همشهری آنلاین_مژگان مهرابی:کارشان خدمت‌رسانی به شهروندان در مواقع بحرانی است. ناجی‌های گمنامی‌اند که همه نیرو و توان خود را برای نجات انسان‌ها به کار می‌گیرند. وقت و بی‌وقت نمی‌شناسند، در هر ساعت از روز و شب که از آنها کمک بخواهید، با یک تلفن خود را می‌رسانند. کمتر کسی قدر کار خوب‌شان را می‌داند و از زحمات‌شان خبر دارد. با این وصف اگر لحظه‌ای دیر به بالین بیمار برسند شماتت هم می‌شوند.
تکنسین‌های اورژانس این روزها، اوقات پر مشغله‌ای دارند، مقارن شدن آلودگی هوا و شیوع بیماری کرونا، کارشان را سخت و فعالیت‌شان را بیشتر کرده است. آنقدر که لحظه‌ای برای ازتن به در کردن خستگی پیدا نمی‌کنند. طبق آمار به دست آمده از پایگاه‌های اورژانس شرق تهران، این بخش از پایتخت با وسعتی بالغ بر ۲۱۲ کیلومترمربع و جمعیت بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری، ۴۴ پایگاه اورژانس دارد. این در حالی است که با وارونگی هوا تعداد تماس‌های تلفنی با این مراکز ۲۰ تا ۳۰درصد افزایش پیدا کرده است. اینکه در شرایط فعلی تکنسین‌های اورژانس با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند و آیا ۴۴ پایگاه برای امدادرسانی در مناطق شرق پایتخت کافی است یا خیر؟
- افزایش ۳۰درصدی پیام‌ها
منطقه ۸ نسبت به دیگر مناطق شرق تهران وسعت کمتری دارد اما به دلیل جمعیت زیادی که در خود جای داده از تعداد پایگاه اورژانس کافی برخوردار نیست. به گفته «محسن فلاحی» سرپرست منطقه ۸ اورژانس تهران، ۶ پایگاه اورژانس سهم منطقه ۸ است در صورتی که به تعداد پایگاه‌های بیشتری نیاز دارد.
این پایگاه‌ها با داشتن ۶ آمبولانس و ۱۳ موتورلانس در خیابان‌های کرمان، جانبازان، شهید مدنی، خاقانی، دردشت و وحیدیه قرار دارند. او می‌گوید: «منطقه ۸ هیچ بیمارستانی ندارد. از این‌رو اگر با بیمار یا مصدوم مواجه شویم او را به نزدیک‌ترین بیمارستان که مرکز درمانی امام‌حسین(ع) است می‌بریم.» فلاحی ادعا می‌کند نیروهای امدادرسان با کمبودهایی مواجه هستند و می‌خواهند شهروندان برای بیماری‌های ساده درخواست آمبولانس نکنند. او می‌گوید: «گاهی شده فرد برای یک سردرد یا بدحالی خود درخواست آمبولانس کرده است در صورتی که اگر فشارخون خود را اندازه‌گیری می‌کرد متوجه بالا بودن فشار خود می‌شد. داشتن دستگاه فشارخون یا اندازه‌گیری اکسیژن خون در هر خانه‌ای ضروری است.
چه خوب که شهروندان طرزکار با این وسایل را بدانند. گاهی اوقات به دلیل اینکه بیمار تب‌سنج نداشته نیروی ما اعزام شده است. در صورتی که اگر بیمار به وضع خود اشراف داشته باشد می‌تواند اپراتور اورژانس را در جریان قرار بدهد و از او کمک بخواهد. در صورت نیاز حتماً آمبولانس یا موتورلانس اعزام می‌شود.» به گفته فلاحی، با وارونگی هوا، تعداد پیام‌های ارسالی در این منطقه ۳۰درصد بیشتر شده است. او عنوان می‌کند: «در حال حاضر برای حفظ سلامت شهروندان یک آمبولانس سیار در میدان رسالت و یکی در میدان هفت‌حوض مستقر کرده‌ایم.»
- معضل خیابان‌های پرترافیک و کم‌عرض
منطقه ۱۴ به دلیل بافت ناهمگونش، امکان امدادرسانی را برای اورژانس تا حدی سخت می‌کند. محصور شدن آن بین بزرگراه‌ها و خیابان‌های پر رفت‌وآمد از یک سو و داشتن بافت فرسوده وسیع از سوی دیگر باعث‌گیر افتادن آمبولانس‌ها در راهبندان می‌شود. نکته دیگر کم‌عرض بودن خیابان‌ها در محله‌های قدیمی و غربی منطقه است که امکان به موقع رسیدن را از نیروهای اورژانس می‌گیرد.
با این وصف منطقه ۱۴ با داشتن جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر، ۷ پایگاه اورژانس دارد که در خیابان‌های شکوفه، نبرد جنوبی، بزرگراه بسیج، میدان لرستان و بوستان‌های زیتون و نارنج واقع شده‌اند. جدیدترین پایگاه این منطقه هم در مجموعه ورزشی تختی قرار دارد که اخیراً راه‌اندازی شده است. «سید یحیی هاشمی» نماینده اورژانس منطقه ۱۴ در این‌باره می‌گوید: «آمبولانس باید بین ۶ تا ۸ دقیقه به مصدوم برسد. اغلب خیابان‌های منطقه ۱۴ پر ترافیک و کم‌عرض است. برای همین بیش از ۱۰ دقیقه طول می‌کشد تا آمبولانس در محل حادثه حاضر شود. همچنین به دلیل جمعیت بالای منطقه، تعداد پیام‌های ارسالی به پایگاه‌های اورژانس زیاد است. این در حالی است که در هر پایگاه یک آمبولانس و یک موتورلانس وجود دارد. اگر یکی از آنها به مأموریت اعزام شود زمان زیادی طول می‌کشد تا باز گردد.»
- استقرار آمبولانس سیار در خیابان پیروزی
نماینده اورژانس منطقه ۱۴ می‌گوید: به دلیل آلودگی هوا ۲۰درصد تماس‌های تلفنی ما افزایش پیدا کرده است. او در ادامه می‌افزاید: «در خیابان نبردشمالی و تقاطع پیروزی آمبولانس سیار مستقر است. شهروندان اغلب برای خرید می‌آیند و به دلیل آلودگی هوا دچار تنگی نفس یا مشکل قلبی می‌شوند که نیروهای ما در آنجا مستقر هستند. همچنین در میدان کلانتری هم یک آمبولانس سیار مستقر است. در کنار این حوادث، گازگرفتگی هم خود معضلی است که به پیام‌های اورژانس اضافه شده است. حضور افراد در خانه به دلیل کرونا و سردی هوا و استفاده از بخاری‌های بدون دودکش باعث افزایش گازگرفتگی شده است.» او معتقد است وضع منطقه ۱۴ از نظر امکانات اورژانسی نسبت به مناطق دیگر بهتر است اما می‌گوید: «این منطقه حداقل به چند پایگاه دیگر نیاز دارد.»
- پراکندگی پایگاه‌های اورژانس
منطقه ۱۳ نسبت به منطقه همجوار خود؛ ۱۴ از وضع بهتری برخوردار است، ۸ پایگاه اورژانس دارد و علاوه بر آن نیروهای امدادرسان کمتر با معضل ترافیک و راهبندان روبه‌رو هستند. «یحیی هاشمی» علاوه بر منطقه ۱۴، مسئولیت اورژانس در منطقه ۱۳ را هم برعهده دارد. او در این‌باره می‌گوید: «پایگاه‌های اورژانس منطقه ۱۳ در بزرگراه دوران، شهرک زینبیه، ترمینال شرق، حافظیه، بوستان پیروزی، سرخه‌حصار، نیروی هوایی و زاهدگیلانی قرار دارند.
با توجه به وسعت و جمعیت این منطقه می‌توان گفت تعداد پایگاه‌های اورژانس به ایده‌آل نزدیک است اما مشکلی که در اینجا وجود دارد، پراکندگی پایگاه‌های اورژانس است. به‌طور مثال، فاصله بین پایگاه اورژانس حافظیه و بوستان پیروزی ۵۰۰متر است. اما در محله‌های صفا و ثارالله که بافت فرسوده و جمعیت زیادی دارد هیچ پایگاهی وجود ندارد.»
در این منطقه هم نیروهای اورژانس با کمبود مرکز درمانی مواجه هستند. از قرار معلوم تنها مرکز درمانی پذیرای بیماران اورژانسی منطقه ۱۳، بیمارستان امام حسین(ع) است. او ادامه می‌دهد: «از آنجا از همه مناطق شرقی تهران به آنجا بیمار می‌آورندگاه با کمبود تخت مواجه هستیم. امکان پذیرش بیمار نیست چراکه ظرفیت بیمارستان تکمیل است. البته در این منطقه بیمارستان فجر و سرخه‌حصار و بوعلی هم هست. بیمارستان فجر نظامی است و بوعلی هم نیمه دولتی، سرخه‌حصار هم با اینکه طرف قرارداد تأمین اجتماعی است خیلی استقبال نمی‌کند.»
- فاصله زیاد پایگاه‌های اورژانس با مراکز درمانی
مناطق ۴ و ۱۵ وسیع‌ترین مناطق شرق تهران هستند؛ با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر. ۱۵ پایگاه در منطقه ۴ قرار دارد و منطقه ۱۵ هم ۸ پایگاه اورژانس دارد. از قرار معلوم در آینده نزدیک ۲ پایگاه دیگر به مجموع پایگاه‌های منطقه ۴ افزوده می‌شود و این تعداد به ۱۷ پایگاه اورژانس می‌رسد. البته «سیدرضا معتمدی» معاون فنی عملیات اورژانس تهران معتقد است در محله‌های تهرانپارس، شمیران‌نو و گلشن به ایجاد پایگاه نیاز است تا بتوان ادعا کرد امدادرسانی به‌طور ایده‌آل انجام می‌شود.
او در این‌باره می‌گوید: «میدان پروین و فلکه چهارم تهرانپارس نقطه کوری برای امدادرسانی است و باید در آنجا هم پایگاه ایجاد شود. در حال حاضر با توجه به پیام‌های تلفنی به ۱۱۵، آمبولانس سیار در این ۲ مکان و همچنین میدان رسالت و زیر پل سیدخندان مستقر کرده‌ایم.» او از همکاری شهرداری منطقه ۴ ابراز خرسندی کرده و متذکر می‌شود، برای ایجاد ۲ پایگاه جدید فضای کافی در اختیار اورژانس قرار داده‌اند. معتمدی در ادامه به دغدغه‌های منطقه ۱۵ اشاره می‌کند و می‌گوید: «تعداد پایگاه‌های اورژانس منطقه ۱۵ هم باتوجه جمعیت آن کافی نیست.
باید در شهرک کاروان و والفجر پایگاه ایجاد شود. البته افسریه هم نیاز داشت که با همکاری شهرداری منطقه ۱۵ در این مکان پایگاه ایجاد شد.» اما مشکلی که در این ۲ منطقه و دیگر مناطق شرقی تهران وجود دارد، کمبود مرکز درمانی است. نکته جالب اینکه مناطق ۴ و ۱۵ هم برای انتقال مصدومان خود باید از بیمارستان امام حسین(ع) کمک بگیرند. این جای تأمل است که ۴۴ پایگاه اورژانس از ۵ منطقه شرقی تهران فقط با یک مرکز درمانی قراردادکاری دارند. معتمدی در ادامه می‌گوید: «البته در صورت ضرورت پیش آمده که بیماران منطقه ۱۵ را به بیمارستان فیروزآبادی در شهرری و بیماران منطقه ۴ را به بیمارستان شهدای تجریش انتقال داده‌ایم. خود تصور کنید بعد مسافت چقدر می‌تواند در نجات فرد مصدوم یا بیمار تأثیر بگذارد.»
- دکتر پیمان صابریان /رئیس اورژانس تهران/تماس‌ها 4 برابر شده است
روزانه 12 تا 15 هزار تماس با اورژانس اتفاق می‌افتد و با آلوده شدن هوا و همزمان شدنش با بیماری کرونا این عدد به 50 هزار تماس تلفنی رسیده است. به گفته «دکتر پیمان‌صابریان» رئیس اورژانس تهران، با توجه به تعداد زیاد تماس‌های تلفنی و درخواست شهروندان، زمان استراحت کارشناسان به حداقل رسیده است. او می‌گوید: «به دلیل آلودگی هوا، بیشتر تماس‌های تلفنی از سوی بیماران قلبی و ریوی است و خیلی از آنها نیاز به انتقال به بیمارستان دارند.» او مصرف شیر، میوه و سبزی تازه را عاملی برای کم کردن اثر منفی آلودگی هوا می‌داند.
صابریان توصیه می‌کند: «چه خوب که شهروندان به اندازه کافی آب بنوشند تا با شست‌وشوی دستگاه گوارش و رفع عطش و خشکی دهان اثرات ناشی از آلودگی هوا کم شود.» همزمان شدن آلودگی هوا با بیماری کرونا باعث شده است شرایط تهران نسبت به سال‌های قبل وضع حادتری به خود بگیرد. رئیس اورژانس تهران توصیه می‌کند: «بیماران مبتلا به کرونا قرنطینه را جدی بگیرند. بیماری کرونا یک بیماری تنفسی است و آلودگی هوا می‌تواند آن را تشدید کند چراکه هر 2 تأثیر مستقیم بر سیستم تنفسی دارند. بنابراین چه خوب که در وضع بد هوا شهروندان به‌خصوص افراد خاص از خانه بیرون نروند.» تماس‌های اورژانس از زمان شیوع کرونا تاکنون روند رو به رشدی به خود گرفته و طبق آمار به دست آمده 4 برابر شده است.
با همه این دغدغه‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها، صابریان گله می‌کند که متأسفانه بعضی از شهروندان این سامانه را هنوز وسیله‌ای برای تفریح و سرگرمی می‌دانند و اقدام به مزاحمت تلفنی می‌کنند. او می‌گوید: «هدف نیروی اورژانس خدمت‌رسانی به شهروندان است اما در این میان هستند کسانی که با کم لطفی خود چرخه امدادرسانی را کند می‌کنند.گاه با باز نکردن مسیر آمبولانس امدادرسانی را با مشکل مواجه می‌کنند وگاه به دلیل دیر رسیدن آمبولانس، تکنسین‌های اورژانس مورد فحاشی و یا حتی ضرب و شتم قرار می‌گیرند. بعضی از شهروندان به جای اینکه مسیر را باز کنند سپر به سپر آمبولانس می‌روند تا به قول خود زرنگی کرده و زودتر به مقصد برسند. بد نیست بدانید در صورت رخداد چنین موضوعی فرد خاطی مجرم شناخته شده و اقدامشان شش ماه حبس و جزای نقدی در بر دارد. این حق را به اطرافیان بیمار می‌دهیم که نگران عزیزشان باشند اما باید معاینات اولیه صورت بگیرد.