همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: هرچه از عمر «کووید ۱۹» می‌گذرد، عوارض و چهره غیرقابل پیش‌بینی‌تری از خود به نمایش می‌گذارد. در این روزهای همه‌گیری کرونا و پر تنش که مردم جهان آن را تجربه می‌کنند، مسئولیت و فعالیت کادر درمان و پزشکان که وظیفه مداوای بیماران را برعهده دارند و بیش از همه در مرض ابتلا به بیماری هستند، صدچندان شده است. اول شهریور، زادروز ابوعلی سینا، در تقویم ما به نام روز پزشک نامگذاری شده است. به همین بهانه برای تشکر و قدردانی از پزشکانی که در بخش کرونای بیمارستان‌ها فعالیت دارند، سری به بیمارستان لولاگر در خیابان خوش در منطقه ۱۰ زدیم و با کادر درمانی این بیمارستان گفت‌وگو کردیم.
- وظیفه ما خدمت به بیماران است
ساعت ۱۰:۳۰ صبح بیمارستان لولاگر! به حیاط بیمارستان که وارد می‌شویم بنر زردرنگ بزرگی نصب شده که در آن بابت استریل بودن فضای داخلی بخش درمانگاه و اورژانس بیمارستان به مراجعان اطمینان خاطر داده شده است. استرلیزه و ضدعفونی کامل بیمارستان برای حفظ سلامتی کارکنان و مراجعه‌کنندگان نکته‌ای است که مدیر بیمارستان هم در مصاحبه بر آن تأکید داشت. مراجعان در حال تردد در بخش‌های مختلف بیمارستان هستند. بعضی‌ها به نوشته توجه می‌کنند و آن را با دقت می‌خوانند. با راهنمایی دکتر «شهلا ابطحی» مدیر اجرایی بیمارستان لولاگر، به اتاق مدیرعامل بیمارستان هدایت می‌شوم.
دکتر «محمود سلطانی» در بخش مشغول ویزیت بیماران است و وقتی پشت میزش می‌نشیند، پاسخگوی همکارانش است. به همین دلیل چند دقیقه‌ای تا شروع مصاحبه منتظر می‌مانم. سلطانی با اشاره به خدمات بیمارستان به بیماران کرونا سر صحبت را باز می‌کند و می‌گوید: «از اسفند گذشته که شیوع «کووید۱۹» به‌طور رسمی اعلام شد، برای ارائه خدمات به بیماران بخش قلب را جابه‌جا کردیم و این بخش را برای بیماران کرونا در نظر گرفتیم. این بخش کاملاً از قسمت درمانگاه بیمارستان جدا شده است. حتی تردد بیماران، همراهان و کارکنان بخش کرونا از سایر بخش‌های جراحی، زایمان، قلب و عمومی مجزاست. زمانی که این بیماری شیوع پیدا کرد مردم از مراجعه به مراکز درمانی ترس شدیدی پیدا کردند، اما در حال حاضر شرایط کمی متفاوت شده و ترس اولیه از بیماری و ترس از مراجعه به مراکز درمانی کم‌تر شده است.»
به گفته دکتر سلطانی، مردم برای ریشه‌کن شدن این بیماری باید قبل از هر چیز پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند. استفاده از ماسک هم در اماکن عمومی واجب و ضروری است. اما بسیاری از مردم در مقابل کووید ۱۹ رفتارهای متفاوتی دارند. او در ادامه می‌گوید: «بعضی مردم از ترس ابتلا به بیماری آنقدر نکات بهداشتی را رعایت می‌کنند که در نهایت حساسیت آنها تبدیل به وسواس می‌شود. در مقابل بعضی هستند که با وجود ابتلا به بیماری با آن بی‌تفاوت برخورد می‌کنند و حتی از ماسک هم استفاده نمی‌کنند.» دکتر سلطانی ادامه می‌دهد: «مردم باید فاصله اجتماعی را رعایت کنند. آنها باید در زمان مراجعه به مراکز درمانی صبر و حوصله به خرج دهند چون رعایت فاصله اجتماعی شرایط خاصی را می‌طلبد که باعث طولانی شدن نوبت ملاقات پزشک می‌شوند.»
خبر ابتلا به کرونا در روزهای نخست برای مردم وحشت‌آور بود. در حالی که در صورت تشخیص به موقع این بیماری خیلی زود درمان می‌شود. مدیر عامل بیمارستان لولاگر با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: «در این مدت رسانه‌ها اطلاع‌رسانی خوبی درباره این بیماری داشتند. با راه‌اندازی اپلیکشن‌های پزشکی برای تشخیص بیماری و راه‌های درمانی در این مدت کمک خوبی به مردم شده است. در صورت ابتلا خود افراد بهتر می‌توانند تشخیص دهند که آیا لازم است به مراکز درمانی مراجعه کنند یا می‌توانند در خانه سیر درمان را ادامه دهند.»
دکتر سلطانی با اشاره به مخاطرات کار در روزهای کرونایی برای کادر درمان می‌گوید: «پزشکی از مشاغل پرخطر است. چون همواره در معرض ابتلا به بیماری‌های خطرناک هستیم. اما کار ما خدمت به بیماران است. همان‌طور که یک برقکار نمی‌تواند بگوید از برق‌گرفتگی می‌ترسد و سر کار نمی‌رود، کار ما پزشکان هم در شرایط کرونا یا هر بیماری دیگری مداوای بیماران است. این نگرانی بیشتر از جانب خانواده‌های ما وجود دارد که می‌دانند در یک محیط پرخطر کار می‌کنیم و در این شرایط شاید ناقل بیماری باشیم. اما در مجموع کار ما خدمت‌رسانی به بیماران است.»
- همراه شاکی در بیمارستان بستری شد
در این روزهای همه‌گیری کرونا با توجه به شرایط خاص جامعه خدمات و فعالیت‌های کادر پزشکی بیشتر از همیشه زیر ذره‌بین بیماران قرار می‌گیرند. دکتر سلطانی به خاطره جالبی از شکایت همراه یکی از بیماران کرونایی اشاره می‌کند: «چند ماه پیش همراه یکی از بیماران کرونایی در حیاط بیمارستان به من شکایت کرد که رسیدگی خوبی نداریم. او که مسئول یکی از ارگان‌ها بود، تقاضای ترخیص بیمارش را داشت تا او را به بیمارستان مسیح دانشوری منتقل کند. به او قول مساعد ترخیص بیمارش را دادم. مدتی که گذشت با آن شخص تماس گرفتیم تا جویای احوالش شویم. در پاسخ گفت: بیمار موردنظر فوت کرده است و خودش کرونا گرفته و در بیمارستان ما بستری است. او خوشبختانه بهبود پیدا کرد و از بیمارستان ترخیص شد، اما همه دوستان و آشنایانش را برای درمان به بیمارستان لولاگر معرفی می‌کند.»
به گفته مدیرعامل بیمارستان در مدت شیوع بیماری خیران، شهرداری منطقه ۱۰، گروه‌های جهادی و بسیج مقداد کمک حال بیمارستان و بیماران کرونایی بوده‌اند.
- حمایت روحی و روانی از بیماران
روزهای نخست شیوع کووید ۱۹ تصور مردم از این بیماری مرگ بود. این دیدگاه کار کادر درمان را برای اطلاع‌رسانی به بیماران سخت‌تر می‌کرد. دکتر «سپیده هراتی» مسئول طب اورژانس بیمارستان لولاگر با بیان این مطلب سر صحبت را باز و تعریف می‌کند: «کووید ۱۹ در ابتدای کار برای مردم ناشناخته بود. این ناشناختگی باعث ایجاد ذهنیت منفی در بیمار می‌شد و وقتی تست یک بیمار را مثبت اعلام می‌کردیم، با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو می‌شدیم. به همین دلیل باید بیمار و همراهانش را از لحاظ روحی آماده می‌کردیم. بعضی‌ها خیلی سخت قبول می‌کردند. بسیاری موضوع را جدی نمی‌گرفتند و بدون ماسک در بیمارستان تردد می‌کردند. یک عده هم در حالی که بیماران کرونایی در مجموع ملاقات ممنوع هستند، تقاضای ملاقات داشتند.»
دکتر هراتی با اشاره به بعضی سختی‌های فعالیت کادر درمان در بخش‌های کرونایی، می‌گوید: «علاوه بر سختی کار در بخش کرونایی، کادر پزشکی باید لباس‌های ویژه بپوشند و ماسک مخصوص بزنند. همین پوشش و کار در ساعت‌های طولانی به‌ویژه در فصل گرم سال بسیار سخت است. بعد از تحمل این شرایط سخت، حضور پیدا کردن در کنار خانواده‌ها سخت‌تر است. بسیاری از همکاران ما پدر و مادر پیر یا فرزند خردسال دارند که با توجه به ارتباط مستقیم با بیمار کادر درمان همیشه این نگرانی را دارند که ناقل بیماری میان اعضای خانواده نباشند. اما با همه این سختی‌ها بهترین پاداش را وقتی می‌گیریم که بیماری بهبود پیدا می‌کند و نزد خانواده‌اش می‌رود.»
- خدمت در خط مقدم جنگ
«فعالیت پزشکان، کادر درمان و افرادی که این روزها در مراکز درمانی مشغول کار هستند، مانند حضور رزمندگان در دوران جنگ تحمیلی در خطوط مقدم جبهه است. این افراد در روزهای خطرناک جانشان را کف دست گرفته‌اند و به مردم خدمت می‌کنند.» «جمشید گرمارودی» که ۲۱ سال است در بیمارستان لولاگر پست‌های متنوعی را تجربه کرده و این روزها به‌عنوان مسئول تأسیسات فعالیت دارد، این را می‌گوید و در ادامه توضیح می‌دهد: «زمان جنگ سربازان برای نجات کشور در خط مقدم خود را روی مین‌ها می‌انداختند و امروز پزشکان ما در بیمارستان با حضورشان چنین از خودگذشتگی را نشان می‌دهند. در موج اول کرونا برای شکست این بیماری با همراهی کادر درمان و پزشکان و کمک‌های خیران پیشرفت‌های خوبی داشتیم. اما گویا در موج دوم بیماری همه چیز برای مردم عادی شده و نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی بی‌تفاوت شده‌اند. امیدواریم با همراهی مسئولان و مردم هرچه زودتر از این بحران گذر کنیم و بیماری به‌طور کامل ریشه‌کن شود.»
- کم‌حوصله نباشیم
یکی از معضلات طولانی شدن شیوع کووید۱۹ کم‌صبر و کم‌حوصله شدن مردم نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. همین موضوع باعث هجوم دوباره بیماری در موج دوم شد. دکتر «سارا حلاجی» متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری بیمارستان لولاگر با اشاره به این موضوع می‌گوید: «با شیوع بیماری سرمان در بیمارستان بسیار شلوغ شد. روزهای نخست کادر درمان در یک فضای غیرقابل پیش‌بینی قرار گرفتند.
من تمام نوروز را در بیمارستان و بر سر بالین بیماران بودم و دیدن رنج و درد بیماران خیلی ناراحت‌کننده بود. امیدوار بودیم هرچه رو به جلو برویم و با تغییر فصل شرایط بهتر شود و بیماری سیر نزولی پیدا کند، اما از اردیبهشت ماه موج دوم بیماری شروع شد و تعداد مبتلایان ۳ تا ۹ برابر شد. بخشی از دلایل افزایش مبتلایان کم‌حوصلگی مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. اگر این کم‌حوصلگی در جامعه اپیدمی شود دوباره با موج تندتری از بیماری مواجه می‌شویم. مردم به این نکته توجه داشته باشند که اگر از همین لحظه به رعایت فاصله‌های اجتماعی و ماسک زدن توجه کنند، یک ماه دیگر نتیجه مثبت آن و کاهش موارد ابتلا را می‌بینند.»
- تشکر از کادر پرستاری
کار در بخش کرونا با توجه به شرایط بیماران و نوع بیماری بالطبع از بخشICU سخت‌تر است. «محمد عباسی» پزشک داخلی بیمارستان لولاگر با اشاره به این موضوع می‌گوید: «ریسک مبتلا شدن برای کادر پزشکی به‌ویژه کارکنان بخش کرونا بسیار بالاست. کار ما پزشکان به نسبت پرستارانی که تمام وقتشان را در این بخش می‌گذاراند، کم‌تر است. ما در نهایت ۵ تا۱۰ تا دقیقه بیماران را ویزیت می‌کنیم، اما پرستاران زمان بیشتری در کنار بیمار ان کرونایی می‌مانند و با بیماران از نزدیک در ارتباط هستند. به همین دلیل باید از زحمات و جانفشانی‌های آنها تشکر و قدردانی ویژه داشت.»
نکته‌ای که دکتر عباسی مانند دیگر همکارانش بر آن تأکید دارد، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک در اماکن عمومی است. او با تعریف از بعضی سهل‌انگاری‌ها از سوی بیماران ادامه می‌دهد: «بیماری داشتم که مبتلا به کووید ۱۹ بود. به او توصیه کردیم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی خود را در خانه قرنطینه کند. اما چند روز بعد اتفاقی دیدم در مغازه‌اش مشغول کار است. با دیدنش اعتراض کردم که باید در خانه بماند چون در قبال بقیه مسئول هستیم. پاسخ داد ماسک زده‌ام. گفتم در زمان بیماری فقط ماسک زدن چاره کار نیست. وقتی به وسایل دست می‌زنی بیماری را به دیگران منتقل می‌شود.» به گفته این پزشک در این روزها سفر کردن باید از برنامه خانواده‌ها حذف شود، دست‌ها با آب دائما شست‌وشو و پروتکل‌های بهداشتی با جدیت اجرا شود تا از این روزهای سخت گذر کنیم.
- خوشحالی از بهبودی بیمار بدحال
شیوع کووید ۱۹ شوک بزرگی برای مردم و جامعه پزشکی بود. مردم نمی‌دانستند در مواجهه با بیمار کرونایی چه رفتاری داشته باشند. «زهره تنباکوکار» سرپرست بخش کرونای بیمارستان لولاگر در نوروز، این را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «خانواده‌ها اغلب سردر گم بودند. بیمار سالمندی داشتیم که به دلیل ضعف و بیماری دچار افسردگی شده بود و از پس کارهای شخصی خود هم برنمی‌آمد. ما باید علاوه بر درمان جسمی به درمان روحی بیماران هم فکر می‌کردیم. باید با رفتار و کلام و صحبت‌هایمان نور امید را دل بیماران زنده کنیم.
از طرفی مواجه شدن با خانواده هم برای ما استرس‌زا بود. همسر من مشکل ریه دارد و دائم نگران بودم که ناقل بیماری برای او نباشم. گذر از این مرحله برای همه کادر درمان و بیماران کار چندان ساده ای نیست. گذر از این بیماری به همراهی مردم در رعایت پروتکل‌های اجتماعی نیاز دارد.» تنباکوکار در میان خاطرات و اتفاقات بد این روزهای سخت کرونایی به ماجرای خوشی از بهبود حال یک بیمار بدحال اشاره می‌کند: «پسر جوانی که اصالتا شمالی بود، در بخش کرونای بیمارستان بستری بود. این پسر که بهمن نام داشت از بیماران شاخص بیمارستان بود، اما روز به روز حالش بدتر می‌شد. بدجوری عطش هوا داشت و دائما درخواست افزایش فشار اکسیژن را می‌کرد. حتی به لوله‌گذاری و زیر دستگاه رفتن هم رسید. همه پزشکان قطع امید کردند و حتی تشخیص پایان زندگی‌اش را هم دادیم، اما به مدد الهی بهبود پیدا کرد.»
- کمک‌های درمانی شهرداری منطقه ۱۰
در دوران شیوع کووید ۱۹ یکی از ارگان‌های همراه مردم و کادر درمان در ارائه خدمات بهینه برای ضدعفونی و پاکسازی اماکن عمومی و سرویس‌دهی به مراکز درمانی فعال، شهرداری است. مدیر اداره سلامت پازل دهم پایتخت با بیان این مطلب به خدمات و کمک‌هایی که شهرداری منطقه ۱۰ به بیمارستان لولاگر کرده اشاره می‌کند و می‌گوید: «از ابتدای شیوع کرونا در کنار کادر درمانی بودیم. سعی کردیم با اجرای برنامه‌های آموزشی در سرای محله‌ها و فضای مجازی شهروندان را با راه‌های پیشگیری و درمان کرونا آشنا شوند. دعوت به خانه‌نشینی، رعایت فاصله‌های اجتماعی، تشویق به ماسک زدن و استفاده از دستکش در اماکن عمومی و توزیع پک‌های بهداشتی ماسک، الکل و مایع ضدعفونی در میان اهالی از عمده فعالیت‌های اداره سلامت شهرداری منطقه ۱۰ در این روزها بوده است.»
به گفته «معصومه بوبه‌رژ» ارائه تجهیزات پزشکی،گان، ماسک، دستکش، مایع ضدعفونی، ملحفه برای بیماران و اهدای تجهیزات پزشکی با همکاری مؤسسه خیریه «مکتب العباس» به بیمارستان لولاگر از مهم‌ترین خدمات شهرداری به کادر درمان در این روزهای کرونایی بوده است.
- اهدای «گان» به کادر پزشکی
از اسفند ماه که پای کرونا به کشور باز شد، مردم، نهادها و ارگان‌ها برای کمک به بیماران و جامعه پزشکی دست‌به‌کار شدند.
یکی از کمک‌ها دوخت گان و لباس مخصوص پزشکان برای حضور در بخش کرونایی بود.
«سیدمسعود قریشی» دبیر شورایاری محله سلسبیل به اهدای هزار دست گان پزشکی به کادر درمانی بیمارستان لولاگر که با همکاری پایگاه بسیج «خاتم الاوصیا» تهیه شده بود، اشاره می‌کند.