همشهری آنلاین _ ابوذر چهل امیرانی: با اینکه ساکن محله ابوذر غربی است، اما اسم هر محله‌ای را که می‌آوریم، می‌داند چه کارهایی باید در آن انجام شود و درخواست فعلی ساکنانش چیست. «محسن آقاجانی» سال‌هاست لباس خدمت پوشیده و همیشه آستین‌هایش بالا و پاشنه کفشش را ورکشیده تا گره از مشکلات هم‌محله‌ای‌هایش باز کند.
بااینکه ۵۹ ساله است، اماتر و فرز از سویی به سوی دیگر می‌رود و هر روز کارهای مختلفی انجام می‌دهد و در جلسات مختلف شرکت می‌کند. این ویژگی از دوران کودکی همراهش بوده و فعالیت در امور مختلف را تجربه کرده و همین الان هم مشتاق است تا خودش را در رشته‌های دیگری امتحان کند. نمونه‌اش شرکت او در کلاس‌های روزنامه‌نگاری همشهری محله در منطقه ۱۷ بود که چند سال پیش تشکیل شد. سال ۱۳۴۰ در منطقه ۱۰ به دنیا آمده و از ۵ سالگی ساکن محله ابوذر غربی است. دوره ابتدایی را در دبستان داود فلاح (ابوذر فعلی)، مقطع راهنمایی را در مدرسه علم و صنعت و دبیرستان را در مدرسه عادل درس خوانده است. از ۶ سالگی فعالیت در رشته شنا را بدون مربی شروع کرده و با قدم گذاشتن در دنیای فوتبال توانسته وارد باشگاه نوجوانان و جوانان تهران شود و سال ۱۳۵۵ رتبه اول مسابقات را همراه با هم‌تیمی‌هایش به دست بیاورد.
در ۱۱ سالگی سراغ رشته پینگ‌پنگ رفته، اما از آنجا که امکانات این رشته در محله‌اش وجود نداشت، روی سنگ مزارهای آرامستان امامزاده حسن(ع) بازی می‌کرد و حتی رتبه اول تیمی را در مسابقات استانی کسب کرد. سال ۱۳۵۲ به عضویت مرکز رفاه (شهید ترکمانی فعلی) درآمده و در رشته‌های موسیقی و تئاتر فعالیت کرده است. در همین مرکز نجاری را یاد گرفته و در کلاس‌های روزنامه‌نگاری شرکت کرده است. مدتی هم مسئول کتابخانه همین مرکز بوده و در مسجد امام‌حسین(ع) عضو گروه سرود و تئاتر بوده است. بعد از انقلاب جذب سپاه پاسداران شده و نحوه کار با اسلحه را به اهالی در زمین بایر ۱۸ هزار متری محله‌اش که آن زمان به گاوداری معروف بود آموزش داده است. با شروع جنگ تحمیلی در چند عملیات شرکت کرده، در عملیات رمضان مجروح شده و در عملیات فتح‌المبین به درجه جانبازی نایل آمده است. مدتی بعد به‌عنوان نیروی داوطلب بسیجی در عملیات مرصاد شرکت کرده است.
در همین عملیات هم به دلیل تجربیاتش به‌عنوان مسئول دسته گردان مقداد انتخاب شده است. به گفته خودش فقط ۲۴ ساعت کارمند شرکت هواپیمایی شده و به دلیل سازگار نبودن با روحیاتش این کار را کنار گذاشته است. سال‌ها در واحد گزینش شرکت کشتیرانی، نهضت سوادآموزی، بنیاد شهید و... فعالیت کرده و اواخر سال ۱۳۹۲ از شرکت مخابرات بازنشسته شده است. اهل مطالعه است و همین موضوع باعث شده صاحب‌تریبون باشد و در جلسات و برنامه‌های مختلف سخنرانی و نیازهای اهالی را به مسئولان منعکس کند.
- عاقل کسی است که مشورت کند
جزو چند نفری است که در شهر تهران توانسته در همه دوره‌های شورایاری رأی بیاورد. ۱۹ سال است که پیگیری مشکلات و درخواست‌های مردمی را در اولویت برنامه‌هایش قرار داده، اما قبل از آن نیز کارهای مؤثری در محله ابوذر غربی انجام داده که جزء نخستین‌هاست. نخستین محله پایتخت که پروژه نیازسنجی در آن انجام شده، محله ابوذر غربی است که این طرح ۲ بار با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی در آن اجرا شده است. آقاجانی در انجام این پروژه‌ها در خط مقدم بوده و با ایده او تعداد زیادی از نوجوانان و جوانان دختر و پسر محله، اقدام به مصاحبه با مردم برای شناسایی نیازهای شهری‌شان کرده‌اند.
با پیگیری او ۲ بازار میوه و تره‌بار در محله ایجاد شده و توانسته نخستین ایستگاه ورزش بانوان را در بوستان آلاله راه‌اندازی کند، آن هم در روزگاری که هنوز مسئولان شهری فعالیتی برای برپایی ایستگاه‌های صبحگاهی نکرده بودند. فعالیت‌های زیادی در همین محله با تلاش آقاجانی برای توانمندسازی خانواده‌ها، به‌خصوص بانوان سرپرست خانوار انجام شده که الان هرکدام از آنها کارگاه‌های خوداشتغالی با حضور جمع زیادی از بانوان راه‌اندازی کرده‌اند. زمانی که فقط ۴ گروه دوام در پایتخت شروع به کار کرد محله ابوذر غربی یکی از آنها بود، البته قبل از آن نیز چنین گروهی در محله وجود داشت که قصه شکل‌گیری آن شنیدنی است. آقاجانی می‌گوید: «سال ۱۳۶۹ که زلزله منجیل به وقوع پیوست، اهالی را با ۲ اتوبوس به منجیل بردم تا به زلزله‌زده‌ها کمک کنیم. همان روز متوجه شدم حضور ما نه تنها کمکی به مردم و نیروهای هلال‌احمر نمی‌کند، بلکه بحران هم ایجاد می‌کنیم.
اول به خاطر اینکه تجهیزاتی نداشتیم تا آواربرداری کنیم، دوم اینکه نحوه کمک به آسیب‌دیده‌ها را نمی‌دانستیم و از سوی دیگر شناختی از موقعیت جغرافیایی محله‌ها نداشتیم، بنابراین به خانه برگشتیم و بلافاصله پیگیر تشکیل گروه‌هایی در محله شدیم تا در زمینه کمک به آسیب‌دیده‌ها آموزش ببینند. وقتی هم که موضوع تشکیل گروه‌های دوام در محله‌ها مطرح شد بلافاصله برای اجرای این طرح در محله اعلام آمادگی کردیم.» برگزاری کارگاه ۴ روزه با همکاری آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن (جایکا) برای آموزش شهروندان با موضوع مقابله با زلزله و همکاری با آژانس توسعه و همکاری سوئیس برای آشنایی اهالی با موضوع بحران و بافت فرسوده، از فعالیت‌های دیگری بود که با تلاش آقاجانی و همراهانش در شورایاری محله ابوذر غربی انجام شد. مجموع این فعالیت‌ها باعث شده تا هروقت مسئولان شهری‌درصدد اجرای طرح جدیدی در مناطق شوند، این محله را در اولویت قرار دهند.
همچنین تلاش‌های انجام شده منجر به انتخاب آقاجانی در ۲ دوره به‌عنوان «شورایار نمونه» و «شورایار برجسته» شده و با حکم فرماندار، دبیری خانه مشارکت‌های مردمی را در طرح سراج برعهده گرفته است. با این وجود می‌گوید: «هرکاری در محله انجام شده با همراهی اعضای شورایاری و اهالی بوده است. اعتقاد دارم که یک دست صدا ندارد و انسان عاقل هیچ‌وقت خودش را از مشورت دیگران محروم نمی‌کند.»
- مشارکت دستوری نیست
علاقه زیادی به کارهای مشارکتی دارد و می‌داند در سایه همدلی و همکاری مردم با مسئولان، کارها به نحو احسن انجام و بسیاری از مشکلات حل می‌شود. با این وجود، تعریف خاصی از این متحد شدن دارد و می‌گوید: «مشارکت دستوری نیست و نمی‌توان مردم را به اجبار وارد کارهای مشارکتی کرد. هر زمان که مدیران در گفتار و عمل خود شفافیت داشته باشند، مردم به مشارکت بیشتر ترغیب می‌شوند.» آقاجانی می‌گوید: «اداره امور شهر باید به مردم واگذار شود تا مشارکت آنها در اجرای طرح‌ها بیشتر شده و خودشان برای محل زندگی‌شان تصمیم بگیرند. مسئولان هم باید به نظرات شهروندان توجه کنند و آنها را در جریان برنامه‌ها قرار دهند.
به‌عنوان مثال، چندی پیش خبردار شدیم نام بوستان آلاله تغییر کرده و اسم پانیذ را برای آن انتخاب کرده‌اند، در صورتی که اهالی از آن بی‌خبرند و مهم‌تر اینکه برای انتخاب این اسم از اهالی نظرخواهی نشده است. سؤال ما این است که اسم پانیذ از کجا آمده و چرا چنین اسمی برای این بوستان انتخاب شده است.»
- پیگیری و تلاش تا حل مشکل
هر وقت مشکلی در محله ببینم به آقا محسن اطلاع می‌دهم، چون می‌دانم تا زمان حل نشدن مشکل دست از پیگیری بر نمی‌دارد. نمونه‌اش برطرف کردن معضلات بوستان آلاله است. به جرئت می‌توانم بگویم تنها بوستان منطقه که در آن معتاد وجود ندارد همین جاست. بانوان و بچه‌ها بدون دغدغه در این بوستان حضور پیدا می‌کنند و علت این آرامش اجرای برنامه‌های متعدد فرهنگی در اینجا با تلاش آقاجانی است.
ابوالفضل بهمنی، ساکن محله
- دستگیر نیازمندان است
سال‌های زیادی هست که آقاجانی را می‌شناسم. یکی از خصلت‌های او دستگیری از نیازمندان است و برای رفع گرفتاری محرومان و خانواده‌های نیازمند، به سازمان‌های مختلف مراجعه می‌کند و از خیّران کمک می‌گیرد. هرکاری که برای آسایش اهالی لازم باشد انجام می‌دهد و از پیگیری خسته نمی‌شود.
عباس درخشان، ساکن محله
- بهبودیافته‌ها مدیون او هستند
با تلاش و پیگیری آقاجانی سال‌ها پیش کمپ ترک اعتیاد زیتون در زمین بایری در خیابان شهید گودرزی راه‌اندازی شد. او تنها عضو این کمپ بود که اعتیاد نداشت و همدرد افراد بستری نبود، اما با جان و دل برای رهایی معتادان از دام اعتیاد تلاش کرد. در محله‌ها راه می‌افتاد و معتادان را برای بستری در کمپ تشویق می‌کرد. اکنون ده‌ها نفر مدیون تلاش‌های ۱۲ ساله او در آن کمپ هستند، چون با تلاش او به زندگی برگشته‌اند و حتی عده‌ای از بهبودیافته‌ها توانسته‌اند برای دیگران اشتغالزایی کنند.
محمد محمدی، کاسب محله