همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: در همین راستا، این شرکت برای نخستین بار با راه‌اندازی «سامانگاه مهربانی حیوانات» اقدام خلاقانه‌ای انجام داده است و برخلاف معمول، درمانگاه این‌بار به سراغ حیوانات بیمار می‌رود. سامانگاه مهربانی حیوانات عنوان درمانگاه سیار و مجهزی برای ارائه خدمات درمانی به سگ‌های بدون صاحب و ولگرد است که کمتر از ۶ ماه از فعالیتش می‌گذرد. برای آشنایی بهتر با شیوه فعالیت این درمانگاه سیار به سراغ «حبیب میکائیلی»، مدیر حوزه کنترل حیوانات شهری شرکت ساماندهی شهر تهران رفتیم و با او در ابن باره گفت‌وگو کردیم.
سامانگاه مهربانی حیوانات از سوی شرکت شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران راه‌اندازی شده است. حبیب میکائیلی، مدیر حوزه کنترل حیوانات شهری شرکت ساماندهی، درباره این سامانگاه توضیحات بیشتری ارائه می‌دهد: «این سامانگاه در واقع درمانگاهی سیار و مجهز به امکانات پزشکی، دارویی و هم‌چنین اتاق عمل برای سگ‌های بدون صاحب است. در این درمانگاه، یک نفر دامپزشک و یک نفر دستیار دامپزشک، گروه زنده‌گیری سگ‌های بدون صاحب را همراهی می‌کنند. این درمانگاه سیار روزهای یکشنبه و سه‌شنبه هر هفته در مناطق شهر خدمات‌دهی دارد. البته روزهای سه‌شنبه، این درمانگاه تنها در دهکده مهربانی منطقه ۲۲ که بیش از ۵۰۰ سگ بدون صاحب در آن نگهداری می‌شود، مستقر است.
برخی افراد حامی برای اینکه سگ‌ها وارد محدوده شهری نشوند و مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد نکنند، در اطراف شهر مانند محوطه‌ای در ابتدای مسیر روستای «وردیج» در منطقه ۲۲ یا محدوده «کوهسار» و «لویزان» از آنها نگهداری می‌کنند. خودرو سامانگاه مهربانی با هماهنگی با این حامی‌ها به نشانی مورد نظر مراجعه می‌کند. سپس سگ‌ها را گرفته، عقیم کرده و دوباره تحویل صاحبش می‌دهد. این سامانگاه در همه تهران حرکت می‌کند و به مخاطبانش خدمات ارائه می‌دهد.» به گفته میکائیلی برخی از شهروندان که مکانی برای دوران نقاهت سگ‌های عقیم شده ندارند آنها را به دهکده مهربانی می‌آورند و در آنجا اقدامات لازم برای سگ‌ها انجام می‌شود و سپس به صاحبشان برگردانده می‌شوند. همه این اقدامات به‌صورت رایگان انجام می‌شود و حامیان هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند.
- هتلی برای سگ‌های بدون صاحب
نقاهتگاهی برای سگ‌های بدون صاحب در «آرادکوه» ایجاد شده است. در این نقاهتگاه بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ سگ نگهداری می‌شود. در این مرکز اکیپ زنده‌گیری در قالب ۱۲ خودرو، سگ‌ها را از مناطق مختلف پایتخت جمع‌آوری می‌کنند و به نوعی بیشتر مناطق یک، ۴، ۵ و ۲۲ و... که اطراف آن را حریم احاطه کرده است، پوشش می‌دهند. میکائیلی در ادامه می‌گوید: «علاوه بر این مناطق، به دیگر مناطق که در مرکز شهر قرار دارند، مانند مناطق ۶، ۱۱ و ۱۴ هم خدمات ارائه می‌شود.
پس از اعزام اکیپ زنده‌گیری به مناطق، سگ‌های جمع‌آوری شده به نقاهتگاه آرادکوه انتقال داده می‌شوند. سپس دامپزشک آنها را معاینه می‌کند و در صورت مریض بودن، آنها از سایر سگ‌ها جدا می‌کنند و قرنطینه می‌شوند. هم‌چنین سگ‌هایی که سالم باشند، به ۲ بخش سگ‌های نر یا ماده می‌روند. علاوه بر این بخش‌ها، فضایی نیز برای دوران نقاهت سگ‌هایی که عقیم شده‌اند، در نظر گرفته شده است که پس از عمل، دوران بهبودی را در آن مکان پشت سر می‌گذارند. علاوه بر عقیم سازی، واکسن هم به آنها تزریق می‌شود.»
- اینجا مهربانی خریدار دارد
طرح سامانگاه مهربانی از شهریورماه آغاز شده است و تاکنون به‌طور میانگین، در مدت یک‌ماه در هر خودرو سامانگاه، حدود ۶۰ قلاده سگ عقیم‌سازی می‌شوند که مجموع همه خودروها به ۳۵۰ قلاده در ماه می‌رسد. مدیر حوزه کنترل حیوانات شهری شرکت ساماندهی در ادامه به شرایط اعزام سامانگاه برای حامیان سگ‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «هر محدوده از شهر تهران که حامی‌ها از تعدادی سگ نگهداری می‌کنند و این سگ‌ها وارد شهر نمی‌شوند که برای مردم دیگر آزاری داشته باشند و عقیم هم نشده‌اند، سامانگاه مهربانی آماده است تا به آنها سرویس بدهد. وقتی سگ‌ها وارد محدوده زندگی شهری می‌شوند، مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد خواهند کرد.
برای مثال، بیماری مشترکی بین انسان و سگ‌ها وجود دارد مانند «هاری» یا «بیشمار» که خطرناک بوده و برخی از آنها کشنده است. اگر سگی هاری داشته باشد و فردی را گاز بگیرد، آن فرد فوت خواهد کرد. در بیماری بیشمار، پوست کاملاً از بین می‌رود و شبیه سالک می‌شود. به همین دلیل وقتی سگ وارد محدوده شهری می‌شود، این خطرات را با خود به همراه دارد و شهروندان هم حق دارند اعتراض کنند. اما بعضی محدوده‌های شهری، حامی‌ها خودشان از سگ‌ها مراقبت می‌کنند و به آنها غذا می‌دهند تا وارد محدوده نشوند. برای همین این شرکت به آنها کمک می‌کند تا بتوانند بهتر از سگ‌ها مواظبت کنند. حامیان می‌توانند از طریق تماس با سامانه به شماره ۵ ـ ۷۷۰۰۹۰۷۱ از این امکانات بهره‌مند شوند.»
- دلسوزی‌های نابه جا
متأسفانه برخی از شهروندان برای سگ‌های ولگرد و بدون صاحب در کنار منازل مسکونی غذا می‌ریزند، مانند محدوده دهکده المپیک یا «شهران» و هم‌چنین اطراف جنگل چیتگر. میکائیلی این رفتار را پرخطر می‌داند: «این افراد با ریختن غذا در محدوده مسکونی سبب می‌شوند تا این سگ‌ها از کوهپایه‌ها یا دشت‌های اطراف به داخل شهر کشانده و برای رفع گرسنگی‌شان وارد مناطق و محله‌های شهر شوند. هم‌چنین در اغلب مواقع، علاوه بر محدوده‌های مسکونی، در کنار جاده‌ها هم برای آنها غذا می‌گذارند و این کار بسیار خطرناک است. به همین دلیل باید غذا را جایی بدهند که شهروندان کمتری تردد می‌کنند یا داخل محدوده شهری نیست.
اگر حامی‌ها به این حیوانات درست غذا بدهند و در زمینه عقیم‌سازی به ما کمک کنند، به آسانی در چند سال می‌توانیم جمعیت سگ‌های ولگرد را کنترل کنیم. تعداد سگ‌های ولگرد در محدوده غرب تهران از جمله منطقه ۲۲ در مقایسه با مناطق شمالی مانند منطقه یک، بسیار کمتر است. از تیرماه تاکنون، حدود هزار و ۶۰۰ قلاده سگ از منطقه یک جمع‌آوری شده، اما این آمار در منطقه ۲۲ در ماه، حدود ۱۵۰ قلاده بوده است.»
- راهکاری برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد
به گفته «حبیب میکائیلی» مدیر حوزه کنترل حیوانات شهری شرکت ساماندهی به‌طور میانگین هر سگ در سال ۲ دفعه و هر بار حدود ۸ توله زایمان می‌کند. یعنی یک جفت سگ برابر با ۱۶ سگ دیگر. حال تصور کنید این آمار در مدت چند سال چگونه تصاعدی افزایش پیدا می‌کند. او می‌گوید: «اگر سگ‌های ولگرد عقیم نشوند، زاد و ولد سگ‌ها زیاد و جمعیتشان بیشمار خواهد شد. بهترین راهکار، عقیم کردن آنها است و سال‌های بعد به مرور جمعیتشان کمتر می‌شود. متأسفانه تا پیش از سال ۱۳۹۸ ممنوعیتی برای رهاسازی سگ‌ها وجود نداشت، اما در این دوره، اداره «محیط‌زیست» این کار را ممنوع کرده است. به همین دلیل اکنون شهرداری باید این سگ‌ها را جمع‌آوری و از آنها نگهداری کند.
در همین راستا مقررشده است تا سازمان ملی «مراتع و منابع طبیعی» زمین‌های وسیعی را در اختیارمان قرار بدهد تا سگ‌ها را عقیم و در محوطه فنس‌کشی شده، رهاسازی کنیم. پس از فعالیت این پایگاه‌ها به حامی‌ها اعلام می‌کنیم اگر می‌خواهند به سگ‌ها غذا بدهند، به این مکان‌ها مراجعه کنند. برای کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد باید ۲ کار مهم، اما ساده انجام داد. عقیم کردن و واکسن زدن، مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌حل برای این کار است. در همین راستا باید در اغلب مناطق مانند ۴، ۵ و ۱۳ محل‌های عقیم‌سازی داشته باشیم تا سگ‌ها را عقیم کنیم و تحویل حامیان بدهیم و از سوی دیگر هم حامی‌ها در این زمینه مشارکت داشته باشند.»