همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: بر همین اساس، به تازگی نخستین مرکز خدمات اجتماعی منطقه در «پیکان‌شهر» با هدف ارتقای توانمندی اقشار مختلف جامعه در راستای افزایش سلامت روان و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در منطقه ۲۲ افتتاح شد. چراکه مدیران شهری این منطقه بر این باورند که با افزایش مشارکت‌جویی و احترام به خرد جمعی و همچنین رویکرد تسهیل گرانه می‌توانند در ارتقای سطح کیفیت زندگی اقشار جامعه به‌ویژه افراد آسیب دیده اجتماعی تأثیر داشته باشند. برای آشنای بیشتر با شیوه فعالیت و خدمات این مرکز با «غلامحسین ادب»، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه۲۲، گفت‌وگو کردیم.
مرکز خدمات یا مددکاری اجتماعی در واقع مرکزی با رسالت و مسئولیت اجتماعی است. اکنون یکی از این مراکز با مشارکت شرکتی به‌عنوان مجری طرح در پیکان‌شهر فعالیتش را آغاز کرده است. غلامحسین ادب، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه۲۲، درباره راه‌اندازی مرکز خدمات اجتماعی منطقه در محله پیکان‌شهر می‌گوید: «براساس دستورالعمل سازمان خدمات اجتماعی مبنی بر راه‌اندازی پایگاه خدمات اجتماعی با اهدافی همچون پیشگیری از مسائل و آسیب‌های اجتماعی، کمک به افراد در معرض خطر و آسیب دیده اجتماعی و همچنین کمک به توانمندسازی افراد کارش را آغاز کرده است.
این مرکز به تازگی افتتاح شده و مددکاری اجتماعی و مشاوره از مهم‌ترین خدماتی است که این مرکز برای رفع مشکلات شهروندان ساکن این محله و منطقه انجام می‌دهد. اقدامات و برنامه‌های پایگاه خدمات اجتماعی منطقه شامل چند بخش است که از تأمین نیازهای فرهنگی ـ اجتماعی تا موضوع‌های اقتصادی و کمک به افراد بی‌بضاعت در قالب فعالیت‌های عام‌المنفعه می‌توان در این زمینه نام برد. در حقیقت، مرکز خدمات اجتماعی پیکان‌شهردرصدد است با استفاده از ظرفیت‌های بین‌بخشی همچون خیریه‌ها و سمن‌های مرتبط، مشکلات شهروندان را احصا و رفع کند. خدماتی که در این مرکز به شهروندان ارائه می‌شود، به‌طور کامل رایگان است و بابت آن هزینه‌ای دریافت نمی‌شود.»
- ارائه خدمات در شرایط بحرانی
معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۲۲ در ادامه به اقدمات این پایگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: «پایگاه خدمات اجتماعی با به کارگیری روان‌شناسان متخصص و مددکاران باتجربه، خدمات مددکاری و مشاوره‌های رایگان تلفنی و حضوری را در شرایط بحرانی «کرونا» ارائه می‌دهند. اکنون در مدت یک ماه که از استقرار این پایگاه در منطقه می‌گذرد، پرونده ۱۰۰ نفر از مدجویان پیشین منطقه به روز و تعدادی از آنها نیز در سامانه «سمات» به ثبت رسیده‌اند. علاوه بر ارائه سایر خدمات حمایتی، تاکنون بسته‌های بهداشتی، معیشتی، دارو و تجهیزات پزشکی، لباس، کفش و بسته‌های غذایی، ماسک و دستکش، بسته‌های یلدایی و کمک‌های مؤمنانه، از سوی این پایگاه تهیه و بین مددجویان و افراد آسیب دیده اجتماعی توزیع شده است.»
به گفته وی، خدمات ارائه شده در پایگاه‌های خدمات اجتماعی، اجتماع محور بوده است و گروه‌های هدف برنامه، به همه ساکنان به‌ویژه افراد در معرض آسیب یا آسیب دیده اجتماعی شامل زنان و دختران و نیز افراد فاقد مهارت‌های زندگی، کودکان خیابانی، کودکان در معرض آزار، بدسرپرست و بی‌سرپرست، بازمانده از تحصیل، بچه‌های طلاق، کودکان دارای والدین معتاد و سایر افرادی که به‌گونه‌ایی با بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی روبه‌رو شده‌اند، معطوف می‌شود.
- بهبود کیفیت زندگی شهروندان آسیب دیده
برای راه‌اندازی پایگاه خدمات اجتماعی، نیازسنجی محلی و موقعیتی انجام و با توجه به نیاز اهالی، این مرکز دایر می‌شوند. غلامحسین ادب، بازآفرینی اجتماعی شهروندان به‌ویژه افراد آسیب دیده اجتماعی را رسالت این مرکز عنوان می‌کند و در این‌باره می‌گوید: «اکنون در همه محله‌های شهر تهران موضوع‌هایی مانند مشارکت‌های اجتماعی، تعلق محلی و ارتقای سرمایه اجتماعی ضرورت دارد و با جدیت دنبال می‌شود. چراکه همه این موارد مانند یک شبکه به یکدیگر متصل و با هم در ارتباط هستند. در همین راستا، شناخت صحیح این موضوع‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و رفع مشکلات شهروندانی که نیازمند توجه بیشتری هستند با استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای و بهره‌گرفتن از پتانسیل سازمان رفاه و خدمات اجتماعی کمک کند.
همچنین بخش دیگری از فعالیت‌های این مرکز انجام پایش محلی است. چراکه بعضی افراد به سبب آگاهی نداشتن از استقرار و فعالیت این پایگاه یا توان حضور نداشتن مانند سالمندان و معلولان، از خدمات این مرکز بی‌بهره‌می‌مانند، اما از طریق پایش محلی مددکاران و مشاوران و افراد ذی‌نفوذ محله، این افراد شناسایی و برای آنها پرونده تشکیل می‌شود. بر این اساس، پس از بررسی شرایط فرهنگی‌ـ اقتصادی و اجتماعی این افراد، اقدامات و خدمات لازم نیز به آنها ارائه خواهد شد. در همین مدت کوتاه، بسته‌های ارزاق در قالب کمک‌های مؤمنانه در چندین نوبت بین نیازمندان توزیع شده است. این اقدامات در قالب بودجه‌های مصوب شهرداری نیست و مبتنی بر مداخلات اجتماع‌محور است. یعنی خود اهالی و خیّران برای کمک به دیگری پیشقدم می‌شوند.»
- داوطلبانه کار کنید
برای ترویج فرهنگ کارهای داوطلبانه، سلسله برنامه‌های مختلفی از سوی شهروندان علاقه‌مند در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، هنری، زیست‌محیطی، سلامت، خدمات شهری، معماری، شهرسازی، عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهری و سایر موارد مرتبط با مدیریت شهری و رفاه اجتماعی در منطقه ۲۲ اجرا می‌شود. معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه در این‌باره می‌افزاید: «برنامه‌های کار داوطلبی در راستای تسهیل مشارکت شهروندان و ترویج فرهنگ کارداوطلبانه، کمک به ارتقای کمی و کیفی خدمات رفاه اجتماعی به گروه‌های خاص از جمله افراد و گروه‌های در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی درسراهای محله، مدارس، اداره‌های خدمات‌رسان اجتماعی، مراکز رفاهی و دارای نیازمند و خیریه‌های منطقه اجرا می‌شود.
با توجه به شیوع ویروس «کووید ۱۹» در سال ۱۳۹۹، در راستای مقابله با این ویروس برنامه‌های متعددی در محله‌ها به‌صورت داوطلبانه برگزار شده است که می‌توان در این زمینه به اجرای برنامه‌هایی با عنوان‌های تبلیغات درباره راهکارهای مقابله با کرونا، برگزاری دوره‌های رایگان مبارزه با این ویروس، مشاوره‌های فردی، کمک‌های معیشتی بهداشتی به آسیب‌دیدگان کرونا در مددسرا، کمپ بانوان منطقه و پایگاه خدمات اجتماعی، جمع‌آوری کمک‌های مؤمنانه برای بیماران کرونایی اشاره کرد.»
- اشتغالزایی برای ۳۰ مددجو
اداره امور بانوان منطقه برای مهارت‌آموزی، ایجاد فرصت اشتغال خودکفایی، توانمندی فردی و اقتصادی زنان سرپرست خانوار، ۲ مرکز «مهارت‌آموزی کوثر» در بازارچه «خوداشتغالی بانوان» راه‌اندازی کرده است. معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار منطقه «غلامحسین ادب»، درباره این مراکز اشتغالزایی می‌گوید: «مراکز مهارت‌آموزی کوثر با هدف کاهش فقر و آسیب‌پذیری اجتماعی زنان سرپرست خانوار از طریق مهارت‌آموزی و تسهیل اشتغال، ایجاد زمینه‌های تأمین معیشت پایدار با هدف توانمندسازی اقتصادی و استقلال و خودکفایی زنان سرپرست خانوار، تحکیم بنیان خانواده و تقویت و تشویق خانواده تک سرپرست جهت جلب مشارکت اعضا برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های کشور در عرصه‌های فرهنگی و اقتصادی شکل گرفته است.
در همین راستا، ۲ مرکز مهارت‌آموزی کوثر در زمینه تولید چرم و جعبه‌سازی در کنار ۱۲ غرفه بازارچه خوداشتغالی شامل فروش پوشاک، چاپ بر روی پارچه، تولید و توزیع تنقلات، خشکبار و محصولات غذایی خانگی، ارائه خدمات کامپیوتری و تولید ماسک بیمارستانی راه‌اندازی شده است. اکنون با این اقدام ۳۰ نفر از افراد تحت پوشش در این بازارچه خود اشتغالی در بوستان «پونه» واقع در شهرک «شهید باقری» مشغول به کار شده‌اند.»