همشهری آنلاین_سارا جعفرزاده: مسئولان این درمانگاه با عقد قراردادی از مسئولان شهرداری منطقه ۱۵ خواسته‌اند تا به کادر پزشکی این مرکز کمک کنند و افراد بی‌بضاعت و بیمار محله‌ها را شناسایی و به این درمانگاه معرفی کنند. این درحالی است که مسئولان این درمانگاه از سال‌ها پیش تاکنون پذیرای افراد نیازمند بوده‌اند اما این بار در بحران کرونا این موضوع رسمیت یافته است. در این درمانگاه پزشکان با تکیه بر دانش خود و بدون ارجاع اهالی مبتلا به کرونا به بیمارستان‌ها توانسته‌اند از طریق روش‌های درمانی از جمله سرم تراپی، تجویز مکمل‌ها و داروهای تقویتی و قرنطینه بیماران کرونایی، باعث بهبودی افرادی زیادی از اهالی مبتلا به کرونا شوند. در گزارش زیر، با دکتر «امین‌الله‌الله‌یاری» مدیر درمانگاه خاوران گفت‌وگو کرده‌ایم.
ساعت حدود ۱۰ صبح است که به محله اتابک و جایی که درمانگاه خاوران در آن واقع شده می‌رسیم. وارد خیابان عباس کاشی شده و سراغ درمانگاه محله را از اهالی می‌گیریم. آنها این درمانگاه را به خوبی می‌شناسند و خیلی دقیق راهنمایی می‌کنند. به مقصد می‌رسیم و وارد محوطه اورژانس ساختمان می‌شویم.
صندلی‌های اورژانس خالی است و این شرایط یکی از بهترین ساعت‌ها برای مراکز درمانی است، چون نشان‌دهنده این است که بیماری در راه نیست. اما این دلخوشی ما چند دقیقه‌ای دوام نمی‌آورد. تعدادی بیمار به اورژانس مراجعه می‌کنند. فضای داخل اورژانس نشان‌دهنده نظم خاصی است که مسئولان درمانگاه فراهم کرده‌اند. به طبقات دیگر ساختمان می‌رویم. به تازگی بخش دیالیز به این ساختمان اضافه شده و بیمارانی که از راه دور برای دیالیز مراجعه می‌کنند از ایاب ذهاب رایگان بهره‌مند می‌شوند.
در طبقه دیگری کلینیک دندانپزشکی مستقر است که بنا به گفته اهالی، تعرفه‌های آن قابل مقایسه با سایر مراکز نیست. در فضای خارج از ساختمان هم بخش رادیولوژی و سونوگرافی قرار گرفته تا اهالی مجبور نباشند به مرکزشهر بروند. در این ساختمان هر نوع خدماتی که یک بیمار نیاز دارد تعبیه شده است.
- شناسایی ۱۵۰۰ شهروند بی‌بضاعت
درمانگاه مرکزی خاوران به‌صورت خیریه ثبت نشده اما اساس کار این مجموعه ارائه خدمات درمانی و امکانات پزشکی به افراد بی‌بضاعت و کم برخوردار منطقه ۱۵ است. دکتر «امین‌الله‌الله‌یاری» مدیر درمانگاه خاوران با یادآوری این موضوع، درباره فعالیت‌های این مرکز درمانی می‌گوید: «این درمانگاه توسط تعدادی از خیّران محله ساخته و تجهیز شده است.
با توجه به اینکه به‌صورت خیریه ثبت نشده اما تعرفه‌های ما به‌عنوان تعرفه‌های خیریه در نظر گرفته شده است.» دکترالله‌یاری به شناسایی افراد بی‌بضاعت در محله‌ها از همان ابتدای ساخت درمانگاه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «یکی از اقداماتی که از همان ابتدا سعی کرده‌ایم در محله‌های اتابک، هاشم‌آباد، مینابی و محله‌ها و مناطق همجوار منطقه انجام بدهیم، شناسایی افراد بی‌بضاعتی است که دفترچه بیمه ندارند. این افراد شناسایی و ثبت‌نام شده‌اند و آنها را تحت پوشش تعرفه‌های پزشکی خیریه قرار داده‌ایم چون این افراد توان پرداخت تعرفه‌های خصوصی پزشکی را ندارند. در این زیمنه، ۱۵۰۰ خانوار بی‌بضاعت که تحت پوشش بیمه نیستند، شناسایی شده‌اند.»
- افزایش خدمات بهداشت و درمان
مسئولان درمانگاه مرکزی خاوران با شناسایی افراد بی‌بضاعت در منطقه چند هدف مهم را دنبال می‌کنند. دکترالله‌یاری در این‌باره توضیح می‌دهد و می‌گوید: «بخشی از ساکنان محله‌های کم برخوردار را اتباع خارجی به‌ویژه شهروندان افغانستانی تشکیل می‌دهند. این افراد به دلیل اینکه تحت پوشش بیمه نیستند و توان پرداخت تعرفه‌های خصوصی درمان را ندارند، در صورت ابتلا به بیماری، اغلب از مراجعه به مراکز درمانی خودداری می‌کنند، همین موضوع ممکن است باعث انتشار بیماری شود و سطح بیماری‌زایی در منطقه بالا رود. پس هدف اول ما جلوگیری از افزایش سطح بیماری‌زایی و انتشار بیماری است.»
او به بازگشایی مدارس و تشدید انتشار بیماری‌های عفونی توسط این افراد اشاره می‌کند می‌افزاید: «در ایام مدارس ما بیشتر شاهد انتشار بیماری‌های عفونی هستیم. به این دلیل که کودکان اتباع با علائم بیماری‌های عفونی در مدرسه حضور دارند و در نهایت آن بیماری در میان دانش‌آموزان دیگر هم اپیدمی می‌شود. پس در واقع هدف دوم ما افزایش سطح بهداشت و درمان منطقه و جلوگیری از انتشار بیماری‌های ویروسی و خطرناک است.»
- ارجاع بیماران کم برخوردار به درمانگاه خاوران
مسئولان درمانگاه مرکزی خاوران با هدف مبارزه با کرونا در سطح محله با امضای قراردادی با شهرداری، به شهروندان کم برخوردار و بی‌بضاعتی که از طرف شهرداری به این مرکز معرفی می‌شوند خدمات درمانی و پزشکی رایگان و در مواردی با تخفیف ارائه می‌دهد. دکترالله‌یاری می‌گوید: «از شهرداری درخواست کرده‌ایم که شهروندان نیازمند را به درمانگاه ما معرفی کنند و ما هم در چند گروه به این افراد خدمات می‌دهیم.
دسته اول افرادی هستند که بی‌بضاعت هستند و هیج تعرفه‌ای از آنها دریافت نمی‌شود. و دسته دوم مشکلات مالی دارند که با تعرفه‌های حدود ۴۰ تا ۵۰درصد و زیر قیمت تعرفه‌های مصوب خدمات می‌دهیم.» وی به عدم اجرای طرح‌های درمانی خیریه اشاره می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه در بخش درمان خدمات خیریه آن‌طور که باید جا نیفتاده است. در بسیاری از کشورها بخش درمان جزو اولویت‌هاست و حتی سازمان‌های مردم نهادی به وجود آمده‌اند که در بخش ارائه درمان و خدمات پزشکی به‌صورت خیریه فعالیت می‌کنند اما در کشور ما چنین نیست.»
- استفاده از ظرفیت خیّران در بخش درمان
یکی از اقداماتی که در بخش درمان باید در اولویت قرار بگیرد استفاده از ظرفیت خیّران محلی است. دکترالله‌یاری در این‌باره تأکید می‌کند: «با توجه به اینکه رد و پای خیّران در ساخت مجموعه درمانگاه خاوارن به چشم می‌خورد می‌توان به این نتیجه رسید که وقتی درمان را در اولویت خود قرار بدهیم افرادی هستند که پای کار بیایند و در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند.
خوشبختانه در محله‌های منطقه ۱۵ افراد خیّر کم نیستند و چه بسیارند خیّرانی که نمی‌دانند ثروت خود را در کجا سرمایه‌گذاری کنند، به نظر شخصی من استفاده از ظرفیت خیّران محله در سرمایه‌گذاری در بخش درمان به‌صورت خصوصی می‌تواند نتایج مثبتی داشته باشد.» او ادامه می‌دهد: «وقتی چند خیر به‌صورت شخصی پا در عرصه درمان می‌گذارند می‌توانند خدمات مطلوبی به بیمارارائه بدهند.»
- راه‌اندازی بخش دیالیز
یکی از خدماتی که کمتر شاهد ارائه آن در درمانگاه‌های محلی هستیم، خدمات دیالیز است.
دکترالله‌یاری به راه‌اندازی بخش دیالیز در درمانگاه خاوران اشاره می‌کند و می‌گوید: «درمانگاه مرکزی خاوران به‌عنوان نخستین درمانگاه خصوصی در منطقه ۱۵ است که بخش دیالیز دارد. راه‌اندازی این بخش هم با کمک خیّران با هدف تسهیل در ارائه خدمات به بیماران کلیوی و دیالیزی در محله است. حدود یک ماه است که بخش دیالیز درمانگاه مرکزی خاوران راه‌اندازی شده و بیمارانی که مشکل کلیوی و نیاز به دیالیز دارند، دیگر نیاز به مراجعه به بیمارستان‌های شلوغ در مرکز شهر ندارند بلکه می‌توانند با طی کمترین مسافت در محله از خدمات بخش دیالیز بهره‌مند شوند.» او می‌گوید: «بخش دیالیز درمانگاه خاوران مجهز به ۱۷ تخت تخصصی دیالیز است. در این مرکز از افراد دیالیزی مبلغی به‌عنوان ویزیت و فرانشیز دریافت نمی‌شود و فقط برگه‌ای از دفترچه بیمه فرد کسر می‌شود که بیمه حق ویزیت را پرداخت می‌کند. راه‌اندازی این بخش‌ها می‌تواند برای ارگان‌هایی مانند شهرداری و سایر ارگان‌ها الگویی باشد تا در بخش درمان در محله‌ها سرمایه‌گذاری کنند.»
- ردیابی بیماری از طریق علائم بیمار
شهروندان بسیاری از زمان شیوع کرونا به درمانگاه خاوران مراجعه کرده و تعدادی از این افراد علائم بیماری کرونا را داشتند که پزشکان درمانگاه آنها را به‌صورت دائم تحت نظر داشتند. دکترالله‌یاری در این‌باره می‌گوید: «در طول یک ماه گذشته حدود ۶۰۰ بیمار داشتیم که تست کرونای این افراد مثبت بود و خوشبختانه در میان این افراد مرگ و میر کمتر از ۱۰ نفر بود. من و همکارانم بیشتر بیماری‌ها را از طریق علائم ردیابی می‌کردیم.
با توجه به اینکه هر ساله با آنفلوآنزای فصلی روبه‌رو هستیم از اول مهر ماه تاکنون با بیمارانی مواجه شده‌ایم که علائم آنفلوآنزا که با علائم کرونا مشابه است را داشتند.» وی به یکی از مشکلات در حوزه درمان کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «مراکز درمانی سرپایی در مهار کرونا دخالت داده نشدند و برای هیچ‌کدام از این مراکز پروتکل درمانی وضع نشده بود تا بتوانند کرونا را از محله‌ها مهار کنند اما خوشبختانه ما در محله اتابک توانستیم کرونا را در میان افراد مبتلا مهار کنیم و در حال حاضر محله در این زمینه وضعیت خوبی دارد.»
- تجویز داروهای تقویتی و سرم تراپی
پزشکان درمانگاه مرکزی خاوران با تکیه بر دانش و اطلاعات علمی خود برای مبارزه با کرونا پیشقدم شدند و خوشبختانه در این زمینه موفق عمل کرده‌اند. دکتر الله‌یاری با اشاره به این موضوع، توضیح می‌دهد: «در طول دروه کرونا هر مریضی که با علائم کرونا و آنفلوآنزا به ما مراجعه می‌کرد، ابتدا به آن شخص اطلاعات و آگاهی در خصوص این بیماری می‌دادیم و در صورتی‌که از طریق علائم بیمار به ابتلای فرد به کرونا اطمینان پیدا می‌کردیم تجویز داروهای تقویتی، مکمل‌های غذایی و سرم تراپی را آغاز می‌کردیم و بیمار به مدت دو هفته در منزل قرنطینه می‌شد و به‌صورت مستمر پیگیر حال بیمار بودیم که یا از طریق تماس تلفنی میسر می‌شد یا از خود بیمار می‌خواستیم به‌صورت حضوری مراجعه کند.»
- درمانگاه خاوران در قلب محله اتابک
درمانگاه مرکزی خاوران در دل خیابان عباس کاشی، یکی از درمانگاه‌های قدیمی محله اتابک است که از سال ۸۲ فعالیت خود را آغاز کرده و در سال‌های اخیر مجموعه جدیدی به آن اضافه و باعث شده این مجموعه به یک پلی کلینیک جامع تبدیل شود. این درمانگاه بخش‌های دیالیز، آزمایشگاه، رادیولوژِی و سونوگرافی، دندانپزشکی، درمانگاه پزشکان متخصص، توانبخشی و اورژانس دارد. با توجه به اینکه درمانگاه خاوران به‌عنوان خیریه ثبت نشده اما اساس کار این مجموعه ارائه خدمات خیریه است. درمانگاه خاوران در ۷ طبقه در زمینی به مساحت حدود ۲ هزارمتر ساخته شده است. زمین این ملک توسط چند خیر محلی خریداری و با هزینه شخصی ساخته شده است. در حال حاضر خدمات این مجموعه شامل حال هر شهروندی می‌شود. ۵ خیّر در ساخت این مجموعه مشارکت داشته‌اند که ۳ نفر از این خیّران پزشک هستند. همچنین‌درصد زیادی از سرمایه‌گذاری در این درمانگاه توسط خیّران دیگر که پزشک نیستند صورت گرفته است. این درمانگاه با بیمه‌های پایه از جمله بیمه‌های تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح و... طرف قرارداد است.
- پیشگیری از شیوع کرونا در محله
دکترالله‌یاری به نکته قابل توجهی در خصوص احتمال ابتلای شهروندان به کرونا در برخی مراکز درمانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «به هیج عنوان به بیمارانی که با علائم کرونا به ما مراجعه می‌کنند پیشنهاد نمی‌کنیم تست کرونا یا سی تی اسکن انجام دهند مگر اینکه خود بیمار اصرار به انجام آن داشته باشد. ما از ارجاع آنها به مراکز درمانی دیگر خودداری می‌کنیم چون امکان دارد فرد در مراکز درمانی در هنگام انجام این مراحل به کرونا مبتلا شود.»
او به عدم کنترل کرونا به دلیل مراجعات غیرضروری شهروندان به مراکز درمانی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی ما ۷۰درصد علائم بیماری کرونا را در یک بیمار می‌بینیم لزومی به انجام تست کرونا نیست. به این دلیل که در این مرحله بیماری برای ما محرز شده و فقط درمان در این مرحله به کار می‌آِید. متأسفانه برخی از شهروندان به دلیل مراجعات غیرضرروری برای انجام تست کرونا و سی تی اسکن در مراکز درمانی به کرونا مبتلا شدند.»
- معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۱۵ خبر داد/شناسایی ۸ هزار شهروند بی‌بضاعت
یکی از اقدامات مثبتی که معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۵ در دستور کار دارد، شناسایی افراد بی‌بضاعت در محله‌ها است. «اکبر مختاری» معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۱۵ در این‌باره می‌گوید: «به وسیله کارشناسان، افراد معتمد و ریش‌سفیدان محله حدود ۸ هزار شهروند بی‌بضاعت و کم‌بضاعت در محله‌های منطقه ۱۵ شناسایی شده است.
این درحالی است که این افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) نیستند و مسئولان این نهاد حدود ۳۷۰۰ پرونده مربوط به افراد بی‌بضاعت در محله را در دست دارند و فقط همین تعداد پرونده دارند و از این نهاد خدمات دریافت می‌کنند.» او بااشاره به معرفی افراد بی‌بضاعت به مراکز درمانی مستقر در محله اشاره می‌کند و می‌گوید: «طبق صحبت‌هایی که با مسئولان درمانگاه خاوران صورت گرفته است، مسئولان این مرکز درمانی آمادگی پذیرش شهروندان بی‌بضاعت و کم‌بضاعت را دارند و به این افراد خدمات درمانی و پزشکی رایگان و در مواردی با تخفیف ارائه می‌دهند تا در شرایط فعلی کرونا شهروندی به دلیل نداشتن امکانات مالی جانش به خطر نیفتند.»
- راه‌اندازی سامانه سمات
یکی از مهم‌ترین اقدامت در مسیر شناسایی افراد بی‌بضاعت، راه‌اندازی سامانه سمات است.
مختاری در این‌باره توضیح می‌دهد: «سامانه سمات تحت پوشش سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران شروع به کار خواهد کرد. اساس کار این سامانه به این صورت است که اسامی افراد بی‌بضاعت و کم برخوردار محله‌ها همراه با کد ملی در آن ثبت می‌شود و در نهایت این بانک اطلاعاتی در شناخت و دسترسی بهتر به این افراد مؤثر خواهد بود.» او به ارائه خدمات به‌صورت عادلانه و مساوی میان افراد کم برخوردار با راه‌اندازی این سامانه هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: «با راه‌اندازی سامانه سمات یک برنامه‌ریزی در امر ارائه خدمات عادلانه و مساوی میان افراد بی‌بضاعت صورت می‌گیرد و از طرفی یک خانواده بی‌بضاعت به‌صورت همزمان از چند ارگان حمایت نخواهند شد بلکه از خدمات یک ارگان به‌صورت برنامه‌ریزی شده و دقیق خدمات و هزینه‌های معیشتی دریافت می‌کنند.»
- مدیر اداره سلامت شهرداری منطقه ۱۵/افراد بی‌بضاعت را برای درمان رایگان معرفی می‌کنیم
حدود یک ماه است که ارائه خدمات درمانی و پزشکی رایگان در برخی از درمانگاه‌های منطقه ۱۵ آغاز شده است. «فرزانه رسام» مدیر اداره سلامت شهرداری منطقه ۱۵ در خصوص ارائه این خدمات می‌گوید: «درمانگاه‌هایی در منطقه ۱۵ فعالیت می‌کنند که مسئولان آنها تمایل به ارائه خدمات درمانی و پزشکی رایگان و با تخفیف در شرایط کرونا به شهروندان کم برخوردار و بی‌بضاعت دارند.
به همین دلیل با شناسایی این درمانگاه‌ها سعی کرده‌ایم راه دسترسی به این خدمات را برای شهروندان تسهیل کنیم.» رسام با اشاره به معرفی بیماران بی‌بضاعت به این درمانگاه‌ها تأکید می‌کند: «با توجه به اینکه به واسطه فعالیت خانه‌های سلامت با اهالی محله‌ها در ارتباط هستیم، مسئولان خانه‌های سلامت اهالی کم برخوردار و بی‌بضاعت را با یک معرفی‌نامه به درمانگاهی در محله معرفی می‌کنند و در نهایت یا خدمات درمانی و پزشکی به‌صورت رایگان در اختیار فرد قرار می‌گیرد یا خدمات با تخفیف ارائه می‌شود.»
- ۳ درمانگاه داوطلب ارائه خدمات رایگان
این روزها نقش درمانگاه‌های محلی در ارائه خدمات پزشکی و کنترل کرونا در محله‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت شاید این درمانگاه‌ها جزو مراکز درمانی مختص کرونا نباشند اما تلاش‌های کادر پزشکی و کارکنان آنها در شرایط کرونا قابل تقدیر است. رسام در این‌باره می‌گوید: «درحال حاضر درمانگاه مرکزی خاوران یکی از درمانگاه‌های فعال در ناحیه ۲ است که مسئولان این مرکز پیشقدم در اجرای طرح ارائه خدمات پزشکی رایگان هستند و از حضور اهالی که به هر دلیل توان پرداخت هزینه‌های درمان از ویزیت پزشک گرفته تا آزمایش خون را ندارند، استقبال می‌کنند.» او به اجرای این طرح در فاز دوم در درمانگاه‌های دیگر اشاره می‌کند و می‌افزاید: «قرار است ارائه خدمات پزشکی و درمانی رایگان در درمانگاه جوادالائمه افسریه و درمانگاه امام علی(ع) هم اجرا شود. امید داریم با اجرای این طرح اهالی بی‌بضاعت و کم برخوردار بتوانند از خدمات پزشکی بهره‌مند شوند و در واقع در این میان مسئولان خانه‌های سلامت به‌عنوان تسهیلگر، افرادی که نیاز به درمان دارند را به این مراکز وصل می‌کنند.»