همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: اما ماجرا چه بود که به کار حکومت پهلوی اول پایان داد. مردم از نخستین ساعت‌های روز جمعه برای شرکت در راهپیمایی راهی میدان ژاله شدند. به دستور «غلامعلی اویسی» فرماندار تهران، از ساعت ۶ صبح همین روزحکومت نظامی اجرا و اجتماع بیش از ۳ نفر ممنوع شد. اما این فرمان را دیر به مردم اعلام کردند و جمعیت زیادی همان اول صبح در میدان ژاله برای اعتراض و راهپیمایی جمع شده بودند و شعارهای ضد حکومتی سرمی‌دادند. تقریباً از ساعت ۸ تا ۱۰ صبح فرماندهان نظامی از مردم می‌خواهند که به قانون حکومت نظامی‌عمل و میدان ژاله را ترک کنند. اما آتش خشم انقلابیون و مردم دست از جان شسته فراتر از توجه به قانون حکومت نظامی‌بود و یکصدا فریاد می‌زدند «ما آماده شهیادتیم!» ساعت ۱۰ صبح فرمان آتش و گلوله‌باران مردم صادر می‌شود. مأمور سفارت امریکا در روز ۱۸ شهریور ماه همان سال گزارش می‌دهد: «ارتش یک تظاهرات بزرگ و چندین تظاهرات کوچک را در خلال روز ۸ سپتامبر در هم شکست. مطبوعات اعلام کردند گزارشات بیمارستان‌ها حاکی از ۵۸ کشته و ۲۰۵ زخمی است» اما در ادامه این آمارها در گزارش محرمانه دیگری در تاریخ ۲۱ شهریورماه مأمور سفارت امریکا تعداد تلفات را ۹۷ نفر اعلام کرد. او عقیده داشت این آمار واقعی نیست و افراد بیشتری در روز ۱۷ شهریور کشته شده‌اند. بر اساس اسناد موجود و گزارش سازمان پزشک قانونی و سازمان بهشت زهرا(س) مجموع کشته‌شدگان روز هفدهم شهریور و زخمی‌هایی که تا روز بیست و ششم شهریور درگذشتند، ۱۲۶ نفر بوده است.
تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ - ۱۲:۰۴
فردا چهل و یکمین سالگرد ۱۷ شهریور ۵۷ یا همان جمعه سیاه است؛روزی که بر اساس گفته‌های بسیاری از تحلیلگران سیاسی راهپیمایی مردمی و کشتار بی‌رحمانه، پایان کار رژیم پهلوی را رقم زد.