وقتی با کسانی که رعایت نمی‌کنند، صحبت می‌کنم، می‌گویند چنین بلایی سر ما نمی‌آید، اما این بیماری همه‌گیر است و همه باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. از مردم خواهش می‌کنم در منزل بمانند و فقط برای انجام کارهای ضروری خارج شوند. مسافرت هم نروند.»
- امیدوارم مردم شغل ما را هم یاد کنند
این زوج تطهیرکننده در ماه مبارک رمضان به برنامه مکث در شبکه دو سیما دعوت شده بودند و از توجه کم برخی از شهروندان به زحمات کارکنان بهشت زهرا(س) در وضعیت شیوع ویروس کرونا گلایه کردند. قربانیان در این‌باره می‌گوید: «در این ایام از پزشکان و پرستاران قدردانی می‌شود، اما کمتر کسی به‌یاد ما می‌افتد. من دوست دارم که همه، ما و شغلمان را بشناسند. قبلاً به ما مرده‌شور می‌گفتند و حالا به لطف مدیران سازمان بهشت زهرا(س) تطهیرکننده می‌گویند. امیدوارم مردم شغل ما را هم یاد کنند، بشناسند و دوست داشته باشند؛ چراکه شغل سخت و پرخطری داریم.» ریاحی، اما جملاتش را با قدردانی به پایان می‌رساند و می‌گوید: «من هم گلایه همسرم را قبول دارم، اما جا دارد تشکری ویژه از شهردار تهران داشته باشم که در زمینه معرفی شغل ما به مردم فرهنگسازی می‌کند. دکتر حناچی در برنامه‌هایی که دعوت می‌شوند، از شغل ما می‌گویند. از طرف کارکنان واحد تطهیر از ایشان متشکرم.»
- قدر یکدیگر را بدانیم
برای بعضی از تطهیرکننده‌ها بارها پیش آمده که بعد از شستن متوفی، احساس سبکی و آرامش خاصی پیدا کنند. حتی برخی معتقدند اگر متوفی در زندگی انسانی خوب، خوش خُلق و مهربان بوده باشد، از شستن او به آرامش می‌رسند.
«مریم قربانیان» می‌گوید: «خیلی از متوفیان، مانند مادران شهدا که پس از تطهیرشان و هنگام خواندن زیارت عاشورا، من و همکارانم احساس خوبی پیدا می‌کنیم. حس سبکی و دوری از دنیا پیدا می‌کنیم که واقعاً حال خوشی است. این شغل یک ویژگی خوب دارد و آن اینکه شما به خوبی درک می‌کنید که مرگ چقدر به انسان نزدیک است و باید مهربان‌تر باشیم، بیشتر قدر همدیگر را بدانیم و حرص دنیا را نخوریم.»
- آشنایی با یکی از مجهزترین و بزرگ‌ترین آرامستان‌های جهان با نیم قرن خدمات‌رسانی/ بهشت‌زهرا(س) ۵۰ساله شد
امروز بهشت زهرا(س) ۵۰ساله شد. یکی از مجهزترین و بزرگ‌ترین آرامستان‌های جهان که با نیم قرن خدمت‌رسانی بدون وقفه به یکی از مراکز مهم پایتخت تبدیل شده است. جایی که مرکز بسیاری از اتفاقات بزرگ تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور است، به مرقد مطهر بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، آرامگاه سی و چهار هزار شهید گلگون کفن انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، یک میلیون‌و۵۰۰هزار نفر از اموات مسلمین و ۲هزار و ۵۰۰نفر از مشاهیر و بزرگان و نام‌آوران این سرزمین مزین شده و این خاک مقدس را به بخشی از تاریخ پر افتخار ایران اسلامی تبدیل کرده است. در بیست و پنجمین روز از سال۱۳۹۹ نیم نگاهی به تاریخچه و فعالیت‌های این آرامستان داریم.
- تاریخچه بهشت زهرا(س)
نخستین تلاش‌ها برای طراحی، اجرا و احداث گورستانی به نام بهشت‌زهرا(س) با هدف پایان دادن به موضوع تعدد گورستان‌های شهر تهران در سال۱۳۴۵ آغاز شد. قطعه زمینی در مسیر تهران‌ـ قم با مساحت ۳۱۴هکتار به این موضوع اختصاص داده شد و برای اجرای فعالیت‌های عمرانی و فضای سبز کلید خورد. آرامستان بهشت‌زهرا(س) در سال۱۳۴۹ آماده بهره‌برداری شد اما با وجود گورستان‌های فعال دیگر در محله‌های مختلف شهر، روزهای نخست با عدم استقبال عمومی برای دفن اموات روبه‌رو شد و سرانجام با دفن نخستین متوفی به نام «مرحوم محمدتقی خیال» در قطعه یک، ردیف یک و شماره یک که به خانواده‌ای ارتشی و متنفذ متعلق بود، در ۲۵تیر سال۱۳۴۹ رسماً مورد بهره‌برداری قرار گرفت. با رشد روز افزون جمعیت و توسعه بی‌رویه شهر تهران و به تبع آن افزایش روند مرگ ومیر، در بهمن سال ۱۳۷۶ مدیران وقت سازمان، خرید و تملک ۱۱۰هکتار از زمین‌های قسمت شمال و شمال شرقی آن را در دستور کار قرار داده و پس از الحاق آن گورستان شهر در بخش شمالی توسعه یافت. بخش توسعه شماره یک در سال۱۳۸۷ پایان یافت و مدیران سازمان با تلاش فراوان و در نهایت کسب موافقت از مسئولان شهرداری‌های محلی توانستند زمین‌های خریداری شده در قسمت شرقی به وسعت ۱۶۰هکتار را هم به‌عنوان بخش توسعه شماره ۲ در نظر گرفته و از ابتدای مرداد ماه ۱۳۸۸ امر دفن روزانه شهر تهران در این قسمت هم آغاز شد.
- ویژگی‌های مهم بهشت زهرا(س)
بهشت زهرا(س) تنها آرامستان متمرکز شهر تهران همجوار با آستان ملکوتی حضرت امام خمینی(ره) است که از سال ۱۳۷۳ به‌صورت خودگردان با استقلال مالی زیر نظر معاونت خدمات شهری اداره می‌شود. اینجا یکی از بزرگ‌ترین بوستان‌های معنوی و سبز شهر تهران است که بالغ بر نیمی از آن به فضای سبز اختصاص دارد، مرکز بسیاری از اتفاقات بزرگ تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور است و میزبانی از حضور رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و سران قوا حداقل ۲بار در سال، وجود نمادهای انقلابی «جایگاه جلوس امام خمینی(ره) و سرداران شهید» از دیگر ویژگی‌های مهم آن محسوب می‌شود. بهشت‌زهرا(س) سازمانی بدون تعطیلی است که در مواقع بحرانی همچون سیل تهران، زلزله منجیل، زلزله بم، زلزله کرمانشاه، حادثه منا، سقوط هواپیما و بحران کرونا در کنار شهروندان تهرانی و سایر هموطنانمان بوده و مدیریت بحران کرونا هم به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ ۵۰ ساله این سازمان محسوب می‌شود. جایگاه فرهنگی بهشت‌زهرا(س) به گونه‌ای است که در طول سال برگزارکننده حداقل ۱۵مراسم ملّی و دینی همچون تحویل سال، مراسم رژه نیروهای مسلح و ارتش، سالگرد رحلت ملکوتی حضرت امام(ره)، آیین ملی غبارروبی و عطرافشانی مزار شهدا، زنگ دانش‌آموز شهید، شهدای سادات و شب‌های قدر، دهه‌فجر انقلاب اسلامی، همایش میلیونی پنجشنبه و جمعه آخر سال است.
- طرح‌ها و پروژه‌های افتتاح شده در دوره مدیریت شهری جدید
- آغاز طراحی و ساخت مرکز تطهیر مجهز و ایزوله با هدف افزایش ظرفیت رتق و فتق اموات در مواقع بحرانی در مجتمع عروجیان سازمان بهشت‌هرا(س) به دستور شهردار محترم تهران
- تعیین مشاور و انجام کار فشرده در خصوص مکان‌یابی آرامستان‌های آینده شهر تهران و تنظیم لایحه‌ای برای ارائه به صحن علنی شورای اسلامی شهر تهران
- تصویب لایحه ساماندهی مجموعه آرامستان‌های تاریخی دولاب(۵آرامستان) در صحن علنی شورا و آغاز به کار این پروژه
- تجهیز سوله‌های مدیریت بحران و ارتقای چشمگیر توان بحران سازمان
- راه‌اندازی پروژه یادکد (OR) بر روی سنگ مزار شهدا با هدف زنده نگه داشتن یاد شهدا، فاز اول بر روی ۳هزار سنگ مزار شهدا اجرا شده است.
- راه‌اندازی نخستین تلفن ۴شماره‌ای ۱۵۳۰ سازمان بهشت زهرا(س)
- محصور نمودن ۱۵هکتار از اراضی لپه زنک) ضلع شمالی آرامستان ارامنه (درمنطقه ۱۵ که متعلق به سازمان بهشت‌زهرا(س) بوده است با هدف افزایش توان سازمان
- تکمیل شبکه آب خام سازمان به مقدار ۴۲هزارمتر طول به‌عنوان یکی از کارهای ماندگار و زیربنایی سازمان بهشت‌زهرا(س) به مبلغ ۶۵ میلیارد ریال از طریق مناقصه عمومی
- رایزنی با اداره کل منابع طبیعی استان تهران درباره تخصیص ۵۰۰ هکتار زمین به سازمان بهشت‌زهرا(س)
- آزادسازی حدود ۱۱ هکتار از اراضی جنوب سازمان بهشت زهرا(س) متصل به حرم حضرت امام خمینی(ره) با پیگیری‌های حقوقی و اجرایی در یک سال اخیر
- بازسازی سالن اجتماعات سازمان بهشت‌زهرا(س) با عنوان تالار بهشت
- اختراع دستگاه مکانیزه حفر قبر (قبرکن اتوماتیک) که پس از گذراندن دوره آزمایشی در مرحله نهایی ساخت یک دستگاه از آن قرار دارد
- نوسازی ۵۰ آمبولانس ناوگان حمل متوفی
- توسعه و استقرار نخستین مرکز کنترل ترافیک شهر تهران در بهشت‌زهرا(س)
- پوشش محوطه سازمان بهشت‌زهرا(س) با دوربین‌های نظارت تصویری و سیستم تردد شمار
- اختراع دستگاه هوشمند وان و تخت متوفی برای نخستین بار در تاریخ بهشت‌زهرا(س) برای کمک به تطهیرکننده با قابلیت جایجایی و مصرف برق حداقلی ۱۲ولتی
- اختراع دستگاه جدید همزن کافور
- راه‌اندازی چیلرهای تهویه مطبوع در کلیه سالن‌های تطهیر و مجتمع عروجیان
- راه‌اندازی و افتتاح ورزشگاه چند منظوره سازمان بهشت‌زهرا(س)
- طراحی و اجرای گنبد حسینیه عطر یاس مجتمع عروجیان با استفاده از معماری اسلامی و ایرانی