همشهری آنلاین_ مریم قاسمی: این فضاها زندگی شهروندانی را که هر روز با مشکلاتی مثل آلودگی هوا، خیابان‌های شلوغ و پررفت و آمد، ترافیک و... دست و پنجه نرم می‌کنند، پرنشاط و زیبا می‌کند. در دل محله‌ها می‌توان نمونه‌های زیادی از این دست پیدا کرد؛ مثل محله آقاباباییان در منطقه ۱۸. در این محله با افرادی آشنا شدیم که دوستدار گل و گیاه هستند و با ابتکار و خلاقیت توانسته‌اند محله را برای اهالی شاد، پرنشاط و باطراوت کنند.
«میثم آقاپور» ۳۰ ساله و «مهرداد فلاح زمانی» ۳۲ ساله از کاسبان بااخلاق و مردمدار محله آقابابائیان، با نبوغ و تلاش خود توانسته‌اند فضای بیرونی خانه و محل کسب و کارشان را زیبا و دلنواز کنند. آنها با نگهداری انواع گل و گیاه در گلدان و راه‌اندازی سیستم آبیاری قطره‌ای (مه پاش) توانسته‌اند فضای بصری زیبا و چشمنوازی را درمحله‌شان ایجاد کنند.
- عشق به گل و گیاه؛ ارثیه خانوادگی
خانواده آقاپور از ۶۰ سال قبل ساکن این محله شده‌اند و از شهروندان بومی و قدیمی‌اند. پدر خانواده بازنشسته اداره برق ومادرشان خانه‌دار است و نقش زیادی در ایجاد علاقه در فرزندشان برای نگهداری گل و گیاه داشته‌اند. میثم آقاپور در چنین خانواده‌ای بزرگ شده و اکنون در دهه سوم زندگی خود در محل کار و خانه، از گیاهان مختلفی نگهداری می‌کند. آقاپور فروشگاه کالای خواب و ملزومات فرش و تابلوفرش دارد، اما موضوعی که بیش ازهمه به چشم می‌رسد، فضای سبزی است که طراحی و در این محل ایجاد کرده است. او از ۲۰ سالگی مشغول کار است و در طول این سال‌ها بارها پیش آمده که تعدادی از گلدان‌هایش را به مشتری‌ها و اهالی محل هدیه دهد. این کاسب جوان عقیده دارد که هدیه دادن گل و گلدان انرژی خوبی را به انسان منتقل می‌کند که قابل وصف نیست.
نمی‌گذاریم فضای سبز محله از بین برود
از گذشته‌های دور، محله آقابابائیان را به کوچه‌ها و خیابان‌های پردار و درخت آن می‌شناسند. با اینکه در طول چند دهه، تعدادی از درختان سن و سال‌دار محله خشک شده‌اند، اما هنوزهم می‌توان درختان قدیمی و شناسنامه‌دار را اینجا پیدا کرد. آقاپور عنوان می‌کند که همیشه این محله سرسبز و پردرخت بوده که تعدادی از درختان به دلیل بی‌توجهی خشک شدند. وی به درختان و گیاهانی که در پیاده‌رو، نمای بیرونی خانه و جلو مغازه‌اش وجود دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: «من با این کار تلاش می‌کنم تا کمبود فضای سبز محله را جبران کنم. من و اهالی دیگر نمی‌گذاریم فضای سبز محله از بین برود.» خانه و محل زندگی این کاسب محله آقابابائیان سرسبز و بانشاط است. بیشتر رهگذرانی که از این محل عبور می‌کنند، با دیدن فضای سبز زیبای آن مدتی می‌ایستند و یک دل سیر گل و گیاهان را تماشا می‌کنند و بعد به راهشان ادامه می‌دهند. این شهروند تعریف می‌کند که قلمه زدن و چگونگی کاشت نهال را به بسیاری از اهالی محل یاد داده است. او با اطمینان می‌گوید که بیش از ۷۰ درصد از مشتریان و رهگذرانی که به آنها گلکاری را آموزش داده از کارش الگوبرداری کرده و در جلو خانه، مغازه، بالکن یا حیاط خانه خود گل و گیاه کاشته‌اند.
- گل یاسی که دوستش دارم
آقاپور سلامتی و تندرستی خود و خانواده‌اش را مدیون گل‌ها و گیاهان می‌داند. وقتی می‌خواهد درختان و گیاهان را آبیاری یا هرس کند، با آنها حرف می‌زند، چراکه عقیده دارد گیاهان متوجه می‌شوند و این موضوع باعث می‌شود که سرحال‌تر شوند. در خانه و مغازه آقاپور به روی اهالی و همسایه‌ها باز است؛ به‌ویژه در بهار که درختان شکوفه می‌دهند و سرشار از زیبایی هستند، اینجا پاتوق مناسبی برای دور شدن از دغدغه‌های زندگی می‌شود. این کاسب خوش‌ذوق می‌گوید: «۶۰ گلدان گل و گیاه دارم که بسیاری از آنها را از بازار گل تهیه و بقیه را با قلمه زنی زیاد کرده‌ام. تعداد گلدان‌هایم بیشتر بود و در طول این سال‌ها تعدادی از آنها را به مشتری‌ها، اهل محل و رهگذران علاقه‌مند به گل و گیاه هدیه داده‌ام. یکی از گیاهانی که خیلی به آن علاقه دارم، یاس رونده است که زیبایی‌اش وصف ناشدنی است. درخت انگور و کاج هم دارم که مورد علاقه شهروندان است.»
او در پایان به دغدغه‌هایش اشاره می‌کند و می‌گوید: «منطقه بزرگ و مردمان خوبی داریم، برای همین دوست دارم که در همه کوچه‌ها و جلو همه مغازه‌ها گل و گیاه کاشته شود. از مردم خواهش می‌کنم که از ریختن زباله در فضای سبز و کنار درختان و شمشادها پرهیز کنند تا محیطی پاک و سالم داشته باشیم.»
- همه ۱۷۲۵ گیاه بی‌نظیر من
فلاح زمانی، به‌طور حرفه‌ای از سال ۱۳۸۹ کاشت و نگهداری انواع گیاهان و درختان را در خانه و محل کارش آغاز کرده است. او در ابتدای کار با مشکلات و سختی‌هایی مواجه بود، اما با گذشت زمان توانست چاره‌ای برای رفع آنها پیدا کند. وی در این‌باره می‌گوید: «جنس خاک حیاط خانه و جلو مغازه باعث می‌شد که برخی ازگونه‌ها و گیاهان نتوانند رشد کنند و در مدت کوتاهی خشک می‌شدند و از بین می‌رفتند. برخی از درختان از جمله گردو و گلابی هم با درختانی مثل توت و انگور سازگار نبود و طبع گرم آنها باعث می‌شدگونه‌های مختلف آسیب ببینند، بنابراین چاره‌ای نبود تا از کاشت و نگهداری این‌گونه درختان در باغچه منصرف شوم.»
وی درباره انواع گیاهان و درختانی که در محله نگهداری می‌کند، می‌گوید: «کاج، گیلاس، زردآلو، انگور، حسن یوسف، یاس، رز، شمعدانی، مریم ناز و گل محمدی گیاهانی هستند که از بازار گل تهیه کرده‌ام و از آنها نگهداری می‌کنم.»
فلاح زمانی می‌گوید: «تاکنون بیش از هزار و ۷۲۵ نهال، درخت و گل نگهداری کرده‌ام و تلاش می‌کنم برخی ازگونه‌های گیاهی کمیاب از جمله گل یاس هندی و پاستیال را نیز به مجموعه فضای سبزم اضافه کنم.»
- اینجا دلتنگی اهالی برطرف می‌شود
با توجه به تنوع گل و گیاه و وجود فضای سبز زیبا و جذاب در محل کار فلاح زمانی، این محل پررفت و آمد شده و هروقت اهالی برای خرید به محله آقابابائیان می‌آیند، حتماً به مغازه او سر می‌زنند. این کاسب به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «قشرجوان بیش از دیگر گروه‌های سنی علاقه‌مند به استفاده از فضاهای سبز هستند. برخی از خانواده‌های ساکن در منطقه هم از وجود چنین فضای سبزی در محله باخبر هستند. بنابراین به اینجا می‌آیند و مدتی را به تماشای گل و گیاه می‌گذرانند و وقتی دلتنگی‌شان برطرف شد، راهی خانه‌شان می‌شوند.»
وی با خوشرویی از خواسته شهروندان استقبال می‌کند، البته تنها یک شرط دارد و آن مراقبت از گیاهان و درختان و آسیب نرساندن به آنهاست. وی در این‌باره می‌گوید: «سخت‌ترین زمان برای من وقتی است که شهروندان ناآگاهانه به جان درخت انگور بیفتند و برگ‌های آن را بچینند. چیدن برگ مو شرایطی دارد و نباید هر برگی را از شاخه‌ها جدا کرد. بنابراین قبل از اینکه شهروندان برای چیدن برگ مو بیایند، با احتیاط برگ‌های مناسب درخت مو را می‌چینم و دراختیار آنها قرار می‌دهم.»
- علاقه کودکی‌های من
خانواده «مهرداد فلاح زمانی» آن وقت‌ها که محله آقابابائیان پر بود از درختان سربه فلک کشیده و خانه‌های ویلایی، ساکن این محله شده‌اند و از افراد بومی و قدیمی و بین شهروندان شناخته شده هستند. این کاسب نمونه و دوستدار فضای سبزعنوان می‌کند: «فضای سبز محله باعث شد تا خانواده‌ام در همین محدوده خانه‌ای بسازند و ساکن شوند.» فلاح زمانی صاحب یک مغازه پروتئینی است و فضای کسب و کار و زندگی‌اش را با انواع گل و گیاه سرسبز و خرم کرده است. می‌گوید: «از ۷ سالگی به نگهداری گل و گیاه علاقه‌مند شدم و به مرور زمان فوت و فن کاشت و نگهداری از انواع گیاهان را یاد گرفتم و به قول معروف برای خودم استاد باغبانی شدم.»
از همان دوران نوجوانی با عشق و علاقه زیاد به پرورش گل و گیاه پرداخت. این علاقه‌مندی در دوران اشتغال و راه‌اندازی مغازه، لحظه‌ای از او دور نشد. فلاح زمانی با بیان اینکه کاشت و مراقبت از درختان و گیاهان لذت‌بخش است و باعث می‌شود متوجه گذر زمان نشوم، می‌گوید: «مساحت مغازه‌ام حدود ۲۰ مترمربع است، بنابراین سعی کردم از فضای آزاد دور و بر محل کارم بهره‌برداری و با نگهداری انواع گل و گیاه اینجا را برای خودم و اهالی چشمنواز کنم.»
- امید به آینده بهتر محله‌ها
سرانه فضای سبز محله بهداشت نسبت به نقاط دیگر منطقه ۱۸ کمتر است، اما این موضوع باعث نمی‌شود که بگوییم فضای سبز برای ما اهمیتی ندارد و دست روی دست بگذاریم.
«سیدقی حسینی» معتمد محله بهداشت با بیان این مطلب می‌گوید: «بافت مسکونی و ساخت‌وسازها در محله‌های منطقه ۱۸ که باعث تراکم بالای این منطقه شده، امکان توسعه و افزایش فضای سبز را از مسئولان شهری گرفته است. با این حال می‌توان با کمک و مشارکت شهروندان فعال در حوزه فضای سبز به آینده محله‌ها امیدوارتر بود، چراکه با وجود این افراد فعال، شرایط خوبی در بهبود سرانه‌های فضای سبز به وجود می‌آید.»
وی می‌گوید: «یکی از فعالیت‌های ارزنده مسئولان خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه این است که این افراد فعال و مشارکت جو را شناسایی و از آنها تقدیر کنند. این کار باعث می‌شود تا دیگران نیز به انجام چنین فعالیت‌هایی تشویق شوند.»
- معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه ۱۸/ شهروندان خلاق تقدیر می‌شوند
به گفته معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه ۱۸، شهروندان سهم زیادی در توسعه فضای سبز و نگهداشت گیاهان و درختان در محل زندگی خود دارند.
«امیرحسین عساری» از طرح شناسایی شهروندان نمونه در عرصه کاشت و نگهداشت فضای سبز در محله‌های منطقه ۱۸ و معرفی و تقدیر از آنها صحبت می‌کند و می‌گوید: «هدف مدیریت شهری این است که از شهروندان خلاق در زمینه پرورش و نگهداشت‌گونه‌های مختلف گیاهی و افرادی که برای بهبود منظر شهری در محله‌ها تلاش می‌کنند تقدیر کند.»
او می‌افزاید: «معاونت خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه براساس بازدید مستمر و میدانی کارشناسان مرکز تحقیقات، آموزش و مشاوره فضای سبز از محله‌ها، تلاش می‌کند شهروندان علاقه‌مند به فراگیری آموزش‌های لازم در زمینه چگونگی کاشت و پرورش‌گونه‌های گیاهی را شناسایی و آنها را در توسعه فضای سبز محله‌ها و بهبود سیما و مناظر شهری ترغیب کند. افرادی هم که در طول سال در این زمینه فعالیت مستمر داشته باشند، مورد تقدیر قرار می‌گیرند و نامشان در فهرست دوستداران محیط‌زیست منطقه ۱۸ ثبت می‌شود.»
معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار منطقه ۱۸ ادامه می‌دهد: «با کار مطالعاتی درمحله‌ها به این نتیجه رسیدیم که شهروندان خلاق و افراد فعال در زمینه فضای سبز که در محله‌های مختلف ساکن هستند بسیارند. این افراد با خلق ایده‌های جذاب و کاشت و نگهداشت‌گونه‌های مختلف گیاهی سیمای بصری پیاده‌روها، معابر و ساختمان‌ها را بهبود می‌بخشند.»
عساری یادآوری می‌کند: «با توجه به تأکید شهردارمنطقه، از هر طرح و ایده‌ای که باعث توسعه فضای سبز درمحله‌ها شود حمایت می‌کنیم. شهروندان خلاق و ایده‌پرداز در حوزه فضای سبز می‌توانند با مراجعه به مرکز تحقیقات و آموزش گل و گیاه شهرداری منطقه در بوستان قائم(عج)، طرح‌ها و ایده‌های خود را مطرح کنند تا با همکاری آنها بتوانیم این پروژه‌های تأثیرگذار را در محله‌ها اجرا کنیم.»