همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: یکی از این کسب و کارها که هزینه‌های میلیونی برای مشتری‌هایش دربر دارد ، برگزاری تورهای شخصی کشف «شهاب سنگ » توسط برخی سوداگران علاقه‌مند به شهاب سنگ است. تورهایی که علاقه‌مندان بسیاری را به بهانه و وعده یافتن شهاب سنگ، این جواهر آسمانی، با همه خطرات و اتفاقات عجیب و غریبش راهی کویرهای مرکزی ایران می‌کند. از سویی آپشن‌های متنوع این ژئوتوریسم‌های هیجان‌انگیز، از منوی غذایی گرفته تا تهیه آلبوم‌های فوق حرفه‌ای فیلم و عکس و آفرودهای مجهز در کنار وی‌آی‌پی کم‌تر دیده و شنیده شده، یعنی یافتن شهاب سنگ‌های هزار ساله، هزینه‌های این سفر چند روزه را حسابی افزایش می‌دهد. ابعاد مختلف مد جدید و لاکچری گردشگران داخلی را در گفت‌وگو با «حجت‌کمالی»، مرد شهاب سنگ ایران و مجموعه‌دار بزرگ‌ترین کلکسیون شهاب سنگ در خاورمیانه بررسی کردیم.
برای گفت‌وگو با حجت کمالی ۳۸ ساله، اصالتا کرمانی، راهی نخستین موزه تخصصی شهاب سنگ در برج «آزادی» می‌شوم. موزه‌ای با هزار و ۲۰۰ قطعه شهاب سنگ و نوسان وزنی بین ۳ گرم تا ۵۶کیلوگرم که همگی از حدود ۲۰ سال پیش جمع‌آوری شده‌اند. سنگ‌هایی آسمانی که در بولتن بین‌المللی کشورهایی مانند «فرانسه» و «ایتالیا» دارای شناسنامه علمی و نجومی هستند و به ثبت رسیده‌اند. قدیمی‌ترین سنگ آسمانی موجود در این موزه به بیش از ۵۰ هزار سال پیش باز می‌گردد که روزگاری در کویر «مرکزی» ایران سقوط کرده بود. کمالی می‌گوید: «ارزش مالی این کلکسیون زیبا و آسمانی نزدیک به ۴۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که البته طی این سال‌ها هرگز به فروش آن فکر نکرده‌ام.
چراکه در هریک از این سنگ‌ها، عشق، تجربه و خاطره‌هایی دور و دراز از دوره نوجوانی تا به امروز را می‌بینم. در واقع این کلکسیون روایتی از حمایت نشدن، چگونگی ایجاد انگیزه‌ای قوی برای ادامه تحصیل در رشته مرتبط، دریافت دعوت‌نامه‌های همکاری و بین‌المللی و همچنین برگزاری تورهای کویرگردی در آژانس‌های مختلف گردشگری به‌عنوان راهنما و کارشناس سنگ‌شناس است. تورهای کویرگردی با امکان ویژه کشف شهاب سنگ که در ابتدا تورهای علمی محسوب می‌شدند، اما به تدریج مصرف‌گرایی و لوکس‌نمایی گروهی از افراد و سودجویی برخی دیگر، سبب تغییر ماهیت ژئوتوریسم در این بخش شد و ما امروزه شاهد برگزاری تورهای غیرتخصصی کشف شهاب سنگ هستیم که طیف گسترده‌ای از اقشار مردم برای تجربه آن، هزینه‌های گزاف پرداخت می‌کنند.»
- انحراف علم در مسیر مدزدگی
پاسخ به سؤال «چگونه کویرگردی دانشجویان زمین‌شناسی با هدف ارتقای علمی به توری تفریحی و فوق لاکچری مدپسندان تبدیل شده است؟ » موضوع بعدی صحبت‌های این مجموعه‌دار شهاب سنگ‌های قیمتی است. او می‌گوید: «تورهای کویرگردی در دهه‌های گذشته، اغلب برای دانشجویان و علاقه‌مندانی برگزار می‌شد که توسعه علوم را مقدم بر تفریح می‌دانستند و به همان منوی غذایی به اصطلاح کنسروی با شرایط سخت و آب و هوایی خشک قانع بودند. این قناعت و علم‌پروری خیلی زود جای خود را به خودنمایی و افراط در میل‌جویی داد. البته خیلی از افراد فریب تبلیغات سودجویان در فضاهای مجازی را می‌خورند. سودجویانی که به بهانه آنالیز و آزمایش غیر تخصصی سنگ‌های به اصطلاح آسمانی و فضایی، مبالغ هنگفت و میلیونی از افراد دریافت می‌کنند و وعده خریدهای میلیاردی می‌دهند. این فریب و وسوسه کافی است که بسیاری بدون مهارت و تخصص راهی کویر شوند یا سنگ‌های قلابی خریداری کنند. می‌روند کویر تا تصاویری از میزهای پذیرایی آنچنانی و خوردنی‌های پیاپی روی شن‌های هفت رنگ و توانایی در یافتن شهاب‌سنگ‌هایی را که جزو دست نیافتنی‌های بشر به شمار می‌آیند ثبت کنند و به نمایش بگذارند. در این میان هم هزینه‌های بسیاری صرف می‌کنند که از ۱۰ میلیون تومان آغاز می‌شود و تا بیش از ۳۰ میلیون تومان برای یک تور کویرگردی لاکچری ۳ روزه پیش می‌رود.»
کمالی در ادامه از متخصص نبودن برخی راهنمایان این تورها نیز می‌گوید: «به حاشیه رانده شدن هدف اصلی برگزاری تورهای کویرگردی یک مسئله است و مسئله دیگر، لیدرهایی هستند که تخصص و استانداردهای لازم را برای هدایت و آموزش گروه گردشگران ندارند. راهنمایانی که نه کویر را خوب می‌شناسند و نه آگاهی نسبت به انواع سنگ‌ها دارند. بسیار پیش آمده است که افرادی با قطعه سنگی نزد من آمده‌اند تا فضایی بودن سنگ کشف شده‌شان را تأیید کنم. اما ۹/۹۹ درصد از آنها، سنگ‌های معمولی با ظاهری متفاوت هستند! و این یعنی فریب برای کسب پول و سود بیشتر.
این میان کم نیستند افرادی که سال‌های سال است مبالغ بسیار صرف می‌کنند تا شهاب سنگی پیدا کنند. دست یافتن به این اجرام برایشان شده آرزویی محال که در مواردی خاص‌گویی همه زندگی خود را بر سر آن قمار می‌کنند. آگاهی‌بخشی عمومی با موضوع سنگ‌های آسمانی و نظارت دقیق و مستمر ارگان‌های مرتبط می‌تواند کیفیت و استاندارد تورهای تخصصی کشف شهاب سنگ را بهبود بخشد و از مدزدگی آن بپرهیزد. این همان هدفی است که من در موزه شهاب سنگ‌های برج آزادی آن را دنبال می‌کنم.»